Czy tytuł wykonawczy powstały w wyniku nadania klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela po wszczęciu postępowania egzekucyjnego przez pierwszego wierzyciela upoważnia do wstąpienia aktualnego wierzyciela w miejsce dotychczasowego i do kontynuowania postępowania egzekucyjnego wszczętego przez pierwszego wierzyciela? Z takim pytaniem zmierzył się wczoraj Sąd Najwyższy (sygnatura akt: III CZP 43/12).
Sąd pytający powziął takie wątpliwości, rozpatrując zażalenie spółki V. (wierzyciela) na postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. To zostało zaś umorzone właśnie dlatego, że w trakcie postępowania nastąpiło przekształcenie podmiotowe po stronie wierzyciela. Spółka L., która postępowanie wszczęła, przelała wierzytelność na spółkę V.
Zdaniem tego sądu za kontynuowaniem już wszczętego postępowania przemawiają głównie względy ekonomiki procesowej. Jego umorzenie spowodowałoby bowiem konieczność wszczęcia nowego, ze wszelkimi konsekwencjami. Nie tylko co do kosztów, ale także konieczności powtórzenia wszystkich czynności procesowych.
Ponadto umorzenie postępowania spowodowałoby, że dłużnik, odzyskawszy pełnię władzy nad swym majątkiem, mógłby nim swobodnie rozporządzić, pozbawiając wierzyciela możliwości zaspokojenia roszczeń.
Z drugiej jednak strony sąd, który zadał pytanie, wskazał, że w istniejącym orzecznictwie Sąd Najwyższy opowiada się za niedopuszczalnością w postępowaniu egzekucyjnym przekształceń podmiotowych (uchwała SN z 29 października 2004 r., sygn. 63/ 04).
Odmawiając podjęcia uchwały w sprawie, SN podkreślił, że sąd pytający w sposób wyraźny opowiedział się za jednym z przedstawionych przez siebie rozwiązań, wskazując na brak podstawy prawnej do dokonania przekształcenia podmiotowego po stronie wierzyciela w czasie trwania postępowania egzekucyjnego.
Jednocześnie SN zwrócił uwagę na art. 927 kodeksu postępowania cywilnego, który w sposób jednoznaczny dopuszcza udział nowego i dotychczasowego wierzyciela w postępowaniu, ale tylko takiego, którego przedmiotem jest egzekucja z nieruchomości.
