Pracujesz na etacie i wychowujesz dziecko w wieku do 14 lat? Co roku masz prawo do dodatkowego urlopu.
Zwolnienie od pracy (zwane potocznie urlopem) przeznaczone na opiekę nad dzieckiem to niewątpliwie przywilej dla tych pracowników, którzy są rodzicami (także adopcyjnymi) lub opiekunami prawnymi lub faktycznymi dziecka. Szef w zasadzie nie może odmówić udzielenia zwolnienia na opiekę nad dzieckiem i musi za nie zapłacić normalne, urlopowe wynagrodzenie.
Dłuższe wolne
Dodatkowy rodzicielski urlop przyda się więc szczególnie w sytuacji, gdy w końcówce roku pracodawca nie chce lub nie może udzielić urlopu wypoczynkowego albo gdy cały urlop wypoczynkowy za 2012 r. został już wykorzystany. A chętnych do długiego odpoczynku w ostatnim tygodniu 2012 r. z pewnością nie brakuje w żadnym zakładzie pracy. Wszystko przez wyjątkowo korzystny układ dni świątecznych i weekendowych – wystarczy wziąć dzień urlop w Wigilię i na dwa dni po Bożym Narodzeniu, by nie pracować dziesięć dni.
Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem rodzic ma prawo wykorzystać jednorazowo albo dwa razy po jednym dniu, w różnych terminach. Liczba dzieci nie wpływa niestety na wymiar zwolnienia. Z art. 188 kodeksu pracy wynika, że dwa dni do dyspozycji mają zarówno rodzice jedynaków, jak i wychowujący całą gromadkę pociech.
Prawo do zwolnienia mają tylko etatowcy. Nie ma natomiast znaczenia staż pracy (zwolnienie przysługuje od pierwszego dnia pracy), wymiar etatu (cały czy część) ani to, czy umowa o pracę została zawarta na czas określony, na zastępstwo czy bezterminowo. A co z zatrudnionymi na etat w kilku firmach – czy w każdej mogą wziąć dwa dni niezależnie od siebie? Przepisy nie regulują takiej sytuacji, więc teoretycznie tak.
Lepiej sprawdzić regulamin
Uwaga, jeśli w twoim zakładzie pracy obowiązuje regulamin pracy (jest obowiązkowy, jeśli zakład zatrudnia co najmniej 20 pracowników), warto do niego zajrzeć. Niektórzy pracodawcy zwiększają wymiar wolnego dla rodziców ponad kodeksowe dwa dni i różnicują w zależności od liczby posiadanych dzieci.
Nie trzeba uzasadniać wniosku o wolne na dziecko
Dogadaj się z małżonkiem
Z wolnych dni może skorzystać mama albo tata (tudzież wspomniany opiekun prawny lub faktyczny), ale jeśli oboje pracują na etacie, to muszą zdecydować, które z nich to zrobi. Rodzic, który wnioskuje o zwolnienie, zostanie bowiem poproszony w zakładzie pracy o złożenie oświadczenia, że zamierza lub nie zamierza skorzystać z uprawnienia do zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem.
Rodzice mogą się też podzielić wolnymi dniami, ale w sumie oboje nie mogą przekroczyć dwudniowego limitu. Wynika to z art. 1891 k.p.
Nie wystarczy sam fakt posiadania dziecka, by skorzystać ze zwolnienia na dziecko. Trzeba je wychowywać. Jak to rozumieć? Czy rodzic po rozwodzie ma prawo do urlopu rodzicielskiego? Jeśliby posiłkować się przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, to z całą pewnością można stwierdzić, że prawo do urlopu na dziecko ma rodzic, któremu przysługuje władza rodzicielska nad dzieckiem i który faktycznie uczestniczy w procesie jego wychowania. Rodzic rozwodnik może zatem wziąć wolne, jeśli spełnia te warunki, a były małżonek odstąpi mu swoje uprawnienie, tj. oświadczy, że nie skorzysta z dodatkowego urlopu rodzicielskiego.
Nawet gdy dziecko ma opiekę
Pracownik musi zgłosić pracodawcy chęć skorzystania ze zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem. Przepisy nie uzależniają terminu urlopu od zgody pracodawcy, więc należy przyjąć, że decydujące znaczenie mają potrzeby pracownika. Mimo to wniosek w tej sprawie pracownik powinien złożyć na piśmie i poczekać na podpis szefa – będzie dowodem na to, że pracownik nie popełnia samowolki, która mogłaby skutkować dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy. Pracownik nie ma natomiast obowiązku uzasadniać swojego wniosku czy dokumentować potrzeby skorzystania z wolnego na dziecko.
