Pracownik ma do dyspozycji prawie cały urlop wypoczynkowy z poprzedniego roku. Teoretycznie powinien go wykorzystać do końca września. Czy szef może go zmusić ?do wybrania zaległości w tym terminie, choć ten ma inne plany wyjazdowe?

Pracodawca może skierować pracownika na urlop wypoczynkowy, żeby wykorzystał urlop zaległy z poprzedniego roku do końca września roku następnego. Art. 168 kp. stanowi, że urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 k.p. (wynikającym z planu urlopów albo uzgodnionym z pracownikiem) należy pracownikowi udzielić najpóźniej ?do 30 września następnego roku kalendarzowego. Nie dotyczy to tylko części urlopu udzielanego zgodnie ?z art. 1672 k.p., tj. na żądanie.

Art. 168 k.p. nakłada na szefa obowiązek udzielenia urlopu zaległego najpóźniej w tym terminie. Naruszenie tego obowiązku jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, zgodnie z art. 282 § 1 ust. 1 pkt 2 zagrożonym grzywną od 1 tys. do 30 tys. zł.

W wyroku z 2 września 2003 r. (I PK 403/02) Sąd Najwyższy uznał, że „(...) udzielenie na podstawie art. 168 k.p. urlopu wypoczynkowego za poprzednie lata w pierwszym kwartale następnego roku nie wymaga zgody pracownika (...)". Choć wyrok ten wydano w poprzednim stanie prawnym (ustawodawca wydłużył okres na wybranie urlopu), jest wciąż aktualny. Szefowi wolno więc skierować etatowca na zaległy urlop, a ten musi wykonać takie polecenie.

Z drugiej jednak strony pracownik nie może bez zgody przełożonego wyjechać na wakacje także wtedy, gdy chodzi o wykorzystanie urlopu zaległego w terminie wskazanym w art. 168 k.p.

Takie stanowisko zajął SN w wyroku ?z 5 grudnia 2000 r. (I PKN 121/00). Stwierdził, że „zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego nie usprawiedliwia nieobecności pracownika w pracy. Naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego za dany rok do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia ?po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy".

Anna Telec radca prawny, prowadzi kancelarię prawa pracy