Zmiana przepisów merytorycznych ustawy Prawo własności przemysłowej, w tym również wytycznych dotyczących art. 152 p.w.p. spowodowała konieczność wydania nowego rozporządzenia dotyczącego zgłoszeń znaków towarowych.
Zasady ujawniania informacji o zgłoszeniu znaku towarowego zostały doprecyzowane. Przedsiębiorcy zainteresowani ochroną znaków towarowych uzyskają szybszą i szerszą informację na temat znaków towarowych zgłoszonych do ochrony.
Z dniem 15 kwietnia 2016 r. w związku z wejściem w życie ustawy z 11 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej (DzU poz. 1615) utraciło moc rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 8 lipca 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych (DzU poz. 998, z 2005 r. poz. 911 oraz z 2014 r. poz. 466). W związku z delegacją ustawową zawartą w art. 152 ustawy p.w.p. w jej obecnym brzmieniu, prezes Rady Ministrów miał za zadanie określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymogi, jakim ma odpowiadać zgłoszenie znaku towarowego, oraz szczegółowy zakres i tryb rozpatrywania zgłoszeń, uwzględniając w szczególności zakres informacji ujawnianej publicznie, sposób jej udostępniania oraz zakres, w jakim Urząd Patentowy RP może wprowadzać poprawki w wykazie towarów i ich klasyfikacji.
Nowe rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 8 grudnia 2016 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych (DzU 2016, poz. 2053) zaczęło obowiązywać 24 grudnia 2016 r. Nowe rozporządzenie jest co do zasady skonstruowane w podobny sposób do poprzedniego, aczkolwiek zrezygnowano w nim z zamieszczania przepisów, wynikających bezpośrednio z ustawy p.w.p. Zawiera ono wiele zmian redakcyjnych oraz kilka merytorycznych, które przedstawiam poniżej.
Podanie zgłoszeniowe
Rozporządzenie określa szczegółowe informacje co powinno zawierać podanie zgłoszeniowe. Wymienia się tu m.in. dane zgłaszającego, dane pełnomocnika, wniosek o udzielenie prawa ochronnego, a także wykaz towarów lub usług, dla których znak towarowy jest przeznaczony. W porównaniu do poprzednio obowiązującego rozporządzenia z 2002 r. zrezygnowano z wymogu podawania numeru PESEL (w przypadku osób fizycznych).
Dokonując zgłoszenia znaku towarowego należy określić znak oraz wskazać towary, dla których znak ten jest przeznaczony, co wynika wprost z art. 138 ust. 1 p.w.p. Określenie znaku polega na wskazaniu oznaczenia, na które ma być przyznana ochrona. Jedno zgłoszenie może dotyczyć tylko jednego znaku. W podaniu składanym do UP RP należy określić rodzaj znaku towarowego oraz jego kolorystykę. W przypadku znaków barwnych za jeden znak uważa się oznaczenie obejmujące jedno zestawienie kolorów. Zgodnie z treścią art. 141 ust. 2 p.w.p. zgłoszenie znaku przedstawionego lub wyrażonego w szczególnej formie graficznej powinno zawierać dołączone fotografie lub odbitki przedstawiające lub wyrażające ten znak. Natomiast zgłoszenie znaku dźwiękowego powinno zawierać dołączone nagranie dźwięku na informatycznym nośniku danych. Forma elektroniczna jest bowiem o wiele bardziej precyzyjna niż transpozycja znaku dźwiękowego na formę graficzną tradycyjnie ujmowaną jako prezentacja w postaci linii lub figur na płaszczyźnie.
Określenie znaku
Definicja określenia znaku towarowego jest w sposób szczegółowy wyjaśniona w § 6 rozporządzenia w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych. Określenie znaku ma polegać na jego przedstawieniu lub wyrażeniu w podaniu w sposób graficzny, w formie fotografii albo odbitki, na określeniu jego rodzaju, a także w razie potrzeby na jego opisaniu. Zamieszczenie opisu w zgłoszeniu znaku jest konieczne szczególnie wtedy, gdy samo przedstawienie znaku nie jest wystarczające do pełnego jego zobrazowania. Opis taki może okazać się pomocny w celu przedstawienia istotnych i charakterystycznych elementów oznaczenia. W zależności od rodzaju znaku towarowego przedstawia się go lub wyraża w sposób wskazany poniżej.
Jeżeli znak towarowy jest literą, cyfrą, napisem, rysunkiem lub kompozycją kolorystyczną, należy go w tej postaci zamieścić w podaniu. W przypadku każdego znaku zawierającego niestandardowe litery, cyfry lub napisy należy w opisie znaku podać tłumaczenie napisów obcojęzycznych, jeżeli mają odpowiednik w języku polskim, natomiast gdy użyto liter innego alfabetu niż łaciński bądź cyfr innych niż arabskie lub rzymskie, należy podać transliterację na litery alfabetu łacińskiego i cyfry arabskie lub rzymskie. Znaki towarowe barwne przedstawia się z podaniem wykazu użytych kolorów, określając w razie potrzeby ich szczegółowe parametry (odcienie) oraz wskazując, do których elementów znaku towarowego mają odnosić się te kolory. W przypadku zgłoszenia składającego się z kolorów lub układów kolorów należy określić sposób ich połączenia. W praktyce, w celu jednoznacznego określenia koloru, wskazuje się kod koloru w jednym z wybranych modeli zapisu przestrzeni barw, zwanych także systemami identyfikacji kolorów, np. RGB, CMYK, PANTONE.
Jeżeli znak towarowy składa się z kilku odrębnych części przeznaczonych do łącznego używania (etykieta, kontretykieta, krawatka), należy przedstawić te części obok siebie, w sposób odpowiadający ich rzeczywistemu rozmieszczeniu na towarze. Jeżeli znak towarowy składa się z pojedynczego wizerunku ukazującego jego usytuowanie na towarze (tzw. znak pozycyjny), należy go także wyrazić w sposób odpowiadający rzeczywistemu rozmieszczeniu na towarze. Kontur znaku w powyższych przypadkach należy zaznaczyć linią ciągłą, a kontur towaru, na który znak ma być nakładany, linią przerywaną.
Gdy znak towarowy ma formę przestrzenną, należy zilustrować go w postaci rysunku perspektywicznego obrazującego jego ogólny wygląd lub w postaci fotografii, bądź kilku rysunków obok siebie, gdy jego cechy wyróżniające znajdują się na różnych płaszczyznach. Jeżeli znak towarowy jest hologramem, należy go wyrazić w postaci jednego lub kilku wizerunków ukazujących cały jego efekt hologramowy.
Jeśli znak towarowy, w szczególności melodia, nie nadaje się do bezpośredniego graficznego zobrazowania, należy go wyrazić w podaniu pośrednio przez zapis graficzny, pozwalający na jego odtworzenie (np. poprzez zapis nutowy lub literowy obrazujący artykułowane dźwięki). Gdy zamieszczenie znaku towarowego w podaniu byłoby utrudnione ze względu na potrzebę zobrazowania jego szczegółów, znak taki może być przedstawiony na odrębnym arkuszu w formacie A4. Fotografie lub odbitki znaku towarowego nie mogą być mniejsze niż 8 cm x 8 cm i większe niż 10 cm x 10 cm, przy czym fotografia lub odbitka znaku towarowego może być wykonana dowolną techniką umożliwiającą jego reprodukcję.
Czynności urzędowe
Po otrzymaniu zgłoszenia znaku towarowego UP RP niezwłocznie dokonuje czynności wskazanych w art. 41 ust. 1 p.w.p., czyli nadaje numer zgłoszenia, stwierdza datę wpływu oraz zawiadamia o tym zgłaszającego. Jeżeli UP RP stwierdzi, że w zgłoszeniu znaku towarowego nie został określony ów znak lub nie zostały wskazane towary, dla których znak jest przeznaczony wzywa do uzupełnienia zgłoszenia w wyznaczonym terminie pod rygorem umorzenia postępowania, zgodnie z art. 42 ust. 1 p.w.p., do którego odsyła § 11 ust. 2 rozporządzenia w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych.
Ogłoszenie o zgłoszeniu
Istotnym aspektem, który można uznać za priorytety w nowym rozporządzeniu jest skrócenie czasu oczekiwania na uzyskanie informacji o dokonywanych zgłoszeniach znaków towarowych. Jest to szczególnie istotne w związku z wprowadzeniem w 2016 r. do ustawy p.w.p. trybu sprzeciwowego zamiast trybu badawczego zgłoszeń znaków towarowych. Zgodnie z § 12 rozporządzenia ujawnienie informacji o znaku towarowym będzie się odbywało poprzez bazy danych dostępne na stronie internetowej Urzędu Patentowego RP. Przepis ten ma na celu dostosowanie przepisów rozporządzenia do art. 1461 ust. 2 znowelizowanej ustawy p.w.p,. który stanowi, że ujawnienie znaku ma miejsce przed ogłoszeniem w Biuletynie Urzędu Patentowego. W ten sposób przedsiębiorcy zainteresowani ochroną znaków towarowych uzyskają szybszą i szerszą informację na temat znaków towarowych zgłoszonych do ochrony przez śledzenie on-line nowo dokonanych zgłoszeń. W § 18 rozporządzenia został określony zakres i sposób ogłoszenia o zgłoszeniu znaku towarowego, do którego odnoszą się przepisy art. 1461 ust. 1 i 3 oraz art. 2331 ustawy.
Z dniem ogłoszenia w „Biuletynie Urzędu Patentowego" ustawodawca wiąże istotne skutki prawne, od tej daty bowiem rozpoczyna się bieg 3 miesięcznego terminu na zgłoszenie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego – tj. inicjacja postępowania w sprawie sprzeciwu. W § 19 rozporządzenia wskazano natomiast jakie informacje, o wniesieniu sprzeciwu, są zawarte w ogłoszeniu w „Biuletynie Urzędu Patentowego", a także w bazie danych, dostępnej osobom trzecim na stronie internetowej Urzędu Patentowego.
Zdaniem autora
Michał Ziółkowski, rzecznik patentowy, senior associate w kancelarii prawnej K&L Gates Jamka sp.k. w Warszawie
Postępowania przed UP RP w sprawie udzielania tytułów ochronnych (tzw. praw wyłącznych) dzielą się na zgłoszeniowe i rejestrowe. Podstawę podziału stanowi zakres badania przedmiotu zgłoszenia pod kątem spełnienia przesłanek zdolności patentowej, ochronnej bądź rejestrowej. W postępowaniu zgłoszeniowym UP RP przeprowadza merytoryczne badanie ustawowych przesłanek udzielenia prawa wyłącznego, podczas gdy w postępowaniu rejestrowym ogranicza się do formalnego badania prawidłowości zgłoszenia. Ze względu na zakres badania zgłoszenia znaku towarowego, postępowanie w sprawie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zalicza się do postępowań zgłoszeniowych, podczas których badana jest zdolność ochronna znaku towarowego. Musi być ona spełniona, aby udzielone zostało prawo ochronne. W związku z nowelizacją p.w.p. zrezygnowano z systemu badawczego rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych, w którym następowało badanie wszystkich przeszkód rejestracji z urzędu, tzn. przesłanek bezwzględnych i względnych, na rzecz uproszczonego systemu, w którym badane przez urząd są jedynie przesłanki bezwzględne, natomiast podmioty uprawnione do wcześniejszych identycznych lub podobnych znaków towarowych mogą zgłaszać sprzeciwy wobec nowych zgłoszeń znaków, które ich zdaniem naruszają ich prawa. Nowe rozporządzenie w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych zostało także dostosowane do aktualnych przepisów p.w.p.
