Związek zawodowy wskazał jako chronionego pracownika zatrudnionego na czas określony. Zgodnie z umową szef może wymówić jego stosunek pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem, nie uzasadniając swej decyzji. Czy to oznacza, że zwolniony jest także z uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej na zwolnienie tej osoby?
Nie.
Chociaż wypowiedzenie umowy terminowej nie wymaga wskazania przyczyny, nie zwalnia to pracodawcy z obowiązku uzyskania na nie zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej.
Pracodawca wypowiedział stosunek pracy etatowcowi 2 lutego 2015 r. Trzy dni później otrzymał uchwałę obejmującą go ochroną przed zwolnieniem z pracy. Czy złożone wypowiedzenie staje się przez to nieaktualne?
Nie.
Złożenie wypowiedzenia pracownikowi, zanim został wskazany jako chroniony, jest skuteczne. Pracodawca nie powinien jednak go zwolnić bez zgody zoz, jeżeli wypowiedzenia dokonano przed objęciem go ochroną. W takiej sytuacji pracodawca powinien cofnąć wypowiedzenie (wyrok SN z 2 grudnia 2011 r., II PK 70/11). Jeśli objęcie ochroną stanowiło nadużycie prawa, a szef nie cofnie wypowiedzenia, będzie mógł podnosić ten argument przed sądem.
Uwaga na terminy
Uchwała dostarczona szefowi nie zawiera informacji o tym, w jakim czasie pracownik będzie reprezentował związek i będzie chroniony. Czy w tej sytuacji pracodawca może zaniechać zwracania się o zgodę na zwolnienie etatowca, mimo że z przekazanych mu później innych dokumentów wynika taki termin?
Nie.
Sąd Najwyższy przyjmuje, że uchwała organu związku zawodowego powinna zawierać informację o okresie, w ciągu którego pracownik jest upoważniony do reprezentowania związku wobec pracodawcy w sprawach z zakresu prawa pracy. Jednak brak wskazania tego okresu nie wpływa na ochronę trwałości stosunku pracy tej osoby, jeżeli ten okres można ustalić na podstawie innych okoliczności (wyrok SN z 8 marca 2012 r., III PK 52/11).
Na zwolnienie pracownika, który ciężko naruszył obowiązki pracownicze, wywołując bójkę w pracy, pracodawca ma miesiąc. Czy to, że jest on związkowcem, wydłuża ten termin?
Nie.
Pracodawca musi się pospieszyć i uzyskać zgodę zoz przed upływem miesięcznego terminu (liczonego od powzięcia wiadomości o tym zdarzeniu), w ciągu którego może nastąpić rozwiązanie umowy.
Komitet założycielski związku wskazał trzech pracowników podlegających ochronie. W ciągu 30 dni od założenia związku nie złożył jednak wniosku o jego rejestrację. Szef chce zwolnić jednego z członków komitetu. Czy musi uzyskiwać zgodę?
Nie.
Uchwała o utworzeniu związku utraciła moc, a tym samym ustała ochrona wskazanych pracodawcy członków komitetu założycielskiego.
Czy działaczy związkowych chronionych po upływie kadencji wlicza się do limitu osób chronionych w przedsiębiorstwie? Czy w związku z tym uchwała wskazująca nowe osoby chronione i określająca wyraźnie, że były członek zarządu przestaje być chroniony przed zwolnieniem, pozbawia go tej gwarancji?
Nie.
Działacze związkowi objęci ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy w okresie po ustaniu kadencji nie są wliczani do limitu osób chronionych, o których mowa w art. 32 ust. 3 lub 4 ustawy o zz. Dlatego zarząd organizacji związkowej może odebrać ochronę określonemu pracownikowi lub pracownikom w tym znaczeniu, że wyznaczy inną grupę osób podlegających ochronie i zgłosi ten fakt pracodawcy. Zmieni to jednak tylko grono osób podlegających ochronie w okresie wynikającym z uchwały. Nie wpłynie natomiast na odebranie ochrony za czas przypadający po jej zakończeniu, tj. za okres wynikający z art. 32 ust. 2 in fine ustawy o zz (wyrok SN z 13 lipca 2011 r., I PK 17/11).
Nie ten organ
W spółce z o.o. działa organizacja związkowa, w której funkcję zarządu pełni nazwana tak w statucie komisja zakładowa. Organ ten zgodził się na zwolnienie jej członka. Etatowiec odwołał się do sądu i twierdzi, że szef nie uzyskał zgody właściwego, przewidzianego w ustawie organu związku. Czy sąd uwzględni ten zarzut?
Nie.
Sąd Najwyższy uważa, że do związku zawodowego należy określenie nazwy dla jego organów pełniących rolę zarządu i komisji rewizyjnej w rozumieniu art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych (wyrok z 14 października 1997 r., I PKN 228/97). Jeśli zatem organ działa pod inną nazwą, ale pełni funkcję zarządu, to zwolnienie związkowca za zgodą tego gremium będzie w pełni legalne.
Specjalną uchwałą zarząd związku zawodowego i jego komisja rewizyjna scedowały uprawnienie do wyrażania zgody na zwalnianie związkowców na przewodniczącego związku. Czy pracodawca powinien ją respektować i czy zgoda wyrażona przez przewodniczącego wystarczy do legalnego zwolnienia związkowca?
Nie.
Zarząd nie ma prawa delegować swojego uprawnienia na jakiekolwiek inne organy. Jeśli zwolniony pracownik odwoła się do sądu, w takiej sytuacji zostanie przywrócony do pracy.
W braku obecnych członków zarządu osobę chronioną wskazała komisja rewizyjna związku. Czy szef jest związany taką uchwałą?
Nie.
Uchwałę powinien podjąć zarząd organizacji związkowej. Uchwała innego gremium nie wiąże pracodawcy.
Etatowiec pełni funkcje związkowe w organizacji zakładowej i ponadzakładowej. Czy wystarczy, że jedna z nich zgodzi się na jego zwolnienie?
Nie. Wyrażenie zgody na wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy z pracownikiem, który jednocześnie pełni funkcję we władzach dwóch organizacji związkowych (zakładowej i ponadzakładowej), przez zarząd jednej z tych organizacji nie zwalnia pracodawcy od obowiązku uzyskania zgody drugiej organizacji (wyrok SN z 11 stycznia 2006 r., II PK 106/05).
