Ubezpieczenie OC z tytułu działalności handlowej adresowane jest do dużych placówek, np. galerii, które codziennie odwiedza kilka tysięcy ludzi, jak i do małych sklepików. W przypadku tych ostatnich, konsekwencje nieumyślnie wyrządzonej szkody osobowej lub rzeczowej, dochodzonej z tytułu odpowiedzialności za niebezpieczny produkt czy odpowiedzialności za niezapewnienie bezpieczeństwa na terenie sklepu, mogą być znaczące. Często przekraczają one możliwości finansowe prowadzącego sklep.
Wynika to z tego, że w przypadku sklepów mamy najczęściej do czynienia z różnego typu szkodami na osobie polegającymi na tym, iż poszkodowany doznaje uszczerbku na ciele, przebywając na terenie placówki. Powody takich szkód są często prozaiczne, np. nieodśnieżone lub oblodzone wejście lub mokra podłoga. Przypadki szkodowe zdarzają się często w dziale warzywnym lub rybnym. To tam dochodzi najczęściej do przewrócenia się klienta w wyniku poślizgnięcia się na mokrej powierzchni. Zdarzenia takie są niebezpieczne, ponieważ mogą spowodować nie tylko ogólne obrażenia ciała, ale również skomplikowane złamania wymagające długotrwałego leczenia i rehabilitacji.
Wówczas poszkodowani występują do właściciela lub zarządcy placówki z roszczeniem o naprawienie szkody i zadośćuczynienie. Naturalnie, każdy wypadek jest inny, a ocena skutków, jakie pociąga dla poszkodowanego podlega weryfikacji. Niejednokrotnie spotykamy się z roszczeniami sięgającymi kilkuset tysięcy złotych. Procesy związane z dochodzeniem roszczeń są kosztowne i długotrwałe, a ponadto mogą być na tyle absorbujące dla przedsiębiorcy, że uniemożliwiają mu prowadzenie działalności biznesowej.
Dziś ustawodawstwo i orzecznictwo idą w kierunku zwiększenia ochrony konsumentów poprzez obiektywizację odpowiedzialności przedsiębiorcy. Oznacza to, że sądy zwykle odchodzą od ustalenia odpowiedzialności sprawcy i opierają się na tzw. zasadzie ryzyka. Praktyka szkodowa wskazuje, że zwłaszcza w przypadku większych placówek handlowych sądy stosują podwyższony miernik staranności związany z danego rodzaju działalnością i wymagają od właścicieli czy zarządców znacznie więcej staranności niż 5, czy 15 lat temu. Przeprowadzenie weryfikacji roszczenia z tytułu szkody na osobie wiąże się z kosztownymi ekspertyzami, których cena rośnie w przypadku, gdy świadczenie za powstanie szkody ma charakter ciągły, np. renta z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej dla poszkodowanej osoby.
Przedsiębiorcom z pomocą przychodzi ubezpieczenie OC. Polisa pokrywa wypłatę odszkodowań i zadośćuczynień, do których zapłacenia zobowiązany jest sprawca, jak i koszty procesu sądowego. W praktyce, ubezpieczony może nie być zaangażowany w bezpośredni kontakt z poszkodowanym, gdyż w jego imieniu działa ubezpieczyciel. To często chroni też wizerunek sklepu, gdyż to ubezpieczyciel jest na pierwszej linii ognia i to na nim koncentruje się niezadowolenie, gniew i frustracja poszkodowanego.
Zakres ubezpieczenia OC może być rozszerzony o wiele dodatkowych czynników ryzyka: OC najemcy nieruchomości, OC pracodawcy i OC w mieniu ruchomym powierzonym.
Bożena Urbaniak jest kierownikiem ds. oceny ryzyka w dziale ubezpieczeń OC, AIG
