- We wrześniu zachorował pracownik (cztery dni zwolnienia), którego do 31 sierpnia zatrudnialiśmy w celu nauki. Od 1 września pracuje na pełny etat na podstawie umowy na czas określony z wynagrodzeniem 1300 zł. Jak ustalić podstawę wymiaru należnego mu wynagrodzenia chorobowego? Czy należy uwzględnić wynagrodzenie uczniowskie, czy tylko brać to ze zwykłej umowy o pracę? – pyta czytelnik.

Podstawą wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi jest zwykle średnie miesięczne wynagrodzenie wypłacone mu za 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy. Chodzi o pensję z tytułu kolejnych umów, jeśli nie było między nimi przerwy. Dotyczy to również sytuacji, gdy firma zawiera z tą samą osobą umowę o pracę bezpośrednio po zakończeniu trwania umowy uczniowskiej.

Z pracownikiem młodocianym zawierana jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Mają do niej zastosowanie przepisy kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony, ale z pewnymi odrębnościami (art. 194 kodeksu pracy). Dotyczy to m.in. możliwości rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę, które jest dopuszczalne tylko w razie:

- niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, mimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,

- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,

- reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,

- stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.

Umowę uczniowską można natomiast rozwiązać w innym trybie – za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika lub bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Po ukończeniu nauki zawodu umowa zawarta w celu przygotowania zawodowego podpisana na czas nieokreślony przekształca się w normalną umowę o pracę. Wykwalifikowany pracownik wchodzi w prawa i obowiązki wynikające z kodeksu pracy. To z kolei pociąga za sobą konsekwencje w zakresie zagwarantowania mu wynagrodzenia na poziomie nie niższym niż minimalna ustawowa stawka. Zatem zmieniają się warunki pracy w zakresie zajmowanego stanowiska oraz wysokości wynagrodzenia.

Ustawowe minimalne wynagrodzenie za pracę w 2012 r. to 1500 zł dla pełnego etatu, a u pracowników w pierwszym roku zatrudnienia – 1200 zł (80 proc. minimalnej płacy). Zatem uczeń pobierający naukę zawodu  otrzymuje wynagrodzenie o wiele niższe. Dla pracowników młodocianych minimalne pensje są uzależnione od roku nauki. Stanowią one odpowiedni procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, którego wysokość zależy od roku nauki.

Pracownik – również ten zatrudniony w celu przygotowania zawodowego, za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym z powodu choroby ma prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 k.p. Krócej świadczenie to jest wypłacane osobom, które ukończyły 50 lat. Odpowiednio od 34. bądź 15. dnia przysługuje im zasiłek chorobowy z ubezpieczenia społecznego.

Podstawę wymiaru obydwu świadczeń ustala się w ten sam sposób. Jest nią zatem średnie miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc zachorowania (art. 36 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).

Przez wynagrodzenie należy rozumieć przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych z pensji zatrudnionego składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe (zwykle łącznie 13,71 proc.).

Fakt że po zakończeniu nauki zawodu pracownik kontynuuje zatrudnienie u swojego mistrza, nie wpływa na zasadę naliczania podstawy wymiaru świadczenia chorobowego. Ubezpieczenie chorobowe trwa bowiem nieprzerwanie z tytułu stosunku pracy.

Z pytania wynika, że pracownik zachorował we wrześniu br. Do 31 sierpnia 2012 r. był zatrudniony jako osoba młodociana na podstawie umowy w celu przygotowania zawodowego. W trakcie nauki otrzymywał minimalne stawki uczniowskie. Od 1 września 2012 r. pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym 1300 zł brutto. Jako osoba w pierwszym roku pracy musi zarabiać nie mniej niż 1200 zł .

Z POMINIĘCIEM

NAUKI ZAWODU

Pracownik ma prawo do pełnej pensji minimalnej dopiero od drugiego roku stażu pracy. W 2012 r. jest to 1500 zł.

Do rocznego zatrudnienia wlicza się co prawda okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, ale z wyłączeniem zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Tak wynika z art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (DzU nr 200, poz. 1679 ze zm.).

Podstawę wymiaru przysługującego mu wynagrodzenia chorobowego należy ustalić z okresu od września 2011 r. do sierpnia 2012 r. W tym czasie pracownik był na trzecim roku nauki. Jego wynagrodzenie stanowiło 6 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Bez liczenia wiadomo, że faktyczna podstawa wymiaru z tego okresu jest niższa od minimalnej podstawy dla pracowników pełnoetatowych.

W pierwszym roku pracy jest to 1035,48 zł (1200 zł – 13,71 proc.). Stąd wynagrodzenie chorobowe należy obliczyć, biorąc jako podstawę kwotę 1035,48 zł, czyli najniższą ustawową (art. 45 ustawy zasiłkowej).

Wynagrodzenie chorobowe wyniesie więc:

(1035,48 zł x 80 proc.) : 30 = 27,62 zł

27,62 zł x 4 dni choroby = 110,48 zł.