Prezydent miasta wniósł sprzeciw w sprawie zamiaru przystąpienia do budowy stacji bazowej telefonii komórkowej. Po rozpatrzeniu odwołania wojewoda uchylił rozstrzygnięcie prezydenta miasta. Stowarzyszenie, którego statutowym celem jest ochrona ludzi ?i środowiska przed promieniowaniem elektromagnetycznym, wystąpiło z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie nieważności decyzji wojewody. Swojego wniosku nie uzasadniło. Czy w tej sytuacji należy wszcząć postępowanie na żądanie stowarzyszenia?

– pyta czytelniczka.

Nie.

Organ administracji publicznej nie jest automatycznie zobowiązany do uwzględnienia wniosku organizacji społecznej  tylko z tych powodów, że jej żądanie jest uzasadnione celami statutowymi. Organ musi dokonać oceny czy przemawia za tym interes społeczny. W powyższej sytuacji stowarzyszenie nie wykazało istnienia tego interesu. Dlatego organ powinien postanowieniem odmówić wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wojewody (por. wyrok NSA z 19 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 663/2011).

Organizacja społeczna może skutecznie żądać wszczęcia postępowania z urzędu lub dopuszczenia do udziału w toczącym się postępowaniu jeżeli spełnione są jednocześnie trzy warunki. Po pierwsze, postępowanie to musi dotyczyć sprawy innej osoby, czyli nie może dotyczyć własnego interesu organizacji społecznej. Po drugie jej żądanie powinno być uzasadnione celami statutowymi. I po trzecie, za wszczęciem postępowania administracyjnego z urzędu lub za dopuszczeniem organizacji społecznej do udziału w toczącym się postępowaniu, musi przemawiać interes społeczny.

Wykazanie, że postępowanie dotyczy sprawy innej osoby podobnie jak to, że żądanie organizacji społecznej jest uzasadnione jej celami statutowymi, zazwyczaj nie sprawia większego problemu. Okoliczności te wynikają bowiem z dokumentów będących w posiadaniu organu, ewentualnie przedstawionych przez organizację społeczną na jego wezwanie. Większy problem stanowi wykazanie przez organizację społeczną, że za żądaniami przemawia interes społeczny. Ta okoliczność podlega każdorazowej ocenie organu.

Argumentacja świadcząca o tym, że za wszczęciem postępowania z urzędu lub dopuszczeniem organizacji społecznej do udziału w postępowaniu przemawia interes społeczny, powinna wynikać ze złożonego przez nią pisma (podania, wniosku). Nie ma stałego wzorca ani reguły jak powinna ona to wykazać. W każdym przypadku należy tę kwestię rozpatrywać indywidualnie.

Ocena zasadności żądania organizacji społecznej pod tym kątem należy do uznania organu prowadzącego postępowanie. Nawet zatem wtedy, gdy udział organizacji społecznej jest uzasadniony jej celami statutowymi, organ może uznać jej żądanie za niezasadne ze względu na interes społeczny.

W każdej jednak sytuacji, czy to w przypadku pozytywnego, czy też negatywnego rozstrzygnięcia wniosku konieczne jest dokonanie przez organ uzasadnienia i to szczegółowego (wyrok NSA z 18 listopada 2008 r., sygn. akt II OSK 1389/2007).

podstawa prawna: art. 31 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: DzU 2013 r. poz. 267)