– Nauka musi się rozwijać, a nasza gospodarka może czerpać z tego wymierne korzyści. Ogromny potencjał polskiej nauki może zostać z korzyścią dla nas wszystkich wykorzystany dzięki efektywnej współpracy najlepszych zespołów badawczych z przedsiębiorcami nieobawiającymi się podejmować ryzyka i gotowymi realizować nowatorskie projekty. Ogłoszony przez NCBR konkurs stwarza im możliwość podjęcia tych wyzwań – mówiła Lena Kolarska-Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego, przy okazji ogłoszenia kolejnego konkursu o unijne i budżetowe dotacje.
Projekty aplikacyjne
A ten dotyczy tzw. działania 4.1.4 „Projekty aplikacyjne", które składa się na program „Inteligentny rozwój". Stwarza ono szansę pozyskania dotacji na realizację projektów badawczych i rozwojowych (prowadzenie badań przemysłowych, eksperymentalnych prac rozwojowych), których celem jest stworzenie unikalnych w skali świata rozwiązań. Istotnym warunkiem skorzystania z tego instrumentu wsparcia jest ścisła współpraca sektora nauki i przedsiębiorców.
Chodzi bowiem o wykorzystanie nowoczesnej infrastruktury jednostek badawczo-naukowych, która często została stworzona dzięki unijnemu dofinansowaniu w ramach poprzedniej perspektywy finansowej oraz ich możliwości kadrowych i organizacyjnych przy jednoczesnym nakierowaniu tematyki badań na realne potrzeby przedsiębiorców. Dlatego na dofinansowanie nie mogą tutaj liczyć projekty badawcze, choćby najbardziej ambitne, jeżeli nie stoi za nimi firma, która rzeczywiście widzi sens ich prowadzenia i jest gotowa do ich wykorzystania w swojej działalności.
Stąd warunkiem udziału w konkursie jest stworzenie konsorcjum, w którego skład obowiązkowo musi wchodzić jednostka naukowa i przedsiębiorstwo.
Korzyści dla firm
Tej ostatniej grupie działanie 4.1.4 daje szansę aktywnego uczestniczenia w projektach badawczych i próbie stworzenia nowych technologii, towarów, usług mimo braku własnego zaplecza (laboratoriów) i odpowiednio wykwalifikowanej kadry. Projekt badawczy, aby mógł liczyć na dofinansowanie, musi odpowiadać na potrzeby konkretnego przedsiębiorcy. I stąd właśnie wymóg współpracy tych dwóch sektorów. Konsorcjum może liczyć maksymalnie pięć podmiotów, a co najmniej połowę jego składu muszą stanowić przedsiębiorcy.
Zgłaszane w konkursie projekty, poza innowacyjnością w skali światowej, muszą się wpisywać w jedną z tzw. krajowych inteligentnych specjalizacji. Jak można wywnioskować z regulaminu konkursu oraz kryteriów wyboru projektów, premiowane będą przedsięwzięcia o charakterze ponadregionalnym, a jednym z kryteriów oceny będzie również opłacalność wdrożenia. Po raz kolejny pokazuje to potrzebę ścisłej współpracy sektora nauki i biznesu, tak aby prowadzone badania odpowiadały na realne zapotrzebowanie firm i były pożądane przez praktyków znających swoją branżę i mających wizję jej rozwoju.
Kwota grantu
Maksymalna wysokość dotacji, jaką może pozyskać konsorcjum na realizację jednego projektu, wynosi 10 mln zł. Z pieniędzy tych, zgodnie z § 12 rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego, można sfinansować koszty:
- wynagrodzeń wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, osób zatrudnionych przy realizacji projektu, w części, w jakiej wynagrodzenia te są bezpośrednio związane z jego realizacją,
- aparatury i sprzętu w zakresie i przez okres, w jakim są one wykorzystywane przy realizacji projektu; jeżeli nie są one wykorzystywane przy realizacji projektu przez cały okres ich użytkowania, za koszty kwalifikowane uznaje się koszty amortyzacji odpowiadające okresowi realizacji przedsięwzięcia obliczone na podstawie przepisów o rachunkowości,
- budynków i gruntów w zakresie i przez okres, w jakim są one wykorzystywane przy realizacji projektu (lub koszty ich amortyzacji),
- badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy i patentów zakupionych lub użytkowanych na podstawie licencji udzielonej przez podmioty zewnętrzne na warunkach pełnej konkurencji oraz koszty doradztwa i równorzędnych usług wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby dofinansowanego przedsięwzięcia,
- dodatkowe koszty ogólne i inne koszty operacyjne, w tym koszty materiałów, dostaw i podobnych produktów, ponoszone bezpośrednio przy realizacji badań.
Należy zaznaczyć, że oprócz maksymalnej wartości dotacji kryteria dla działania 4.1.4 wprowadzają także wielkość minimalną. A wynika ona z najmniejszej możliwej do zgłoszenia wartości projektu. I tak, minimalna wartość kosztów kwalifikowanych projektu wynosi 2 mln zł.
Intensywność wsparcia
Oczywiście o tym, jaka będzie ostateczna wysokość dotacji, decyduje wartość kosztów kwalifikowanych, wielkość przedsiębiorcy oraz rodzaj prowadzonych badań. Generalnie, w myśl § 13 rozporządzenia, tzw. intensywność wsparcia wynosi:
- 50 proc. kosztów kwalifikowanych – w przypadku badań przemysłowych,
- 25 proc. kosztów – w przypadku prac rozwojowych.
Progi te mogą zostać podwyższone (do maksymalnie 80 proc.), jeżeli tzw. beneficjentem jest mikro, mała lub średnia firma albo gdy konsorcjum zdecyduje się upowszechniać wyniki badań (efekty projektu), np.:
- podczas konferencji technicznych lub naukowych,
- w formie publikacji w czasopismach naukowych lub technicznych,
- za pośrednictwem powszechnie dostępnych baz danych zapewniających swobodny dostęp do uzyskanych wyników badań,
- za pośrednictwem oprogramowania bezpłatnego albo oprogramowania z licencją otwartego dostępu.
Zgodnie z opublikowanym regulaminem konkursu nabór wniosków będzie prowadzony od 21 października do 19 listopada. Decyzję o dofinansowaniu konsorcja otrzymają po ok. 90 dniach od zakończenia naboru aplikacji. Szczegółowe informacje o konkursie, w tym jego regulamin, kryteria wyboru projektów, wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków znajdują się na stronie www.ncbir.pl.
Leszek Grabarczyk, zastępca dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju
W ogłoszonym konkursie wysoko stawiamy poprzeczkę i oczekujemy ambitnych projektów, które mogą doprowadzić do przełomu technologicznego w danej dziedzinie. Uruchamiając kolejne środki unijne z programu „Inteligentny rozwój", dążymy do zwiększenia zaangażowania przedsiębiorców w działalność B+R nie tylko z punktu widzenia środków przeznaczanych na ten cel, ale przede wszystkim lepszej jakości realizowanych projektów. Współpraca z najlepszymi jednostkami naukowymi da im szansę na wdrożenie innowacji w skali globalnej.
Obligatoryjny rozwój
Dofinansowanie z działania 4.1.4. udzielane jest na realizację projektu, który obejmuje badania przemysłowe i eksperymentalne prace rozwojowe albo eksperymentalne prace rozwojowe w rozumieniu art. 25 rozporządzenia nr 651/2014 (rozporządzenie Komisji Europejskiej o pomocy publicznej). Oznacza to tyle, że przedsięwzięcie zaplanowane przez konsorcjum, w którym w ogóle nie przewidziano eksperymentalnych prac rozwojowych, nie uzyska dofinansowania.
Podstawa prawna pomocy publicznej
Pomoc dla przedsiębiorców przyznawana będzie w ramach przepisów rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (DzU z 2015 r., poz. 299).
