[b]Szkopuł w tym, że podczas gdy podatnicy czekają na decyzję organu podatkowego, aby się od niej odwołać – odsetki rosną.[/b]

[srodtytul]Były zmiany... [/srodtytul]

Chodzi o zmiany w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=173A21020CD791781EC334EE4EB60C3B?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] wprowadzone od 1 stycznia 2009 r.

Art. 54 § 1 pkt 6 ordynacji obowiązujący do końca 2008 r. stanowił ochronę dla kontrolowanych przez urząd skarbowy podatników. [b]Przepis ten zakazywał naliczania odsetek za zwłokę, jeżeli postępowanie podatkowe prowadzące do wydania decyzji nie zostało wszczęte w ciągu trzech miesięcy od dnia zakończenia kontroli[/b]. W takich wypadkach odsetki od zaległości, które kwestionował podatnik, nie były naliczane w okresie od wszczęcia kontroli podatkowej do dnia doręczenia kontrolowanemu decyzji w sprawie.

Z początkiem tego roku przepis ten został jednak wykreślony z ustawy, a w zamian pojawił się nowy art. 165b. Dzięki niemu [b]urzędnicy zyskali dodatkowe trzy miesiące na wszczęcie postępowania podatkowego od zakończenia kontroli, która ujawniła nieprawidłowości w rozliczeniach podatnika[/b]. Zgodnie ze wspomnianym art. 165b § 1 za każdym razem, gdy podatnik nie złoży korekty deklaracji albo gdy skoryguje ujawnione nieprawidłowości tylko w części, [b]organ zobowiązany jest wszcząć postępowanie podatkowe „nie później niż w terminie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli”.[/b]

[srodtytul]... są problemy [/srodtytul]

W związku z tym część podatników jest zdania, że sytuacja ta powoduje, iż urzędnicy skarbowi mogą swoimi działaniami przyczyniać się do narastania nawet latami odsetek wobec osób i firm, które nie zgadzają się z ustaleniami kontroli i czekają na decyzję, by się od niej odwołać.

Sprawa ta stała się także przedmiotem interpelacji poselskiej (nr 7763) skierowanej do ministra finansów.

[srodtytul]Resort wyjaśnia...[/srodtytul]

Odnosząc się do wątpliwości dotyczących naliczania odsetek za zwłokę za okres od dnia wszczęcia kontroli podatkowej do dnia doręczenia decyzji w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, jeżeli postępowanie podatkowe nie zostało wszczęte w terminie sześciu miesięcy od dnia zakończenia kontroli, Ministerstwo Finansów stwierdziło, że organy podatkowe są zobligowane z mocy prawa do przestrzegania zasady praworządności oraz zasady szybkości postępowania. Celowe zwlekanie z wszczęciem postępowania pokontrolnego prowadziłoby do naruszenia tych zasad.

Generalnie organy podatkowe wszczynają postępowanie pokontrolne bez zbędnej zwłoki. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, w których wszczęcie postępowania nastąpi po upływie trzech miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej.

Resort finansów podkreślił, że [b]ustalenia zawarte w protokole kontroli podatkowej nie są jedynym dowodem w sprawie warunkującym wszczęcie postępowania podatkowego.[/b]

W praktyce organy podatkowe często występują do innych organów podatkowych w związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami (szczególnie w zakresie VAT) o przeprowadzenie czynności sprawdzających u kontrahentów kontrolowanego podatnika w trybie art. 274c ordynacji podatkowej. Często materiały te są otrzymywane przez organy podatkowe w okresie dłuższym niż trzy miesiące. Dopiero dokumenty zgromadzone w wyniku czynności sprawdzających, a także ewentualne materiały otrzymane od organów ścigania lub informacje przekazane przez inne – w połączeniu z ustaleniami dokonanymi w protokole kontroli – pozwalają na ustalenie potrzeby wszczęcia postępowania podatkowego.

[srodtytul]... i usprawiedliwia[/srodtytul]

W takim wypadku jednak wszczęcie postępowania podatkowego po upływie trzech miesięcy od dnia zakończenia kontroli nie może być postrzegane jako zamierzone działanie organów podatkowych mające na celu opóźnienie wydania decyzji wymiarowej i w konsekwencji zapłatę przez podatnika odsetek za zwłokę w wyższej kwocie – stwierdził resort finansów.

MF powołało się też na art. 165 § 4 ordynacji, zgodnie z którym datą wszczęcia postępowania podatkowego z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania. Uwzględniając możliwość doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania w trybie zastępczym (art. 150 ordynacji podatkowej), postanowienie to musi być wydawane z blisko miesięcznym wyprzedzeniem w stosunku do przewidywanej daty jego doręczenia. Oznacza to, że [b]organ podatkowy powinien wydać omawiane postanowienie najpóźniej po upływie pięciu miesięcy od zakończenia kontroli.[/b]

Ministerstwo Finansów dodało, że ze względu na liczne wątpliwości podatników w prawidłowym rozumieniu znowelizowanych przepisów ordynacji podatkowej wydało interpretację ogólną dotyczącą stosowania art. 54 § 1 pkt 6 ordynacji podatkowej w sytuacji, w której kontrola podatkowa została zakończona przed 1 stycznia 2009 r. [b](pismo z 12 lutego 2009 r., PK4/8012/18/LJO/09/58). [/b]

[ramka][b]Uwaga[/b]

Zdaniem resortu finansów podatnik ma zagwarantowaną dostateczną ochronę przed nieuzasadnioną zwłoką we wszczęciu pokontrolnego postępowania podatkowego. Nie ma zatem potrzeby przywracania nieobowiązującego art. 54 § 1 pkt 6 ordynacji podatkowej.[/ramka]

[ramka][b]Korekta czasem pomocna[/b]

Kontrolowany podatnik może skorzystać z przysługującego mu uprawnienia do korekty deklaracji po zakończonej kontroli podatkowej. Zbyt wczesne wszczęcie postępowania podatkowego pozbawiłoby podatnika tego uprawnienia. Korekta złożona w trakcie postępowania podatkowego nie wywołuje skutków prawnych. Resort finansów twierdzi, że podatnik, który złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości niezwłocznie uiścił zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę, nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Poza tym jeżeli korekta deklaracji uwzględnia ustalenia kontroli, to wszczynanie postępowania podatkowego stanie się zbędne. [/ramka]