Zakładanie firmy: pierwszy krok to lektura przepisów

Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej określa ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.). To od jej lektury przedsiębiorca powinien rozpocząć wszelkie przygotowania. Dowie się z niej nie tylko jakie procedury obowiązują przy zakładaniu firmy ale również jak zawiesić działalność gospodarczą (gdy zaistnieją ku temu powody) a nawet jak firmę zlikwidować (jeśli biznes nie będzie przynosił spodziewanych zysków).

Te same zasady dla wszystkich

Z ustawy wynika, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Właściwy organ nie może zatem żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków (zwłaszcza od przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa).

Inne warunki

Czasami jednak urzędnicy mogą wymagać dodatkowych dokumentów. To dlatego, że wykonywanie niektórych rodzajów działalności wiąże się z koniecznością uzyskania koncesji, licencji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Tak będzie np. wtedy, gdy chcemy sprzedawać alkohol (musimy mieć zezwolenie), czy np. gdy zechcemy otworzyć stację benzynową itp. Wtedy bez wymaganych licencji, zezwoleń, koncesji itp. firmy nie założymy. Musimy je uzyskać wcześniej.

Dodatkowo z art. 19 ustawy wynika, że jeśli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych. W praktyce najczęściej przedsiębiorca nie musi sam tych kwalifikacji posiadać. Muszą je jednak mieć zatrudniane przez niego osoby. Jeśli zatem przepisy wymagają aby pewne prace były wykonywane przez osoby mające do tego kwalifikacje  (np. lekarz czy farmaceuta), to na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek sprawdzenia, czy osoby mające wykonywać takie prace w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej mają wymagane kwalifikacje, a także czy stwierdzające to dokumenty są ważne (nie zostały np. odebrane przez właściwe organy lub ich ważność nie wygasła). Gdy przedsiębiorca występuje w roli pracodawcy, to on powinien wiedzieć, czy dla danego rodzaju prac wymagane są szczególne kwalifikacje, jakie dokumenty mogą je potwierdzać i czy zatrudniane przez niego osoby takie warunki spełniają (np. kierowca posiada prawo jazdy odpowiedniej kategorii).

Dodatkowo – w myśl ustawy – przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska. Ma też wykonywać działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.

Bez NIP i rachunku ani rusz

Ustawa mówi, że przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo CEIDG jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. Co więcej identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach następuje właśnie na podstawie NIP.

Ponadto, w myśl przepisów, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy. Jest tak w każdym przypadku, gdy:

? stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

? jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

Definicje ustawowe

Działalność gospodarcza – to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przedsiębiorcą – w myśl ustawy – jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców ustawa uznaje także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.