Zawarcie umowy cywilnoprawnej, choć nie jest obwarowane przepisami kodeksu pracy, tak jak w przypadku umowy o pracę, powinno być zgodne z literą prawa. Nie bez znaczenia jest tu zarówno sama forma umowy, zakres czynności, jak również rozliczenie. Już na etapie planowania zawarcia takiej umowy warto zweryfikować i przeanalizować wszelkie aspekty.

Rodzaj ma znaczenie

Przy umowach cywilnoprawnych często pojawia się wątpliwość, którą umowę wybrać – zlecenie czy dzieło. Zlecający musi rozstrzygnąć, na czym mu tak naprawdę zależy i co się liczy w danej czynności.

Jeżeli ważny jest proces tworzenia, wówczas niewątpliwie będziemy mieli do czynienia z umową zlecenie. Gdy jednak sam proces tworzenia, choć ważny, nie jest kluczowy, lecz liczy się efekt końcowy, wówczas ten zakres czynności możemy uznać za umowę o dzieło.

Oczywiście jest to bardzo ogólna kwalifikacja. Każdy może bowiem inaczej to interpretować. W tabeli przedstawiamy podstawowe różnice, którymi należy się kierować przy kwalifikacji umowy cywilnoprawnej.

Skutki złego wyboru

Co grozi zleceniodawcy/zamawiającemu w przypadku zawarcia niewłaściwej umowy? Czy w przypadku zakwestionowania jej przez organ kontrolujący, może to się wiązać z dodatkowym kosztem? Jak najbardziej tak.

Przede wszystkim należy podkreślić, że umowy cywilnoprawnej nie można zawierać jako zamiennika umowy o pracę. Zarówno umowa zlecenie, jak i umowa o dzieło nie może nosić znamion etatu.

Przede wszystkim zleceniodawca/zamawiający nie może wymagać od osoby wykonywania poleceń służbowych, stawiennictwa w określonych porach oraz podporządkowania przełożonemu. Jeżeli umowa cywilnoprawna okaże się fikcyjna, przedsiębiorcę może to kosztować karę grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł oraz konieczność zmiany kontraktu na umowę o pracę. Warto też zwrócić uwagę na aspekt rozliczenia z ZUS. Przedsiębiorca będzie bowiem musiał złożyć korektę dokumentów rozliczeniowych oraz zapłacić należne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z odsetkami za zwłokę.

- Magdalena Ciałkowska, menedżer ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Administracji Kadrowo-Płacowej w Dziale Usług Księgowych BDO