[b]– Zatrudniamy w firmie osoby innych wyznań, m.in. prawosławnych, którzy obchodzą np. Wielkanoc później niż pracownicy katoliccy. Z racji katolickich świąt pracownicy prawosławni mają te dni wolne. Czy potem na ich święta także należy im udzielać płatnych dni wolnych, czy może powinni brać na te dni urlop wypoczynkowy? Jak to jest przy świętach różnych religii?[/b] – pyta czytelniczka DOBREJ FIRMY.

Osoby należące do Kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy lub nauki na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii. Zezwala na to art. 42 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=822493028A0FF5CCD52FD8E039718EB8?id=179944]ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (DzU z 2005 r. nr 231, poz. 1965 ze zm.)[/link].

Więcej pisaliśmy o tym w DF z 29 lipca br. w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/341063.html]"Jak i kiedy mogą świętować pracujący wyznawcy różnych religii w Polsce"[/link].

[srodtytul]Obowiązek czy prośba[/srodtytul]

Eksperci prawa pracy nie są zgodni co do charakteru wniosku pracownika w sprawie zwolnienia od pracy w związku z obchodzeniem swoich świąt. Nie ma pewności, czy wniosek złożony przez pracownika wiąże pracodawcę, czy jedynie jest prośbą, którą można rozpatrzyć negatywnie.

Trzeba jednak uwzględnić to, co gwarantuje konstytucja RP, ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz kodeks pracy, stanowiący zasadę niedyskryminacji ze względu na wyznawaną religię. W takiej sytuacji nie ma wątpliwości, że wnioski pracowników są wiążące dla pracodawców i jednocześnie uprawniają ich do wskazania sposobu odpracowania takiej wyznaniowej nieobecności.

[srodtytul]Trud po godzinach...[/srodtytul]

Zwolnienie od pracy może być udzielone, pod warunkiem że podwładny odpracuje czas zwolnienia. Nie ma jednak wtedy prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych.

Zgodnie natomiast z wydanym na podstawie tej ustawy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=78239]rozporządzeniem ministrów pracy i polityki socjalnej oraz edukacji narodowej z 11 marca 1999 r. w sprawie zwolnień od pracy lub nauki osób należących do Kościołów i innych związków wyznaniowych w celu obchodzenia świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy (DzU nr 26, poz. 235)[/link] pracownik należący do Kościoła lub innego związku wyznaniowego, którego święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, prośbę o udzielenie zwolnienia od pracy powinien zgłosić pracodawcy co najmniej siedem dni przed dniem zwolnienia.

Pracodawca zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania zwolnienia nie później niż trzy dni przed dniem zwolnienia.

Odpracowanie dnia świątecznego pozbawia pracownika wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych lub za pracę w dniu ustawowo wolnym od pracy. Możliwości odpracowania są dwie. Pierwsza polega na poleceniu pracownikowi pozostania po jego normalnych godzinach pracy tak długo i przez tyle dni, aby liczba nieprzepracowanych godzin z powodu święta zbilansowała się z liczbą nadpracowanych godzin w innych dniach.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pracujący po osiem godzin od poniedziałku do piątku jest członkiem Kościoła Zielonoświątkowego i obchodzi drugi dzień Pięćdziesiątnicy w środę. Pracodawca poleca mu odpracowanie nieprzepracowanych ośmiu środowych godzin w kolejnym tygodniu. Dlatego wtedy od poniedziałku do czwartku pracuje po dziesięć godzin. Pracownik nie zachowuje przy tym prawa do wynagrodzenia z racji pracy w godzinach nadliczbowych z powodu przekroczenia dobowej normy czasu pracy.[/ramka]

[srodtytul]...lub gdy inni odpoczywają[/srodtytul]

Drugi sposób polega na odpracowaniu takiego święta w dniu wolnym dla innych pracowników. Może nim być niedziela, święto przewidziane w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=083D3F49D1C1B2B9B5D5D2818B6A3594?id=71689]ustawie z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (DzU nr 4, poz. 28 ze zm.)[/link] lub dzień wolny wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. W tej sytuacji pracownik nie zachowuje prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w takim dniu, a szef nie musi rekompensować takiej pracy innym dniem wolnym.

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Zgodnie z prośbą pracownika 11 sierpnia miał być dniem wolnym od pracy z powodu święta trzydziestu ośmiu noży. W kalendarzu święto to jest ruchome, dlatego w każdym roku pracownik informuje pracodawcę o jego terminie. Ten udzielił pracownikowi wolnego w tym dniu i polecił pracę w sobotę, czyli w dniu wolnym wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy. Podwładny nie zachowuje przy tym prawa do żadnej rekompensaty – ani w postaci dnia wolnego w innym terminie, ani dodatkowego wynagrodzenia.[/ramka]