Czy pozostawienie zysku w spółce jawnej może podlegać PCC

Taki wniosek płynie z interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 lipca 2018 r. (0111-KDIB4.4014.209.2018.2.MCZ).

Czytaj także: Zatrzymując zysk w spółce jawnej trzeba pamiętać o PCC

Z wnioskiem o interpretację wystąpiła spółka jawna, która zakłada, że w 2018 r. wypracuje zysk. Nie będzie on podlegał wypłacie na rzecz wspólników lecz zostanie przeznaczony na finansowanie jej dalszej działalności. W rezultacie, wspólnicy podejmą uchwałę o pozostawieniu zysku w spółce bez jednoczesnego wskazania jego przeznaczenia. Wnioskodawca wskazał, że w wyniku podjęcia planowanej uchwały, zysk zostanie oddany spółce do nieodpłatnego używania.

Spółka nie wyklucza, że w związku z pozostawieniem środków finansowych do jej dyspozycji może zostać ustalone oprocentowanie, co będzie odpowiadało (w razie późniejszej decyzji o wypłacie zysku) umowie pożyczki. Wnioskodawca przewiduje, że środki te będą podlegały wypłacie na rzecz wspólników w terminie późniejszym, bliżej nieokreślonym, uzależnionym od dalszych planów rozwojowych spółki.

Spółka zapytała, czy pozostawienie w niej wypracowanych zysków, bez jednoznacznego postanowienia o przeznaczeniu tych środków, będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem spółki, czasowe pozostawienie zysków w spółce będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako pożyczka bądź jako nieodpłatne świadczenie.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. ?

Justyna Kołodziejczyk konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Co do zasady, ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu.

W przypadku spółek osobowych, obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje w przypadku wniesienia lub podwyższenia wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki, udzielenia pożyczki spółce przez wspólnika, wniesienia dopłat oraz oddania przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania (art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC).

W ostatnich latach ukształtowała się korzystna dla podatników linia interpretacyjna, w świetle której pozostawienie zysku w spółce osobowej, bez jednoczesnego wskazania tytułu prawnego, pod jakim spółka ma prawo dysponować tymi środkami, nie powinno podlegać opodatkowaniu (tak np. DKIS w interpretacji z 13 lutego 2018 r., 0111-KDIB4.4014.439.2017.2.MPU).

Komentowana interpretacja z pozoru stanowi pierwszą, w której organy podatkowe zajęły stanowisko odmienne od dotychczasowego. Jednak w praktyce może ono wynikać z niefortunnego sformułowania wniosku o interpretację. W stanie faktycznym i stanowisku wnioskodawcy wskazano bowiem, że pozostawienie zysku w spółce może mieć charakter oddania środków do nieodpłatnego używania lub pożyczki, czym wprost nawiązano do czynności wymienionych w ustawie o PCC. Wydaje się to potwierdzać sam Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w komentowanej interpretacji: „Zatem mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i powołane wyżej przepisy prawa, w tym stwierdzenie Wnioskodawcy, że uchwałą wspólników spółki wypracowany zysk (środki finansowe) zostanie potraktowany jako czasowo oddany spółce do nieodpłatnego używania lub też jako pożyczka udzielona spółce stwierdzić należy, że czynność oddania środków finansowych do nieodpłatnego używania przez spółkę lub też udzielenie jej pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (...) Zatem, jeżeli faktycznie, na podstawie któregoś z tych tytułów wspólnicy pozostawią wypracowany zysk w spółce, to czynność taka będzie skutkowała powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych".

A contrario, można zatem twierdzić, że samo pozostawienie wypracowanego zysku w spółce nie będzie podlegało opodatkowaniu, jeżeli wspólnicy nie wskażą, że następuje to w wyniku jednej z czynności wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z takim stanowiskiem należałoby się zgodzić. Przede wszystkim dlatego, że warunkiem koniecznym uznania czynności prawnej za oddanie rzeczy do nieodpłatnego używania lub pożyczkę jest zawarcie przez strony porozumienia, na podstawie którego powierzone rzeczy lub środki pieniężne będą podlegały zwrotowi. Z kolei w przypadku pozostawienia zysku w spółce jawnej, środki te znajdują się w dyspozycji spółki, ponieważ zostały przez nią wypracowane, a nie przekazane przez wspólników (zgodnie z zasadą, że majątek spółki stanowi mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia). Ponadto, późniejsza wypłata tych środków może nie dojść do skutku, np. w sytuacji wykorzystania ich do sfinansowania bieżącej działalności spółki.

W rezultacie, pozostawienie zysku w spółce nie wykazuje cech podobnych do umowy pożyczki czy przekazania środków finansowych do nieodpłatnego używania i dlatego nie powinno być przez organy tak traktowane przy stosowaniu przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Kluczowe dla oceny, czy stanowisko organów podatkowych uległo w tej kwestii zmianie, mogą okazać się kolejne interpretacje wydane w tego typu sprawach. ?