To sedno wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE, który zapadł 12 lipca 2012 r. (sygn. C-378/10).
Sprawa dotyczyła kontrowersyjnego zapisu w prawie węgierskim, które dopuszcza przekształcanie spółek krajowych, ale odrzuca możliwość przekształcenia w spółkę węgierską spółki utworzonej w innym państwie członkowskim.
W 2000 r. włoska spółka Vale Costruzioni S.r.l. została wpisana do rejestru spółek w Rzymie. Z uwagi na przeniesienie jej działalności i siedziby na Węgry, w 2006 r. wniosła o wykreślenie jej wpisu z rejestru.
Następnie dyrektor wykreślonej spółki wraz z inną osobą fizyczną utworzyli spółkę Vale Építési Kft, której przedstawiciel złożył w węgierskim sądzie rejestrowym wniosek o jej wpis do rejestru spółek ze wskazaniem Vale Costruzioni jako poprzednika prawnego VALE Építési Kft. Sąd gospodarczy oddalił jednak ten wniosek, motywując to tym, że spółka utworzona i zarejestrowana we Włoszech nie może przenieść siedziby na Węgry i nie może zostać wpisana do węgierskiego rejestru spółek jako poprzednik prawny spółki węgierskiej.
Węgierski Sąd Najwyższy, rozpatrujący wniosek o wpis VALE Építési Kft, zwrócił się do Trybunału z pytaniem, czy przy wpisywaniu spółki do rejestru państwo członkowskie może odmówić zarejestrowania poprzednika tej spółki, utworzonego w innym państwie UE, a także czy jest on zgodny z zasadą swobody przedsiębiorczości.
Transgraniczny charakter
Trybunał zauważył, że umożliwiając dokonywanie przekształceń jedynie spółkom mającym już siedzibę na Węgrzech, omawiane uregulowanie węgierskie wprowadza w sposób generalny odmienne traktowanie spółek w zależności od tego, czy przekształcenie ma charakter krajowy czy transgraniczny. - Tego rodzaju różnica w traktowaniu może zniechęcać spółki mające siedzibę w innych państwach członkowskich do korzystania ze swobody przedsiębiorczości, dlatego też stanowi ona nieuzasadnione ograniczenie jej wykonywania - stwierdził.
Zdaniem Trybunału nie można kwestionować stosowania przez Węgry przepisów prawa krajowego dotyczących przekształceń wewnętrznych, regulujących tworzenie i działanie spółek, takich np. jak przygotowywanie bilansu czy wykazu składników majątku.
Zwrócił jednak uwagę, że wymóg zachowania ścisłej ciągłości prawnej i ekonomicznej między spółką poprzednikiem, która chce dokonać przekształcenia, i będącą jej następcą spółką przekształconą, może być wymagane również w przypadku przekształcenia transgranicznego.
Jego zdaniem, organy przyjmującego państwa członkowskiego są zobowiązane do tego, aby w toku rozpatrywania wniosku o rejestrację spółki uwzględniać dokumenty wydane przez organy państwa członkowskiego pochodzenia, potwierdzające, że zaprzestając prowadzenia działalności w tym państwie, spółka ta faktycznie działała zgodnie z jego prawem krajowym.
W konsekwencji Trybunał orzekł, że prawo Unii stoi na przeszkodzie temu, aby organy państwa członkowskiego mogły przy okazji przekształcenia transgranicznego odmówić wskazania w rejestrze spółki państwa członkowskiego pochodzenia jako poprzednika prawnego spółki przekształconej, jeżeli możliwość uczynienia takiej wzmianki istnieje w przypadku przekształceń wewnętrznych.