Od 1 stycznia 2011 r. przemieszczanie wyrobów akcyzowych, co do zasady, będzie możliwe wyłącznie przy użyciu EMCS z wykorzystaniem elektronicznego dokumentu e-AD.

Tak wynika z art. 41 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4DBDF57E29116C9CD2732F9439812297?id=296270]ustawy akcyzowej [/link]w znowelizowanym brzmieniu. Przepis ten mówi, że jeżeli procedura zawieszenia poboru akcyzy związana jest z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych, warunkiem jej zastosowania będzie:

- zastosowanie e-AD albo dokumentu zastępującego e-AD;

- złożenie w urzędzie celnym zabezpieczenia akcyzowego.

Zastosowanie tej procedury oznacza, że – tak jak dotychczas – nie powstanie zobowiązanie podatkowe i wygaśnie obowiązek podatkowy ciążący na podatniku powstały w wyniku wykonania określonej czynności opodatkowanej, z chwilą otrzymania przez niego

- raportu odbioru albo dokumentu zastępującego raport odbioru lub

- raportu wywozu albo dokumentu zastępującego raport wywozu w części objętej potwierdzeniem (art. 41 ust. 5 ustawy).

[srodtytul]Rozpoczęcie przemieszczenia[/srodtytul]

Przepisy (art. 41a ust. 1 i 2) określają szczegółowo, kiedy następuje rozpoczęcie i zakończenie przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Na podstawie art. 41a ust. 3 i 5 przemieszczanie będzie mogło być rozpoczęte po

- przesłaniu przez wysyłającego do systemu projektu e-AD i uzyskaniu z systemu e-AD, z nadanym numerem referencyjnym (sprawdzonym pod względem kompletności i prawidłowości danych zawartych w dokumencie), albo

- sporządzeniu przez wysyłającego dokumentu zastępującego e-AD oraz przekazaniu kopii tego dokumentu naczelnikowi urzędu celnego.

Odbywać się będzie z załączonym

- wydrukiem e-AD z nadanym numerem referencyjnym albo z załączonym innym dokumentem handlowym, w którym umieszczono numer referencyjny nadany w systemie e-AD, związanym z przemieszczaniem danych wyrobów akcyzowych, albo

- dokumentem zastępującym e-AD.

Z chwilą zweryfikowania projektu e-AD, przed przesłaniem e-AD, nastąpi automatyczne odnotowanie obciążenia zabezpieczenia generalnego kwotą akcyzy wynikającą z ilości i rodzaju przemieszczanych wyrobów albo nastąpi automatyczne odnotowanie objęcia wyrobów zabezpieczeniem ryczałtowym (art. 41a ust. 6).

Przepisy określają też zasady obejmowania zabezpieczeniem w razie niedostępności systemu (art. 41a ust. 7 ustawy akcyzowej).

[srodtytul]Automatyczna przesyłka[/srodtytul]

Jeśli projekt e-AD będzie zawierał niekompletne lub nieprawidłowe dane, system powiadomi wysyłającego o błędach. Ten będzie miał możliwość unieważnienia e-AD do momentu rozpoczęcia przemieszczania wyrobów.

Jeżeli projekt e-AD będzie zawierał prawidłowe i kompletne dane, EMCS automatycznie nada mu numer referencyjny. Następnie dokument e-AD zostanie automatycznie przesyłany do wysyłającego oraz do

- odbierającego, w przypadku przemieszczeń wyrobów na terytorium Polski, albo

- władz państwa członkowskiego UE odbierającego, w przypadku wewnętrznowspólnotowej dostawy (WD) lub eksportu dokonywanego przez urząd celny wyprowadzenia znajdujący się w państwie członkowskim UE.

W razie wewnętrznowspólnotowego nabycia (WN) wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy e-AD będzie przekazywany do EMCS przez właściwe dla wysyłającego władze państwa członkowskiego UE, a następnie będzie on automatycznie przekazywany do odbierającego.

Odbierający, po otrzymaniu e-AD, będzie miał możliwość poinformowania, że może nie przyjąć albo że nie przyjmie wyrobów akcyzowych.

[srodtytul]Zmiana danych[/srodtytul]

System umożliwia również zmianę miejsca przeznaczenia wyrobów w czasie ich przemieszczania. W świetle art. 41d ust. 1 ustawy akcyzowej wysyłający będzie miał obowiązek takiej zmiany w razie:

- odmowy przyjęcia całości lub części wyrobów przez odbierającego po zakończeniu przemieszczania tych wyrobów albo

- otrzymania z systemu informacji o odmowie wyprowadzenia wyrobów poza terytorium UE, a w razie niedostępności EMCS otrzymania dokumentu zastępującego raport wywozu, stwierdzającego odmowę wyprowadzenia wyrobów poza terytorium UE, albo

- utraty przez odbierającego, wskazanego w dokumencie zastępującym e-AD, uprawnienia do odbioru wyrobów w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

[srodtytul]Raport odbioru...[/srodtytul]

W razie otrzymania z systemu informacji o zamiarze przeprowadzenia przez naczelnika urzędu celnego kontroli odebranych wyrobów akcyzowych odbierający będzie miał obowiązek powiadomienia EMCS o przybyciu przemieszczanych wyrobów niezwłocznie po ich odbiorze. Nie będzie wówczas ich rozładowywał do momentu przeprowadzenia kontroli (art. 41e ust. 1 ustawy).

Niezwłocznie po

- przeprowadzeniu kontroli odebranych wyrobów albo

- odbiorze wyrobów w razie nieotrzymania, do momentu odbioru, informacji z systemu o zamiarze przeprowadzenia kontroli odbierający będzie przesyłał do EMCS projekt raportu odbioru. Przy czym niezwłocznie oznacza, że nie później niż w ciągu pięciu dni roboczych od dnia zakończenia przemieszczania.

Jeżeli projekt raportu odbioru zawiera kompletne i prawidłowe dane, raport odbioru będzie automatycznie przesyłany z EMCS do odbierającego oraz do

- wysyłającego, w przypadku przemieszczeń wyrobów na terytorium Polski, albo

- władz państwa członkowskiego UE wysyłającego, w przypadku WN.

[srodtytul]...i raport wywozu[/srodtytul]

W przypadku eksportu wyrobów akcyzowych przez urząd celny wyprowadzenia znajdujący się na terytorium Polski, na podstawie informacji uzyskanej z elektronicznego systemu obsługi eksportu, potwierdzającej wyjście wyrobów poza terytorium UE, w EMCS tworzony będzie raport wywozu.

Po sprawdzeniu pod względem kompletności i prawidłowości danych w zawartych w tym raporcie będzie on automatycznie przesyłany z systemu do wysyłającego albo do właściwych dla niego władz państwa członkowskiego UE.

W razie WD albo eksportu dokonywanego przez terytorium innego państwa członkowskiego system będzie otrzymywał od właściwych dla odbierającego władz państwa członkowskiego UE raport odbioru albo raport wywozu, który następnie będzie automatycznie przesyłany z systemu do wysyłającego.

Gdy projekt raportu odbioru albo projekt raportu wywozu będzie zawierać niekompletne lub nieprawidłowe dane, system automatycznie poinformuje o błędach odbierającego albo naczelnika urzędu celnego.

[srodtytul]Zwolnienie z zabezpieczenia[/srodtytul]

Z chwilą zarejestrowania w EMCS raportu odbioru/wywozu automatycznie będzie następowało odnotowanie zwolnienia zabezpieczenia generalnego z obciążenia albo odnotowanie zwolnienia wyrobów akcyzowych z objęcia zabezpieczeniem ryczałtowym.

Natomiast w razie braku raportu odbioru albo gdy raport ten będzie potwierdzał dostarczenie tylko części przemieszczanych wyrobów do odbierającego, zwolnienie zabezpieczenia generalnego z obciążenia, w całości lub w części, albo zwolnienie wyrobów z objęcia zabezpieczeniem ryczałtowym zostanie odnotowane w systemie przez naczelnika urzędu celnego, po uzyskaniu przez niego potwierdzenia, że zobowiązanie podatkowe dotyczące przemieszczanych wyrobów w całości lub w części wygasło lub że nie może już ono powstać.

Podmiot objęty zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 ustawy (czyli np. instytucje Wspólnot Europejskich, organizacje międzynarodowe, przedstawicielstwa dyplomatyczne) będzie zobowiązany do dostarczenia naczelnikowi urzędu celnego dokumentu zastępującego raport odbioru wraz ze świadectwem zwolnienia w ciągu pięciu dni od dnia zakończenia przemieszczania.

Ten ostatni niezwłocznie wprowadzi wówczas raport odbioru do systemu w imieniu tego podmiotu. Te kwestie reguluje art. 41e ust. 4 – 9 ustawy akcyzowej w nowym brzmieniu.

[srodtytul]Gdy system jest niedostępny[/srodtytul]

Przepisy ustawy regulują też szczegółowo zasady postępowania, gdy EMCS będzie uznawany za niedostępny. Z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia, gdy użytkownik systemu poinformuje dyrektora Izby Celnej w Łodzi o niemożności przesyłania dokumentów, a dyrektor to potwierdzi.

Wówczas wysyłający i odbierający będą przekazywać naczelnikowi urzędu celnego informacje, które w normalnym trybie są przysyłane do systemu. Po przywróceniu dostępności systemu wysyłający i odbierający będą do niego przesyłali informacje, które nie mogły być przesłane wcześniej.

Wysyłający będzie zobowiązany do przechowywania kopii dokumentu zastępującego e-AD z przyporządkowanym do niego numerem referencyjnym nadanym po przywróceniu dostępności EMCS.

Jeżeli system będzie niedostępny w momencie zakończenia przemieszczania wyrobów akcyzowych lub do tego momentu nie uzyskano e–AD, odbierający przedstawi naczelnikowi urzędu celnego, nie później niż w ciągu pięciu dni od dnia zakończenia przemieszczania, dokument zastępujący raport odbioru. Dokument ten będzie potwierdzał, że przemieszczanie zostało zakończone.

Naczelnik urzędu celnego prześle go właściwemu dla wysyłającego naczelnikowi urzędu celnego, a w przypadku WN – właściwym dla niego władzom państwa członkowskiego UE. Ten z kolei organ prześle otrzymany dokument zastępujący raport odbioru wysyłającemu.

Jeżeli system będzie niedostępny przy eksporcie wyrobów (lub gdy nie uzyskano e-AD), naczelnik urzędu celnego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium UE, prześle dokument zastępujący raport wywozu właściwemu dla wysyłającego naczelnikowi urzędu celnego albo właściwym dla niego władzom państwa członkowskiego UE. Ten z kolei organ prześle otrzymany dokument wysyłającemu.

[ramka][b]Organ skontroluje[/b]

Uprawnione organy (w Polsce organy celne) będą miały prawo wglądu do EMCS w każdej chwili, w celu sprawdzenia zgodności danych zawartych w e-AD ze stanem faktycznym, oraz prawo żądania przedstawienia im, załączonego do przemieszczanych wyrobów, wydruku e-AD z nadanym numerem referencyjnym albo innego dokumentu handlowego, w którym umieszczono numer referencyjny e-AD, a w przypadku gdy system jest niedostępny, w momencie rozpoczęcia przemieszczania wyrobów.

Będą miały również prawo żądania przedstawienia im dokumentu zastępującego e-AD. Po wezwaniu do przedstawienia dokumentów przedsiębiorca będzie zobowiązany do ich okazania.

Zgodnie z art. 41h ust. 1 ustawy naczelnik urzędu celnego, wysyłający i podbierający będą zobowiązani do zapewnienia aktualnej informacji o przemieszczanych wyrobach, jeżeli informacja taka nie będzie automatycznie zapewniana przez EMCS. [/ramka]

[i]Krzysztof Flis, doradca podatkowy, menedżer w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy

Marcin Brzezin doradca podatkowy, konsultant w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy[/i]

[ramka][b]Zobacz jak wygląda [link=http://www.rp.pl/galeria/6,2,529770.html]Przepływ komunikatu elektronicznego w systemie EMCS[/link][/b][/ramka]

[ramka][b]Czytaj też artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/527751,529767-Elektroniczny-system-zastapi-papierowa-dokumentacje-przemieszczenia.html]"Elektroniczny system zastąpi papierową dokumentację przemieszczenia"[/link][/b][/ramka]

[ramka] [b]Zobacz cały poradnik [link=http://www.rp.pl/temat/527751.html]"Zmiany w akcyzie od 1 września 2010 r."[/link] [/b][/ramka]