- Jesteśmy jednostką gminy. Zatrudnieni przez nas kierowcy wykonują przewozy osobowe polegające na powtarzalnym, codziennym przewożeniu dzieci do szkoły w godzinach porannych i odwożeniu ich popołudniami. Ponieważ w trakcie dnia pracy jest długa przerwa, chcielibyśmy wprowadzić dla nich przerywany czas pracy. Czy to możliwe? – pyta czytelnik.

Nie

. Jednostka gminy nie spełnia warunków pozwalających na stosowanie wobec zatrudnionych kierowców tego systemu czasu pracy.

Dla kogo

Przerywany system polega na występowaniu w ciągu dnia pracy przerwy w wykonywaniu obowiązków niewliczanej do czasu pracy. Podczas niej kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem – nie pozostaje wówczas w dyspozycji pracodawcy. Musi jednak pamiętać o tym, że po upływie przerwy ma wrócić na stanowisko. W takiej sytuacji świadczy pracę przed i po stosunkowo długiej pauzie.

Co do zasady przerwa może wynosić do pięciu godzin, a gdy kierowca wykonuje przewozy regularne, nawet sześć godzin, ale tylko wtedy, gdy dobowy wymiar czasu pracy nie przekracza siedmiu godzin.

Za czas przerwy kierowcy przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy tego za dyżur. Zasadniczo będzie to zatem połowa wynagrodzenia określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli zaś taki składnik nie został wyodrębniony, przysługuje połowa z 60 proc. wynagrodzenia. To ostatnie w praktyce występuje wyjątkowo, gdyż wynagrodzenia szoferów najczęściej określa się w formie stałej pensji miesięcznej lub stawki godzinowej.

Istotne jest także to, że przepisy dotyczące czasu pracy kierowców pozwalają dużo łatwiej objąć tę grupę pracowników przerywanym systemem czasu pracy niż przepisy kodeksu pracy.

W układzie

Wobec kierowców system przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy, a u pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa – w umowie o pracę.

Art. 16 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm.) istotnie jednak ogranicza możliwość wprowadzenia przerywanego czasu pracy dla kierowców. Wolno go bowiem stosować tylko:

- do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym,

- przy wykonywaniu niezarobkowego przewozu drogowego – przewozu na potrzeby własne w rozumieniu ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 125, poz. 874 ze zm.). Ta ustawa ma istotne znaczenie przy zdefiniowaniu rodzajów transportu.

Ważne definicje

Transport drogowy to (w myśl art. 4 ust. 3 ustawy o transporcie drogowym) krajowy transport drogowy lub międzynarodowy transport drogowy. Określenie to obejmuje również:

- każdy przejazd drogowy wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do działalności gospodarczej, niespełniający warunków niezarobkowego przewozu drogowego – przewozu na potrzeby własne,

- działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

Krajowy transport drogowy oznacza podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi zarejestrowanymi w kraju, za które uważa się też zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, na terytorium Polski, przy czym jazda pojazdu, miejsce rozpoczęcia lub zakończenia podróży i przejazdu oraz droga znajdują się na terytorium naszego kraju.

Międzynarodowy transport drogowy zaś to podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi, za które uważa się też zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy. Przy czym jazda pojazdu między miejscem początkowym i docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy Polski.

To nie ten podmiot

Jednostka gminy nie wykonuje transportu drogowego – nie wykonuje usługowej działalności gospodarczej związanej z przewozami drogowymi. Nie można przyjąć, że zatrudnieni przez nią kierowcy zajmują się niezarobkowymi przewozami drogowymi – przewozami na potrzeby własne.

W znaczeniu, jakie temu określeniu przypisuje ustawa o transporcie drogowym, jest to bowiem każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:

1) pojazdy samochodowe używane do przewozu prowadzi przedsiębiorca lub jego pracownicy,

2) przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania pojazdami samochodowymi,

3) przy przejeździe pojazdu załadowanego – rzeczy przewożone są własnością przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wynajęte, wydzierżawione, wyprodukowane, wydobyte, przetworzone lub naprawione albo celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin,

4) nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.

Jednostka gminy nie jest przedsiębiorcą. Przewóz dzieci zamieszkałych na terenie gminy do szkoły nie spełnia też wymogów z trzeciego punktu. Dla zatrudnionych kierowców czytelnik nie może zatem stosować przerywanego czasu pracy. Pewne rozwiązanie tej sytuacji polega na wykonywaniu przewozów przez dwie osoby przy stosowaniu niepełnego wymiaru czasu pracy - jeden kierowca zawoziłby dzieci rano do szkoły, a drugi odwoziłby je po południu.

Te same warunki

Art. 477

2

§ 2 k.p.c. nie precyzuje, na jakich warunkach pracownik ma wykonywać dalsze zatrudnienie objęte orzeczeniem sądu.

W piśmiennictwie przyjmuje się, że zwrot „dalszego zatrudnienia pracownika” należy rozumieć jako to z zachowaniem dotychczasowych warunków pracy i płacy. Pracownik powinien więc pracować na tym samym stanowisku i za to samo wynagrodzenie co przed otrzymaniem wymówienia.

Taka jest zasada. Nie wyklucza to jednak możliwości złożenia mu przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego na podstawie art. 42 § 2 k.p. albo czasowego oddelegowania do innej pracy na mocy art. 42 § 4 k.p., jeśli zachodzą przesłanki uzasadniające takie decyzje.