Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani >patrz przykład 1–2.

Przykład 1

Spółka cywilna składa się z trzech wspólników. Jej wspólnicy zalegają z zapłatą kwoty 25 tys. zł. Wierzyciel może więc wytoczyć powództwo o zapłatę tej sumy (albo jej części) w następujących wariantach: solidarnie przeciwko wszystkim jej wspólnikom, solidarnie przeciwko jedynie dwóm z nich albo tylko przeciwko jednemu wspólnikowi.

Przykład 2

Sytuacja jak w przykładzie 1. Założenie: pozew o zapłatę 25 tys. zł wierzyciel wytoczył tylko przeciwko dwóm wspólnikom s.c., tj. paniom Agnieszce i Adriannie. Powództwo zostało uwzględnione, a wszczęte przeciwko nim postępowanie komornicze doprowadziło do wyegzekwowania 20 tys. zł. Zatem również trzeci wspólnik (pani Inga) jest solidarnie zobowiązany wraz z paniami Agnieszką i Adrianną do zapłaty pozostałych 5 tys. zł. Nie ma znaczenia, że pani Inga nie występowała w procesie w charakterze pozwanej.

Działania i zaniechania jednego z dłużników solidarnych nie mogą szkodzić współdłużnikom. To są zachowania, które mogą pogorszyć pozycję pozostałych dłużników zarówno względem wierzyciela, jak i w stosunkach wewnętrznych między nimi. Do grupy tych zachowań można zaliczyć m.in. zrzeczenie się zarzutu przedawnienia czy uznanie roszczenia >patrz przykład 3–4.

Przykład 3

Sytuacja jak w przykładzie 2, przy czym wierzyciel wystąpił przeciwko paniom Agnieszce i Adriannie z przedawnionym roszczeniem (o 25 tys. zł). Pani Adrianna w toku procesu oświadczyła, że zrzeka się korzystania z przedawnienia. Nie wyklucza to podniesienia tego zarzutu przez panią Agnieszkę, a nadto ewentualnie przez panią Ingę.

Przykład 4

Sytuacja jak w przykładzie 3, z tą różnicą, że pani Adrianna w pisemnej odpowiedzi na przedsądowe wezwanie do zapłaty 25 tys. zł bez porozumienia z pozostałymi wspólniczkami uznała roszczenie wierzyciela. Zachowanie pani Adrianny nie pozbawia pań Ingi i Agnieszki możliwości domagania się w toku ewentualnego procesu oddalenia powództwa.

Przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników >patrz przykład 5–6.

Bieg przedawnienia się nie rozpoczyna, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

* co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej;

* co do roszczeń, które przysługują osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;

* co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – przez czas trwania małżeństwa;

* co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody.

Bieg przedawnienia przerywa się:

* przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;

* przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;

* przez wszczęcie mediacji.

Przykład 5

Dłużnik, tj. jeden z trzech wspólników s.c. (pan Kamil), uznał na piśmie roszczenie (dług w kwocie 30 tys. zł). Uznanie roszczenia powoduje przerwanie biegu przedawnienia, które biegnie wówczas na nowo od daty owego uznania. Czynność ta odniesie więc skutek tylko względem pana Kamila, nie zaś wobec pozostałych dwóch wspólników s.c.

Przykład 6

Sp.j. dochodzi zapłaty 10 tys. zł od jednego z dwóch byłych wspólników s.c. (pana Piotra). W miejscowości, w której jest miejsce jego zamieszkania, wybuch gazu zniszczył budynek sądu rejonowego (pozew należało skierować do tego właśnie sądu). Spółka nie może w rezultacie wytoczyć powództwa o zapłatę 10 tys. zł przeciwko niemu. Przeciwko drugiemu zaś wspólnikowi (tj. panu Pawłowi) nie zamierza, gdyż nie dysponuje on majątkiem. Z uwagi na to, iż zachodzi przypadek siły wyższej powodujący zawieszenie rozpoczętego biegu przedawnienia roszczenia o zapłatę, owo zawieszenie nie będzie skutkować wobec pana Pawła, a jedynie względem pana Piotra.

Zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników >patrz przykład 7–8. W przeciwieństwie do zwolnienia z długu zrzeczenie się solidarności do wygaśnięcia zobowiązania nie prowadzi. Polega ono na tym, że w wyniku umowy między wierzycielem a jednym z dłużników solidarnych jest wskazywana część (kwota), do której odpowiada dany dłużnik, pozostali nadal będą solidarnie odpowiadać za cały dług.

Przykład 7

Panie Karolina i Eryka (dłużniczki solidarne) nie uiściły na rzecz pani Tatiany kary umownej za opóźnienie w realizacji robót budowlanych 40 tys. zł. Z uwagi na to, że opóźnienie nie było długie, pani Tatiana wysłała do pani Karoliny e-maila (6 maja 2016 r.), w którym poinformowała, że zwalnia ją z długu i prosi o akceptację tego zwolnienia do 13 maja 2016 r. do godz. 16, zaznaczając, że brak odpowiedzi w terminie zinterpretuje jako brak aprobaty, a dług będzie istniał. Pani Karolina oświadczyła w mailu z 12 maja 2016 r., że zwolnienie przyjmuje. Jej zobowiązanie wygasło. Zwolnienie z długu pani Karoliny nie odnosi skutku wobec pani Eryki, która ciagle jest zobowiązana do zapłaty kary umownej 40 tys. zł na rzecz pani Tatiany.

Przykład 8

Sytuacja jak w przykładzie 2, przy czym wierzyciel zawarł z panią Agnieszką umowę, na podstawie której ta ostatnia została zobowiązana do zapłaty 5 tys. zł z całej należności 25 tys. zł. Jest to dopuszczalne. Panie Adrianna i Inga pozostają nadal solidarnie zobowiązane do zapłaty 25 tys. zł.

Wyeksponować należy, że zarówno zwolnienie z długu, jak i zrzeczenie się solidarności wywierają skutek wyłącznie między wierzycielem a tym dłużnikiem, wobec którego zostały dokonane. Nie wyłącza to prawa do podnoszenia roszczeń regresowych wyznaczonych przez stosunek wewnętrzny między współdłużnikami.

Odnowienie dokonane między wierzycielem a jednym z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, chyba że wierzyciel zastrzegł, iż zachowuje przeciwko nim swe prawa >patrz przykład 9–10.

Przykład 9

Pani Julita (prowadzi własną firmę) udzieliła trzem swoim kontrahentom (również przedsiębiorcom), tj. paniom Martynie, Wiktorii i Agacie, pożyczki 60 tys. zł z obowiązkiem jej solidarnego zwrotu. Kiedy nadszedł termin zwrotu tej pożyczki, pani Wiktoria zaproponowała pani Julicie zawarcie umowy nowacyjnej polegającej na sprzedaży na rzecz tej ostatniej wózka widłowego B-564 za cenę 50 tys. zł. Pani Julita na to przystała. Panie Martyna i Agata nie będą zatem zobowiązane do solidarnego zwrotu na rzecz pani Julity kwoty 10 tys. zł, ponieważ z umowy nowacyjnej nic odmiennego nie wynika.

Przykład 10

Sytuacja jak w przykładzie 9, przy czym w umowie nowacyjnej zastrzeżono, że pani Julita będzie dochodzić solidarnego zwrotu 10 tys. zł z tytułu udzielonej pożyczki od pań Martyny i Agaty. Taki zapis jest dopuszczalny. Nowacja dokonana między paniami Julitą i Wiktorią nie zwolniła więc z zobowiązania pań Martyny i Agaty.

Zwłoka wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych ma skutek także względem współdłużników >patrz przykład 11.

Przykład 11

Jeden z byłych wspólników s.c. (pani Paulina) uzgodnił z wierzycielem (panią Emilią), że zapłata należności nastąpi do 10.05.2016 r. Kiedy nadszedł ustalony dzień zapłaty, pani Emilia odmówiła jednak przyjęcia świadczenia, nie uzasadniając swojej decyzji. Znajduje się ona zatem w zwłoce, co wywołuje skutek nie tylko względem pani Pauliny, ale również pań Patrycji i Antoniny, tj. pozostałych dwóch eksuczestników spółki cywilnej.

Dłużnik solidarny może się bronić zarzutami, które przysługują mu osobiście względem wierzyciela, jak również tymi, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom. Zarzuty te można więc podzielić na trzy grupy:

* takie, które przysługują osobiście wobec wierzyciela, czyli te przysługujące konkretnemu dłużnikowi solidarnemu i są związane z jego właściwościami lub działaniami albo dokonanymi przez niego z wierzycielem czynnościami prawnymi, które uwalniają go z zobowiązania lub korzystnie zmieniają jego treść, np. brak zdolności do czynności prawnych tego dłużnika czy rozłożenie mu zobowiązania na raty, odroczenie terminu płatności),

* takie, które są wspólne dla wszystkich dłużników ze względu na sposób powstania (np. niezachowanie formy czynności prawnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności),

* takie, które są wspólne dla wszystkich dłużników ze względu na treść zobowiązania (np. złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego) >patrz przykład 12.

Przykład 12

Pani Ida wystąpiła przeciwko pani Donacie, tj. jednemu z trzech ekswspólników s.c., z pozwem o 65 tys. zł. Kwota ta została jednak dwa miesiące wcześniej złożona do depozytu sądowego przez panią Teodozję (drugiego byłego wspólnika ww. s.c.). Złożenie to było ważne. Pani Donata może powołać się na tę okoliczność, domagając się oddalenia powództwa w całości.

Wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych (czyli np. oddalający powództwo w całości lub w części) zwalnia współdłużników, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne, tj. takie, które mogą być podniesione przez każdego z nich. Taki wyrok ma jednak powagę rzeczy osądzonej tylko wobec pozwanego dłużnika. Gdy wierzyciel po wydaniu omawianego orzeczenia wytoczy powództwo przeciwko pozostałym dłużnikom, wówczas będą oni mogli domagać się na podstawie tego wyroku zwolnienia z zobowiązania. Sąd oddali wtedy, a nie odrzuci, powództwo. W sytuacji zaś, w której komentowany wyrok zapadnie już po wcześniejszym orzeczeniu na niekorzyść pozostałych dłużników, wówczas będzie im przysługiwało prawo do żądania pozbawienia wykonalności w całości lub w części tytułu wykonawczego na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. i umorzenia postępowania egzekucyjnego >patrz przykład 13.

Przykład 13

Sąd prawomocnie oddalił powództwo pani Mirony o 10 tys. zł przeciwko pani Iwonie, tj. jednej z dwóch byłych wspólniczek s.c. Pani Mirona nie pogodziła się z sytuacją i wniosła taki sam pozew, tym razem przeciwko pani Klarze, tj. drugiej ekswspólniczce. Pani Klara może domagać się oddalenia powództwa w całości, uzasadniając żądanie tym, że sąd nie uwzględnił wcześniej prawomocnie roszczenia o 10 tys. zł skierowanego przez panią Mironę do pani Iwony.

Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych >patrz wzór pozwu o zapłatę z tytułu roszczenia regresowego.

Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników w takim stosunku części, jakie obciążają każdego z nich, przy założeniu, że wszyscy byliby wypłacalni. Niewypłacalność jednego z dłużników solidarnych zaś zachodzi wówczas, gdy jego majątek nie wystarcza na spełnienie świadczenia w części na niego przypadającej. Okoliczność ta nie wymaga przeprowadzenia żadnego dowodu, np. wydania postanowienia o stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji >patrz przykład 14.

Przykład 14

Wspólnicy s.c. zobowiązani są do zapłaty 12 tys. zł. Uczestniczą w stratach spółki w np. proporcjach: pani Ludmiła w 55 proc., pani Augusta w 30 proc., pani Sylwia natomiast w 15 proc. Pani Augusta jest niewypłacalna. Pani Ludmiła będzie musiała zapłacić z 12 tys. zł 8.580 zł (bo 12 tys. zł x 55 proc. = 6.600 zł + 3.600 zł (bo 30 proc. udział pani Augusty w stratach spółki x 12 tys. zł) x 55 proc. (bo taki jest udział w stratach spółki pani Ludmiły) = 1.980 zł), pani Sylwia za 2.340 zł (bo 12 tys. zł x 15 proc. = 1.800 zł + 3.600 zł (bo 30 proc. udział pani Augusty w stratach spółki x 12 tys. zł) x 15 proc. (bo taki jest udział w stratach spółki pani Ludmiły) = 540 zł).

Autorka jest adwokatem

Podstawa prawna:

art. 17 pkt 4 oraz art. 40 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. DzU z 2016 r., poz. 195), art. 121, 123, 366 oraz art. 371–376 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tj. DzU z 2015 r. poz. 1844), art. 13 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. DzU z 2016 r., poz. 437), art. 2 ust. 2 pkt 2 ustawy z 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (tj. DzU z 2015 r., poz. 978).

Wzór pozwu o zapłatę z tytułu roszczenia regresowego

Płock, 2016.05.12.

Do Sądu Rejonowego
V Wydział Gospodarczy
w Płocku

Powód: Ksenia Nowak (PESEL: 79051700890)
ul. Wodna 3, 09-400 Płock;

Pozwany: Roksana Kowalska
ul. Piaszczysta 4, 09-400 Płock.

w.p.s. 40 000 zł

opł. sąd. 2000 zł

Pozew o zapłatę

Działając w imieniu własnym, wnoszę o:

1) zasądzenie od pozwanej Roksany Kowalskiej na rzecz powódki Kseni Nowak kwoty 40 000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 6.05.2016 r. do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od pozwanej Roksany Kowalskiej na rzecz powódki Kseni Nowak kosztów procesu według norm przepisanych;

3) przeprowadzenie rozprawy także podczas nieobecności powódki, w razie zaś niestawiennictwa pozwanej, gdy nadto nie złożyła ona odpowiedzi na pozew – wydanie wyroku zaocznego i nadanie temu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Nadto wnoszę o:

dopuszczenie, a następnie przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów:

- umowa spółki cywilnej ALFA-BETA s.c. z 15.04.2014 r.

na okoliczność ustalenia, iż strony były wspólnikami ww. s.c., a nadto na okoliczność ustalenia, iż wspólnicy w równym stopniu uczestniczyli w stratach spółki,

- oświadczenie z 31.03.2016 r. o wypowiedzeniu przez powódkę udziału w ww. s.c. ze skutkiem natychmiastowym

na okoliczność ustalenia, iż powódka 31.03.2016 r. wypowiedziała udział w ww. s.c. ze skutkiem natychmiastowym (31.03.2016 r.), z uwagi na całkowity brak zainteresowania pozwanej sprawami spółki, w tym m.in. uregulowaniem zobowiązania względem M sp. z o.o.,

- nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy z 8.02.2016 r. ws. V GNc 00/16-

na okoliczność wydania przez ww. sąd prawomocnego nakazu zapłaty 80 tys. zł wraz z ustawowymi odsetkami od 1.12.2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w wysokości 4 tys. zł solidarnie przez wspólniczki s.c. ALFA-BETA s.c. na rzecz M sp. z o.o.,

- potwierdzenie przelewu z 1.04.2016 r.

na okoliczność ustalenia, iż powódka dokonała 1.04.2016 r., a więc już po rozwiązaniu s.c., przelewu na rzecz M sp. z o.o. zs. w Płocku opiewającego na kwotę 80 tys. zł w wykonaniu prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy z 8.02.2016 r. ws. V GNc 00/16,

- przedsądowe wezwanie do zapłaty z 27.04.2016 r. wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru

na okoliczność wezwania pozwanej do zapłaty kwoty 40 tys. zł i nadania 27.04.2016 r. przedmiotowego pisma przesyłką poleconą na adres pozwanej oraz jego odbioru przez pozwaną 28.04.2016 r.

Stosownie do treści art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. informuję, iż powódka podjęła próbę pozasądowego rozwiązania przedmiotowego sporu poprzez zakreślenie w wezwaniu do zapłaty siedmiodniowego terminu na uiszczenie przez pozwaną dochodzonej pozwem kwoty, termin ten upłynął jednak bezskutecznie.

Uzasadnienie

15.04.2014 r. strony zawarły umowę spółki cywilnej pod nazwą ALFA-BETA s.c.

Dowód: umowa ww. spółki cywilnej.

W związku jednak z całkowitym brakiem zainteresowania pozwanej sprawami spółki powódka, na zasadzie art. 869 § 2 k.c., wypowiedziała 31.03.2016 r. swój udział w spółce cywilnej ze skutkiem natychmiastowym z tą właśnie datą. Z tym dniem zatem została rozwiązana ww. spółka cywilna.

Dowód: oświadczenie z 31.03.2016 r. o wypowiedzeniu przez powódkę udziału w ww. s.c. ze skutkiem natychmiastowym.

1.04.2016 r. zaś, w wykonaniu prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy z 8.02.2016 r. ws. V GNc 00/16, powódka uiściła, z własnych środków finansowych, na rzecz M sp. z o.o. kwotę 80 tys. zł. Strony były solidarnie zobowiązane do zapłaty tejże kwoty wraz z ustawowymi odsetkami (od 1.12.2015 r. do dnia zapłaty) i kosztami procesu w wysokości 4 tys. zł. Ww. nakaz zapłaty uprawomocnił się 10.03.2016 r.

Dowód: – nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy z 8.02.2016 r. ws. V GNc 00/16,

– potwierdzenie przelewu z 1.04.2016 r.

W świetle natomiast art. 376 § 1 k.c., jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od pozostałych. Gdy z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który spełnił świadczenie, może żądać zwrotu w częściach równych.

Z uwagi na fakt, iż umowa ww. spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy w równym stopniu uczestniczyli w jej stratach.

Dowód: umowa ww. spółki cywilnej.

Powódka 27.04.2016 r. wystąpiła zatem do pozwanej z wezwaniem do zapłaty kwoty 40 tys. zł w terminie siedmiu dni od daty odbioru tego wezwania. Pozwana odebrała je 28.04.2016 r.

Dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty z 27.04.2016 r. wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru.

Do daty wytoczenia powództwa pozwana nie uczyniła jednak zadość ww. zobowiązaniu.

Odsetki dochodzone są od 6.05.2016 r., albowiem 5.05.2016 r. upłynął termin zapłaty dochodzonej kwoty.

Z tych względów pozew jako uzasadniony zasługuje na uwzględnienie.

W załączeniu:

- dowód uiszczenia opłaty sądowej od pozwu,

- odpis pozwu,

- dokumenty z poz. „Dowód".

........................................................................

(Ksenia Nowak)

*********

Pozew wnosi się do właściwego miejscowo sądu gospodarczego, ponieważ jest to sprawa ze stosunku spółki. W tym przypadku sądem miejscowo właściwym jest sąd gospodarczy właściwy dla siedziby nieistniejącej już spółki. Jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 75 000 zł, powództwo wytacza się przed sądem rejonowym. W sytuacji zaś, w której wartość ta jest wyższa od 75 000 zł (wynosi np. 75 000,01 zł), pozew należy złożyć w sądzie okręgowym. Stosunkowa opłata sądowa od pozwu wynosi 5 proc. od wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 tys zł. -