Rz: Czy właściciel niewielkiego sklepu bądź restauracji może wyznaczyć dowolnego pracownika, który na co dzień wykonuje inne obowiązki, do odśnieżania i posypywania solą lub piaskiem chodnika przed budynkiem?

Adrian Prusik: Pracodawca może wydać polecenie odśnieżenia chodnika, niemniej przy wyznaczaniu osób do takich prac powinien się kierować rodzajem umówionej pracy oraz ich kwalifikacjami. W określonych sytuacjach polecenie wydane np. kierownikowi restauracji lub sklepu może być uznane za poniżające.

Zobowiązanie pracownika do wykonania takich prac może przybrać w sytuacjach jednostkowych postać polecenia służbowego, które powinien on wykonać, jeżeli dotyczy umówionej pracy i nie jest sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (art. 100 § 1 k.p.). Polecenie służbowe powinno się zatem mieścić w granicach wyznaczonych rodzajem umówionej pracy. Wobec najczęściej spotykanego zjawiska ogólnego formułowania obowiązków na danym stanowisku pracy, takie polecenie przybierze najczęściej postać doprecyzowania obowiązków pracowniczych.

Co więcej, na okres zimy pracodawca może się także zdecydować na czasowe powierzenie pracownikowi takich obowiązków, jeżeli skierowanie do innej pracy nie przekroczy 3 miesięcy kalendarzowych w danym roku i odpowiada kwalifikacjom zatrudnionego (art. 42 § 4 k.p.). Powyższe nie oznacza jednak dowolności wyboru osoby do wykonania tych prac. Tak jak przy czasowym powierzeniu innej pracy, tak też w sytuacjach jednostkowych, należy się kierować rodzajem umówionej pracy oraz kwalifikacjami pracownika. Powierzenie zadań znacznie poniżej kwalifikacji może być działaniem poniżającym (wyrok SN z 21 lutego 2008 r., II PK 171/07).

Zatem co do zasady pracodawca powinien skierować do odśnieżenia chodnika pracowników, którzy w sklepie lub restauracji zajmują się podobnymi rodzajowo czynnościami w zakresie swoich obowiązków, zapewniając utrzymanie czystości i porządku w tych obiektach.

Reklama
Reklama

Czy pracodawca może wyciągnąć konsekwencje wobec pracownika wyznaczonego do dbania o stan chodnika, jeśli np. przechodzień został poszkodowany, i stało się to w czasie, gdy podwładny nie zdążył jeszcze z jego odśnieżeniem i posypaniem? Kto ponosi odpowiedzialność za takie zdarzenia?

Nieodśnieżenie chodnika może być poczytywane jako nieprawidłowe wykonywanie obowiązków przez pracownika i stanowić podstawę do zwolnienia. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy można mu zarzucić zaniedbanie obowiązków. Inaczej będzie jednak w sytuacji, gdy pracownik wykonywał swoje obowiązki starannie i nie miał wpływu na zdarzenie.

Powierzenie obowiązku odśnieżania chodnika nie oznacza, że pracownik przejmuje pełną odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa innych osób korzystających z chodnika. Odpowiedzialność za takie zdarzenia wobec osób trzecich spoczywa na pracodawcy, do którego należy chodnik.

Czy wypadek, jakiemu pracownik uległ idąc do pracy, na chodniku przed budynkiem zakładu, uprawnia go do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy czy może wypadku w drodze do  pracy?

Ustawodawca rozgranicza wypadek przy pracy oraz wypadek w drodze do lub z pracy. Uchwała Sądu Naj- wyższego z 7 lutego 2013 r. (III UZP 6/12) nie wyklucza możliwości uznania wypadku, który zdarzył się jeszcze przed rozpoczęciem pracy, za wypadek przy pracy, jeżeli nastąpił on już na terenie należącym do zakładu pracy. Jeżeli zatem zdarzenie miało miejsce na terenie firmy, za który to pracodawca ponosi odpowiedzialność, to wypadek ten będzie miał co do zasady charakter wypadku przy pracy. Jeżeli jednak chodnik nie znajduje się na terenie pracodawcy, to zdarzenie będzie wypadkiem w drodze do pracy.

—not. j.kal.