Od 1 stycznia 2011 miejsce świadczenia (a więc i opodatkowania) usług edukacyjnych zależy od tego, czy są wykonywane na rzecz podatnika, czy też odbiorca nie jest zidentyfikowany dla celów VAT (nie jest podatnikiem).

W tym ostatnim wypadku, zgodnie z art. 28g ust. 2 ustawy o VAT, usługa jest opodatkowana w miejscu, w którym była faktycznie wykonywana. Natomiast gdy świadczona jest na rzecz podatnika VAT, zastosowanie znajdzie art. 28b.

Przedsiębiorca delegujący pracownika na zagraniczne szkolenie (co potwierdza wystawiona na niego faktura) zobowiązany będzie do rozliczenia VAT w Polsce z tytułu importu usług. Pewnym problemem może być ustalenie, czy usługa jest objęta 23-proc. VAT, czy korzysta ze zwolnienia z tego podatku.

Od 1 stycznia 2011 ustawodawca wprowadził spore zamieszanie w przepisach dotyczących zwolnienia z VAT dla usług szkoleniowych. W art. 43 ust. 1 pkt 26 – 29 ustawy o VAT określił podmiotowo przedmiotowy katalog zwolnień. Co do zasady ze zwolnienia korzystać mogą:

- usługi szkoleniowe świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania, a także przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym,

- pewne kategorie usług świadczonych przez nauczycieli oraz

- usługi świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty (wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją).

Ustawa nie ogranicza zwolnienia wyłącznie do podmiotów krajowych spełniających te kryteria.

Oznacza to, że również usługodawca zagraniczny, który spełniałby je, np. posiadałby akredytację uzyskaną w trybie właściwych w danym państwie przepisów, mógłby zastosować zwolnienie. Potwierdzają to również organy podatkowe.

Przykładowo Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 4 maja 2011 (P1/443-88/11-5/KŁ) uznała za prawidłowe stanowisko podatnika, że zwolnieniu podlega import usług „w zakresie kształcenia i wychowania świadczonych przez podmioty zagraniczne sprawujące analogiczne do krajowych jednostek systemu oświaty zadania w zakresie oświaty na terytorium własnego kraju, gdy podmioty takie na terytorium kraju, w którym posiadają siedzibę, są uznawane za instytucje, których cele uznawane są za podobne do celów instytucji działających w Polsce w oparciu o ustawę o systemie oświaty (posiadające odpowiednio status szkół bądź organów prowadzących szkoły w rozumieniu ustawy o systemie oświaty)”.

Jeżeli jednak usługę świadczyć będzie udziałowiec – spółka, która, jak się można domyślać, nie spełnia wskazanych wyżej warunków podmiotowych, zastosowanie znajdzie stawka podstawowa 23 proc. VAT.

Zgodnie z art. 19 ust. 19a i 19b ustawy o VAT obowiązek podatkowy w imporcie usług, dla których zastosowanie ma art. 28b, powstaje, co do zasady:

- z chwilą wykonania usługi,

- w dniu zakończenia okresu rozliczeniowego, jeśli usługa jest rozliczana za takie okresy,

- w dniu płatności, jeśli następuje on wcześniej niż wskazane momenty.

Obowiązek podatkowy w imporcie usług powstanie więc zapewne w dniu wykonania usługi (odbycia się szkolenia), jeśli wcześniej przedsiębiorca delegujący pracownika na szkolenie nie uiści zaliczki bądź nie ureguluje w pełni płatności z tego tytułu.

- Hanna Kozłowska doradca podatkowy, biegły rewident w KDA Kancelaria Doradców i Audytorów w Poznaniu

Czytaj również:

Jak rozliczyć VAT przy zakupie usług za granicą

Zobacz serwisy:

Co i jak podlega opodatkowaniu » Usługi » Miejsce opodatkowania usług

Co i jak podlega opodatkowaniu » Usługi szkoleniowe i edukacyjne

VAT » Import » Import usług