Regulacje przejściowe dotyczące sposobu opodatkowania czynności wykonywanych w okresie, w którym nastąpiła zmiana stawek VAT, zawarte są w art. 41 ust. 14a [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2004/DU2004Nr%2054poz%20535a.asp]ustawy o VAT[/link].

[srodtytul]Zasada i wyjątek[/srodtytul]

Zgodnie z tym przepisem, w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu, która została wykonana przed dniem zmiany stawki, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta jest obciążona według stawek obowiązujących w momencie jej wykonania.

Jest to więc ogólna zasada, zgodnie z którą stosuje się wysokość VAT obowiązującą w dniu wykonania usługi.

Jeden z wyjątków od niej odnosi się do zaliczek. Został on ustanowiony w art. 41 ust. 14d ustawy o VAT. Wynika z niego, że [b]zmiana stawki nie powoduje zmiany wysokości opodatkowania całości lub części należności otrzymanej przed jej wprowadzeniem. Zaliczka pozostaje więc opodatkowana według stawki obowiązującej w dniu jej przyjęcia niezależnie od tego, kiedy czynność zostanie wykonana.[/b]

[b]Niestety, z tymi zasadami nie są jednak zsynchronizowane przepisy dotyczące wystawiania faktur zaliczkowych i końcowych[/b] zawarte w [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2008/212/poz.1337.htm]rozporządzeniu ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (DzU nr 212, poz. 1337 z późn. zm.)[/link].

[srodtytul]Faktura końcowa[/srodtytul]

Jego § 10 ust. 5 mówi, że jeśli faktura zaliczkowa nie obejmuje całej ceny brutto, sprzedawca po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę końcową, z tym że sumę wartości towarów (usług) pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części należności.

Taka faktura powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

[ramka][b]Przykład[/b]

Wynagrodzenie wynosi 200 zł netto. W 2010 r. usługobiorca zapłacił 122 zł zaliczki (100 zł netto + 22 zł VAT). Usługa jest wykonywana w 2011 r.

Wynagrodzenie to nadal 200 zł netto.

Wystawiając fakturę ostateczną, zgodnie z rozporządzeniem usługodawca powinien wykazać:

- kwotę netto 200 zł

- kwotę brutto 200 zł x 123 proc. VAT = 246 zł

- zaliczkę netto 100 zł

- zaliczkę brutto 100 zł x 122 proc. = 122 zł

- kwotę do zapłaty:

wartość brutto – zaliczka brutto, czyli 246 zł – 122 zł = 124 zł[/ramka]

Taka faktura będzie jednak sprzeczna z przepisami ustawy o VAT. Oznaczałaby bowiem, że zaliczka w praktyce będzie opodatkowana 23-proc. stawką. Usługobiorca z przykładu w sumie zapłaciłby bowiem 246 zł. Dlatego że do 100 zł wpłacanych w 2011 r. doliczane byłoby 24 zł.

[srodtytul]Sprzeczność z ustawą[/srodtytul]

Nie ma wątpliwości, że [b]literalne stosowanie rozporządzenia prowadzi do rozwiązań sprzecznych z ustawą.[/b]

Dlatego należy przyjąć, że na fakturze trzeba wykazać cenę brutto wynoszącą 245 zł (a nie 246 zł).

Taka bowiem jest prawidłowa wysokość podatku od czynności, dla której pobrano 100 zł zaliczki netto w 2010 r., a czynność wykonano w 2011 r.

Co prawda w tak wystawionej fakturze końcowej pozycje nie będą się zgadzać, ale jest to skutek wadliwości przepisów rozporządzenia, a nie błędów podatnika. [/ramka]

[i]Autor jest doktorem nauk prawnych, wspólnikiem EOL Kancelarii Doradztwa Podatkowego, autorem „Komentarza VAT”[/i]

Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/565095.html]więcej o zmianach VAT w 2011 roku[/link]

Polecamy także serwis: [link=http://www.rp.pl/temat/56115.html] Zaliczki i zadatki[/link][/b]