Zawarte w treści Tarczy 4.0. regulacje mające na celu uzupełnienie dotychczas uchwalonych przepisów neutralizujących negatywne gospodarcze skutki epidemii koronawirusa mają umożliwiać pracodawcy, u którego wystąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń spowodowany spadkiem przychodów w wyniku wystąpienia COVID-19, skorzystanie ze znanych z poprzednich odsłon tarczy rozwiązań, tj.:

  1. obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika maksymalnie o 20 proc., nie więcej niż do 0,5 etatu, przy czym wynagrodzenie to nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika przed jego obniżeniem, oraz
  2. objęcia pracownika przestojem ekonomicznym, z zastrzeżeniem, że pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca będzie wypłacać wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50 proc., nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – zawieszenie świadczeń socjalnych

Kluczowa definicja

Kluczowa dla ustalenia powstania dla przedsiębiorcy uprawnienia do obcięcia etatów bądź wprowadzenia przestoju ekonomicznego jest zawarta w treści ustawy definicja „istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń”, która oznacza zwiększenie ilorazu dwóch wartości:

  1.  kosztów wynagrodzeń pracowników, z uwzględnieniem składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy, oraz
  2. przychodów ze sprzedaży towarów lub usług.

Powyższy iloraz obliczany jest przy uwzględnieniu danych z tego samego miesiąca kalendarzowego dowolnie wskazanego przez przedsiębiorcę, przypadającego od 1 marca 2020 r. do dnia poprzedzającego skorzystanie z uprawnienia do obniżenia etatu lub wprowadzenia postoju.

CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – dofinansowanie do wynagrodzeń

Zaznaczyć należy, że zgodnie z ustawą, aby wystąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń, iloraz ten będzie musiał wzrosnąć nie mniej niż o 5 proc. w porównaniu do takiego ilorazu z miesiąca bazowego. Przy tym za miesiąc uważa się także trzydzieści kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, czyli w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.

CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – ograniczenie odpraw

Jednocześnie ustawa przewiduje, że do kosztu wynagrodzeń pracowników nie będą zaliczane koszty wynagrodzeń pracowników, z którymi rozwiązano umowę o pracę oraz koszty wynagrodzeń pracowników, którym obniżono wynagrodzenie w trybie dotychczas obowiązującego art. 15g ust. 8 specustawy COVID – w wysokości odpowiadającej wysokości tego obniżenia.

CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – przymusowy urlop

Zakres regulacji dotyczy wyłącznie tych pracodawców, dla których wskazany wyżej iloraz wynosi nie mniej niż 0,3. Oznacza to, że udział kosztów wynagrodzeń w przychodach musi we wskazanym miesiącu wynosić więcej niż 30 proc.

Ile może trwać okres przestoju ekonomicznego?

Ustawa przewiduje również, że obniżenie czasu pracy albo objęcie pracownika przestojem ekonomicznym może mieć zastosowanie maksymalnie w okresie do 6 miesięcy od miesiąca, w którym wyliczony dla danego pracodawcy iloraz uległ zmniejszeniu do poziomu mniejszego niż 105 proc. ilorazu z miesiąca bazowego.

CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – wypowiedzenie zakazu konkurencji

W związku z tym przepisem instrumenty te będą mogły mieć docelowo zastosowanie jeszcze przez pół roku od miesiąca, w którym iloraz wskazujący na obciążenie funduszu wynagrodzeń wróci do poziomu poniżej progu, który pozwolił na ich zastosowanie. Stan ten nie może jednak trwać dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Zgoda związków

Pracodawca ma również możliwość wcześniejszego przywrócenia czasu pracy obowiązującego przed obniżeniem lub zakończenia postoju ekonomicznego pracownika, który był nim objęty.

CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – praca zdalna

Warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy powinny zostać ustalone przez pracodawcę w porozumieniu z organizacjami związkowymi.

Marcin Traczyk, aplikant radcowski w Kancelarii KRW Legal. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.