Odsetki opodatkowane tak jak dywidenda

-W wyniku wygranej sprawy sądowej spółka w 2006 r. wypłaciła mi zaległą dywidendę wraz z odsetkami. Od dywidendy pobrano zryczałtowany podatek, natomiast odsetki wypłacono bez potrącenia jakiegokolwiek podatku. Po zakończeniu roku dostałem od spółki jedynie PIT-8C z wykazanym przychodem z odsetek. Czy spółka postąpiła prawidłowo? Jeśli tak, to zamiast podatku w wysokości 19 proc. będę musiał oddać fiskusowi aż 40 proc., bo w grę wchodzi znaczna kwota - pisze czytelnik DF.

Dla sposobu opodatkowania odsetek od dywidendy decydujące jest to, do jakiego źródła przychodów je zakwalifikujemy - czy jest to przychód z innych źródeł, jak uznała spółka, czy też przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), do którego zaliczane są m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W tym ostatnim wypadku chodzi o takie przychody, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną (art. 17 ust. 1 pkt 4).

Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w piśmie z 1 lipca 1997 r. (PO4/AK-802/4280/419/97): "katalog stanów faktycznych i prawnych rodzących po stronie udziałowca dochód z udziału w zyskach osób prawnych nie jest katalogiem zamkniętym? obejmuje on zatem również inne "pożytki", jakie udziałowiec uzyskuje od spółki z tytułu posiadania udziałów w takiej spółce". Zatem także odsetki.

To, że należy je zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, potwierdził też Małopolski Urząd Skarbowy w piśmie z 10 maja 2006 r. (DP3/423-66/06/ 38059): "Przedmiotowe odsetki nie stanowią odrębnego tytułu powstania przychodu i kwalifikowane są do przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Roszczenia akcjonariuszy do wypłaty odsetek miały podstawę prawną - uchwałę walnego zgromadzenia (zobowiązującą spółkę do wypłaty akcjonariuszom kolejnych rat dywidendy w ściśle określonych terminach - przyp. red.). W świetle powyższego właściwym jest zakwalifikowanie przedmiotowych odsetek do przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych".

Konsekwencją wypłaty odsetek od dywidendy jest więc to, że spółka w momencie wypłaty powinna od nich pobrać 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy (art.30a ust. 1 pkt 4 updof).

Podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, czyli od wypłaconej należności brutto (art. 30a ust. 6 updof). Pobrany podatek spółka powinna wpłacić na rachunek urzędu skarbowego właściwego według swojej siedziby do 20 dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym został pobrany. W ubiegłym roku miała też obowiązek przesłać temu urzędowi skarbowemu - równocześnie z wpłatą - deklarację o zryczałtowanym podatku dochodowym (na formularzu PIT-8A). Obecnie składa tylko deklarację roczną PIT-8A/R. Dopełnienia obowiązków płatnika obliguje ją art. 41 ust. 4 i art. 42 updof.

Ponieważ osoba, która otrzymała dywidendę, nie wykazuje jej w zeznaniu rocznym (rozliczenie podatku zamyka się dla niej z chwilą potrącenia go przez płatnika -tak wynika z art. 45 ust. 3 pkt 1 updof), spółka ją wypłacająca nie musi przesyłać podatnikowi - po zakończeniu roku ani w jego trakcie - imiennej informacji o wysokości przychodu z dywidendy i pobranego podatku.

Z pytania czytelnika wynika jednak, że ze względu na niewłaściwe zakwalifikowanie odsetek od dywidendy do przychodów z innych źródeł spółka nie wywiązała się z obowiązków płatnika. Jakie są tego skutki? Art. 30 ordynacji podatkowej mówi, że płatnik, który nie wykonał swoich obowiązków, odpowiada całym swoim majątkiem za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony. Organ podatkowy, który to stwierdzi w postępowaniu podatkowym, wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika, w której określa wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego a niewpłaconego podatku. Od tej odpowiedzialności płatnik może się uwolnić, jeśli podatek nie został pobrany z winy podatnika (ale w tym wypadku nie wchodzi to w grę). Niepobrany i niewpłacony podatek staje się zaległością podatkową, od której biegną odsetki za zwłokę (od dnia następnego po terminie wpłaty - tak art. 53 ordynacji podatkowej).Odsetki zapłacone udziałowcowi (akcjonariuszowi) w związku z wypłatą dywidendy po terminie nie są dla spółki kosztem uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 13a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odsetek od dywidend i innych dochodów z udziałów w zyskach osób prawnych nie zalicza się do takich kosztów.

Urząd skarbowy nie może natomiast żądać zapłaty zaległego podatku od podatnika. Niemniej gdy spółka jako płatnik z własnych środków uiści zaległy podatek, będzie mogła żądać jego zwrotu od podatnika na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zgodnie z art. 405 kodeksu cywilnego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do zwrotu jej wartości. Spółka może dochodzić tego zwrotu na drodze powództwa cywilnego.