Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 12 kwietnia 2018r. (I SA/Łd 178/18).
Spółka wystąpiła o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych. We wniosku wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE). W zakładzie produkcyjnym spółki miał miejsce pożar, w wyniku którego spłonęły doszczętnie hale produkcyjna i magazynowa, wraz z całą infrastrukturą i parkiem maszynowym. Wszystkie zniszczone składniki majątkowe zlokalizowane były na terenie SSE i w całości służyły prowadzeniu działalności objętej zezwoleniem strefowym, z której dochód objęty jest zwolnieniem z podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka posiadała ubezpieczenie mienia od zdarzeń losowych i z racji poniesionych szkód otrzymała od ubezpieczyciela odszkodowanie za straty majątkowe.
Zdaniem spółki odszkodowanie uzyskane od ubezpieczyciela w związku z powstałą stratą stanowi dochód spółki z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie SSE na podstawie zezwolenia. Tym samym, uzyskany z tego tytułu dochód korzysta ze zwolnienia z podatku zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT. Spółka argumentowała, że dochód otrzymany z odszkodowania jest nieodłącznie związany z samą działalnością gospodarczą prowadzoną na terenie SSE. Ponadto spółka podniosła, że gdyby pożar nie miał miejsca, to uzyskiwałaby dochody z działalności strefowej. Dlatego odszkodowanie, które ma rekompensować spółce poniesienie dodatkowych kosztów działalności, powinno stanowić dochód objęty zwolnieniem.
Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. W ocenie organu, dochód z tytułu odszkodowania nie może być objęty zwolnieniem strefowym, ponieważ nie stanowi „dochodu z działalności", o którym mówi art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT.
WSA zgodził się ze stanowiskiem organu. Sąd przypomniał, że przepisy dotyczące zwolnień podatkowych należy interpretować ściśle. Zdaniem sądu dochód z tytułu odszkodowania od ubezpieczyciela nie mieści się w definicji działalności gospodarczej. Jest on związany nie z prowadzeniem działalności gospodarczej, tylko z innym tytułem prawnym – umową ubezpieczenia. Zatem dochód z tytułu odszkodowania od ubezpieczyciela nie będzie objęty zwolnieniem strefowym. ?
—Jakub Oleszczak
współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte
Komentarz eksperta
Karolina Bednarska, konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte
Stanowisko zaprezentowane przez WSA w Łodzi koresponduje z poglądami prezentowanymi w większości ukazujących się w ostatnim czasie interpretacji indywidualnych oraz wyroków. Organy podatkowe oraz sądy administracyjne przedstawiają w nich bardzo ścisłe rozumienie zwolnienia z opodatkowania uregulowanego w art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT.
Na mocy tego przepisu, zwolnione z opodatkowania są dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej:
- na terenie specjalnej strefy ekonomicznej oraz
- na podstawie uzyskanego zezwolenia na prowadzenie takiej działalności – wskazującego jej zakres (w formie grupowań PKWiU).
Zgodnie z dominującymi obecnie poglądami, przesłanki te spełnione są wyłącznie przez te dochody, które wynikają bezpośrednio z czynności stanowiących działalność produkcyjną/usługową odbywających się na terytorium SSE. Innymi słowy, wyłącznie dochody ze sprzedaży produktów/usług wytworzonych w SSE oraz mieszczących się w grupowaniach PKWiU wskazanych w zezwoleniu mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania.
Tak wąskie rozumienie „dochodów strefowych" wyłącza z tej kategorii wiele innych dochodów przedsiębiorców, które są również normalnym i nieodłącznym następstwem prowadzonej przez nich działalności. Należą do nich m.in. dochody z uzyskiwanych odszkodowań czy rekompensat.
Zdaniem większości organów i sądów, odszkodowania to dochody związane z odrębnym tytułem prawnym – umową ubezpieczenia, zatem nie wynikają z prowadzonej na terenie SSE działalności gospodarczej. Co więcej, jak wskazują wydawane interpretacje i wyroki, tego typu dochody nie mieszczą się w grupowaniach PKWiU zawartych w zezwoleniach strefowych. W tym zakresie należy jednak podkreślić, że grupowanie PKWiU przewidujące otrzymywanie odszkodowań nie zostało w ogóle stworzone przez ustawodawcę.
Takie rozumienie pojęcia „dochody z działalności gospodarczej" w kontekście otrzymywanych odszkodowań i rekompensat dla celów art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT jest niekiedy kwestionowane jako zbyt zawężające (przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 lutego 2018 r., II FSK 245/16). Pojawiają się również pewne interpretacje potwierdzające, że odszkodowanie od ubezpieczyciela za zniszczone mienie wykorzystywane w działalności strefowej może stanowić dochód zwolniony z CIT (np. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 27 stycznia 2016 r., ITPB3/4510-588/15/MK oraz z 25 sierpnia 2015 r., IPTPB3/4510-184/15-2/IR).
Tego typu stanowiska należałoby zaaprobować. Zawężanie pojęcia „dochody strefowe" wyłącznie do tych, które wynikają bezpośrednio ze sprzedaży produktów/usług wytworzonych na terenie SSE, nie znajduje uzasadnienia w przepisach stanowiących w tym zakresie wprost o „dochodach z działalności gospodarczej". Pojęcie to natomiast, oprócz dochodów ze sprzedaży, powinno obejmować również inne, ściśle związane z taką działalnością i różnymi jej aspektami, jak przykładowo wynikające z odszkodowań wypłacanych w związku ze zdarzeniami losowymi powstającymi w ramach działalności.
Zwolnienie przewidziane w art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT, jako wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, powinno być rozumiane w sposób ścisły, co jednak nie może prowadzić do jego nieuprawnionego zawężania. Ujednolicenie jego wykładni w zakresie różnych kategorii dochodów potencjalnie stanowiących dochody strefowe z całą pewnością byłoby korzystne dla przedsiębiorców prowadzących działalność na terenie SSE, gdyż zyskaliby oni pewność co do prawidłowości kalkulacji wyniku podatkowego.