Tak wynika z nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych, która obowiązuje od 20 kwietnia 2022 r., ale regulacja nowych kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy zaczyna obowiązywać dopiero teraz.
Do zadań inspektorów należeć będzie kontrola ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Zakwalifikowanie stażu pracy do tej kategorii jest o tyle ważne, że daje podstawy do ubiegania się o prawo do emerytury pomostowej.
Co prawda od 2010 r. Inspekcja miała uprawnienia do kontroli takiej ewidencji, z którym korespondowało prawo do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika na takiej liście.
Czytaj więcej:
I w początkowym okresie obowiązywania tej regulacji organy PIP dokonywały merytorycznej oceny charakteru pracy na określonym stanowisku, aby móc ją zakwalifikować jako tę, która wypełnia (bądź nie) kryteria wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych. Analiza taka była dokonywana bez względu na to, czy stanowisko, na którym pracownik wykonywał swoje obowiązki, znajdowało się w prowadzonym przez płatnika składek wykazie prac świadczonych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Jeśli przeprowadzona kontrola wypadła pozytywnie dla zatrudnionego, to organy PIP wydawały decyzję nakazującą pracodawcy umieszczenia takiego pracownika w ewidencji. Taka praktyka była początkowo akceptowana w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wszystko zmieniło się po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 kwietnia 2011 r. (sygn. I OSK 1969/10), w którym NSA uznał, że organy inspekcji pracy nie mają prawnych podstaw do dokonywania wiążących ustaleń w tym zakresie.
Zgodnie z nowymi przepisami od 1 stycznia 2023 r. inspektorzy mogą już nakazać umieszczenie pracownika w ewidencji osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wykreślenie go z ewidencji oraz sporządzenia korekty wpisu. Ale to nie wszystko.
Do zadań inspektorów należy też kontrola wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Mogą oni nakazać pracodawcy umieszczenie w nim danego stanowiska, wykreślenia go z wykazu oraz sporządzenie korekty wpisu.
Podstawa prawna: nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych (DzU z 2022 r. poz. 755)
