W przypadku gdy dłużnik, któremu grozi niewypłacalność lub upadłość, nie jest wstanie zaspokoić wszystkich wierzycieli, spłaca lub też zabezpiecza tylko wybranych wierzycieli, popełnia przestępstwo, za które grozi mu kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch. Ważne jest jednak to, aby dłużnik swoim postępowaniem naraził na szkodę pozostałych wierzycieli.

Odpowiedzialność karną za takie faworyzowanie wierzycieli przewiduje art. 302 § 1 kodeksu karnego. Przestępstwo to popełnia dłużnik, który nie jest jeszcze niewypłacalny ani nie znajduje się w stanie uzasadniającym ogłoszenie upadłości, lecz z uwagi np. na trudności ze spieniężeniem majątku trwałego i brak wolnych środków pieniężnych, nie może w danym momencie spłacić wszystkich wierzycieli, a jednocześnie zagraża mu niewypłacalność lub upadłość.

Działania dłużnika mają charakter czynu zabronionego także wówczas, gdy faworyzowany jest przynajmniej jeden wierzyciel. Ważne jest jednak to, aby dłużnik miał co najmniej trzech wierzycieli.

Jeśli natomiast dłużnik udziela lub obiecuje udzielić wierzycielowi korzyści majątkowej za działanie na szkodę innych wierzycieli, może również zostać pociągnięty do odpowiedzialności za przestępstwo z art. 302 § 2 kodeksu karnego. Za takie przekupstwo wierzycieli, grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech. Ważne jest jednak to, aby wręczenie takiej korzyści majątkowej lub obietnica jej udzielenia padła w związku z toczącym się postępowaniem upadłościowym lub postępowaniem zmierzającym do zapobiegnięcia upadłości.

Podstawa prawna

- Art. 302 § 1 i 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.)