Na podstawie nowelizacji [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link] z 26 lipca 2002 r. wprowadzono możliwość zawierania umowy o pracę na zastępstwo pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności.
Z początkiem 2004 r. regulacja dotycząca takiej umowy została uzupełniona o przepis umożliwiający rozwiązanie jej za trzydniowym wypowiedzeniem (art. 331 k.p.).
Celem wprowadzenia umowy o pracę na zastępstwo było zwiększenie możliwości zatrudniania zastępcy na krótki czas w przypadku nieoczekiwanej usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika.
W początkowym okresie ustawodawca nie wprowadził żadnego szczególnego trybu wypowiadania takich umów. Rodziło to problem związany z odpowiednią klasyfikacją danej umowy w kontekście możliwości jej wypowiedzenia – umowa na czas określony czy umowa na wykonanie określonej pracy.
Problemem było także przedłużanie okresu zastępstwa i zawieranie kolejnych umów. Wprowadzenie możliwości wypowiadania umowy o zastępstwo w zasadzie rozwiązało te problemy.
W doktrynie się uznaje, że wypowiedzenie umowy o pracę na zastępstwo nie wymaga uzasadnienia (tak Maciej Nałęcz – „Komentarz do nowelizacji kodeksu pracy” C. H. Beck 2004). Takie stanowisko wynika z ratio legis całej instytucji.
[b]Umowa na zastępstwo służy zatrudnieniu tylko na okres odpowiadający nieobecności w pracy pracownika normalnie pracującego na danym stanowisku.[/b] Okres nieobecności z reguły jest trudny do przewidzenia w momencie zatrudniania pracownika zastępczego.
W związku z tym, w celu uniknięcia zawyżania kosztów w przypadku wcześniejszego powrotu pracownika do pracy, uzasadnione jest umożliwienie pracodawcy szybkiej reakcji na taką sytuację poprzez wypowiedzenie umowy zastępcy.
Krótki termin wypowiedzenia daje ponadto pracodawcy możliwość zmiany pracownika zastępczego w przypadku stwierdzenia, że ten niewłaściwie wykonuje swoje obowiązki.
Jednocześnie pracownik wykonujący pracę na podstawie umowy na zastępstwo, również ma możliwość rozwiązania takiej umowy w bardzo krótkim okresie.
Dla takiego pracownika może to być o tyle korzystne, że pracując ze świadomością tymczasowości, ma możliwość szukania bardziej stabilnego zatrudnienia u innego pracodawcy oraz szybkiego podjęcia pracy w innym miejscu.
Umowa o pracę na zastępstwo może zostać rozwiązana nie tylko za wypowiedzeniem. Zastosowanie w tym przypadku mają również inne przepisy dotyczące rozwiązywania umów o pracę, w tym porozumienie stron oraz rozwiązanie umowy przez:
- pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika,
- pracodawcę za wypowiedzeniem z przyczyn dotyczących pracodawcy w przypadkach określonych przepisami tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych,
- obie strony w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- pracownika bez wypowiedzenia.
[ramka][b]Z kodeksu pracy[/b]
Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Tak wynika z art. 33 kodeksu pracy.[/ramka]
