[b]– Spółka z o.o. zaciągnęła różnego rodzaju pożyczki od spółek mających siedzibę w Niemczech.

Jak opodatkować odsetki od tych pożyczek? Zdarza się, że płacimy odsetki karne od opóźnionej zapłaty za towar.

Czy od nich także trzeba pobrać podatek w Polsce? [/b]– pyta czytelnik.

Przychody z odsetek uzyskane w Polsce przez zagranicznych podatników obciążone są w naszym kraju 20-proc. podatkiem u źródła. Tak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893 ]ustawy o CIT[/link]. Ten przepis stosuje się jednak z uwzględnieniem umów o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska, o czym mówi art. 21 ust. 2 ustawy o CIT.

Sposób opodatkowania odsetek powstałych w jednym państwie i wypłacanych odbiorcy w drugim państwie określa art. 11 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176456]umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec (DzU z 2005 r. nr 12, poz. 90)[/link].

Zgodnie z jej art. 11 ust. 6 uważa się, że odsetki powstają w umawiającym się państwie, jeżeli płatnikiem jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym państwie. Zatem z tytułu odsetek od pożyczki zaciągniętej przez spółkę w Polsce, wypłacanych do Niemiec, państwem, w którym powstają odsetki, jest Polska.

Według art. 11 ust. 1 odsetki, które powstają w Polsce i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, mogą być opodatkowane w Niemczech.

[srodtytul]5 proc. z umowy[/srodtytul]

Jednak zgodnie z art. 11 ust. 2 takie odsetki mogą być także opodatkowane w Polsce i zgodnie z polskim ustawodawstwem, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 proc. kwoty brutto tych odsetek.

Użycie sformułowania „odsetki mogą być także opodatkowane” nie oznacza możliwości wyboru przez podatnika miejsca opodatkowania, ale oznacza, że dochód z odsetek podlega opodatkowaniu w Niemczech a ponadto również w Polsce według prawa polskiego, z tym że stawka podatku ograniczona jest do 5 proc.

Zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Tak wynika z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT. Brak takiego certyfikatu powodowałby obowiązek opodatkowania odsetek zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, tj. według stawki 20 proc.

[srodtytul]Certyfikat rezydencji pożyczkodawcy[/srodtytul]

Jeżeli spółka posiada już certyfikat rezydencji pożyczkodawcy i jest pewna, że nie zmienił on swojej rezydencji, to nie musi występować do niego o ten certyfikat każdorazowo przed przekazaniem odsetek.

[b]Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 28 sierpnia 2008 r. (IP-PB3-423-805/08-2/DG):[/b]

„Certyfikat rezydencji ma służyć przede wszystkim płatnikowi w ustaleniu, czy powinien pobrać podatek według stawki wynikającej z umowy, czy też według stawki krajowej. Płatnik będzie musiał, w razie konieczności, udowodnić, że miał prawo zastosować korzystniejsze regulacje wynikające z umowy. W przeciwnym razie będzie odpowiadał za nieprawidłowo potrącony podatek.

Mając zaufanie do swoich kontrahentów, z którymi utrzymuje bieżące kontakty, płatnik może uważać certyfikat za ważny do czasu zmiany potwierdzonego w nim stanu faktycznego. W odniesieniu do innych kontrahentów, dla własnego bezpieczeństwa, płatnik powinien przed dokonaniem wypłaty uzyskać od nich aktualne zaświadczenie o rezydencji podatkowej”.

[ramka][b]Przykład[/b]

Spółka z o.o. zaciągnęła pożyczkę na bieżącą działalność od spółki GmbH będącej jej udziałowcem. Spółka z o.o. posiada certyfikat rezydencji pożyczkodawcy.

W maju 2010 r. zapłaciła odsetki od tej pożyczki w wysokości równowartości brutto 10 000 zł. Od tej kwoty powinna pobrać podatek w wysokości 500 zł (10 000 zł x 5 proc.).

Do Niemiec powinna być przekazana kwota netto w równowartości 9500 zł.[/ramka]

[srodtytul]Co z odsetkami karnymi[/srodtytul]

W art. 11 ust. 4 umowy polsko-niemieckiej zdefiniowano pojęcie odsetek, nadając mu szerokie znaczenie.

W rozumieniu tej umowy „odsetki” oznaczają dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi.

Natomiast za odsetki nie uważa się opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty. To pojęcie również należy rozumieć w szerokim znaczeniu, jako wszelkie należności z tytułu niezapłaconej w terminie należności. Mieszczą się tu również odsetki za zwłokę z tytułu niedotrzymania terminu zapłaty. Jako zyski przedsiębiorstwa są one opodatkowane zgodnie z art. 7 ust. 1 umowy w państwie ich odbiorcy.

[srodtytul]Obowiązki płatnika[/srodtytul]

Spółka wypłacając należności z tytułu odsetek, pełni rolę płatnika podatku u źródła, o czym mówi art. 26 ust. 1 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 26 ust. 3 pobrany w dniu wypłaty podatek należy przekazać w terminie do 7 dnia miesiąca następnego na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Niemieckiemu pożyczkodawcy i temu urzędowi skarbowemu należy też przesłać informację (IFT-2/IFT-2R) o dokonanych wypłatach i pobranym podatku w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następnego po roku podatkowym, w którym zostały wypłacone odsetki (art. 26 ust. 3a).

Zgodnie z art. 26 ust. 3b na pisemny wniosek niemieckiego podatnika spółka powinna sporządzić taką informację w terminie 14 dni od złożenia tego wniosku (wtedy jednak konieczne jest również złożenie informacji po zakończeniu roku). W razie zaprzestania przez nią działalności przed upływem terminu informacje należy przekazać do dnia zaprzestania działalności (art. 26 ust. 3c).

Dodatkowo art. 26a wymaga, by w terminie do końca pierwszego miesiąca następnego roku (po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku) spółka przesłała do urzędu skarbowego roczną deklarację (formularz CIT-10Z).

[ramka][b]Kiedy danina u źródła nie jest pobierana[/b]

Umowa polsko-niemiecka w art. 11 ust. 3 określa, kiedy podatek nie jest pobierany w państwie źródła, a odsetki mogą być opodatkowane tylko państwie miejsca zamieszkania lub siedziby uprawnionego do odsetek odbiorcy.

Chodzi o odsetki wypłacane:

- rządowi polskiemu lub rządowi niemieckiemu,

- z tytułu jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej, zabezpieczonej lub gwarantowanej przez instytucję publiczną promującą eksport,

- w związku ze sprzedażą na kredyt wyposażenia przemysłowego, handlowego lub naukowego,

- w związku ze sprzedażą na kredyt towarów przez jedno przedsiębiorstwo drugiemu przedsiębiorstwu,

- w związku z jakąkolwiek pożyczką udzieloną przez bank.

Zatem nie jest pobierany podatek od wypłacanych przez przedsiębiorstwo w Polsce odsetek przedsiębiorstwu w Niemczech z tytułu sprzedaży na kredyt np. wyposażenia handlowego i towarów handlowych.

Odsetki te będą opodatkowane tylko w Niemczech. Również jednak, zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, niepobranie podatku od odsetek uzależnione jest od udokumentowania miejsca siedziby podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.[/ramka]

[ramka][b]Zwolnienie w 2013 roku[/b]

W art. 21 ust. 3 ustawy o CIT ustawodawca przewidział zwolnienie z podatku należności z tytułu odsetek, gdy są wypłacane przez spółkę w Polsce spółce podlegającej w innym państwie członkowskim UE opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów. Warunkiem tego zwolnienia jest, aby ta spółka posiadała bezpośrednio w kapitale spółki w Polsce nie mniej niż 25 proc. udziałów (akcji).

Zwolnienie to będzie również stosowane, gdy spółka w Polsce będzie posiadała bezpośrednio nie mniej niż 25-proc. udział w spółce w innym państwie UE, do której płacone byłyby te należności, bądź inna spółka będzie posiadała bezpośrednio taki udział w kapitałach spółek w Polsce i innym państwie UE, pomiędzy którymi przekazywane byłyby te należności.

Zwolnienie będzie miało zastosowanie, gdy udziały (akcje) w tej wysokości posiadane są nieprzerwanie przez okres dwóch lat (art. 21 ust. 4 ustawy o CIT).

Będzie mogło również być stosowane w przypadku, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów (akcji) w tej wysokości będzie upływał po dniu uzyskania należności. W razie niedotrzymania warunku dwuletniego nieprzerwanego okresu posiadania udziałów (akcji) spółka uzyskująca odsetki będzie obowiązana do zapłaty podatku (wraz z odsetkami za zwłokę).

Wskazane zwolnienie będzie jednak miało zastosowanie dopiero od 1 lipca 2013 r., co wynika z art. 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=175760]ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 254, poz. 2533)[/link], co może mieć znaczenie w przypadku umów pożyczek, które często mają charakter długoterminowy.

Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2 tej ustawy od 1 lipca 2009 r. do 30 czerwca 2013 r. do przychodów z odsetek dla wskazanych wyżej podmiotów ma zastosowanie stawka 5 proc.

Jednak gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta przez Polskę przewiduje opodatkowanie odsetek według stawki 5 proc. (tak jak umowa z Niemcami), to ustawowe obniżenie podatku nie ma większego znaczenia, bo i tak w tej wysokości pobierany jest podatek na podstawie umowy.[/ramka]