Inspekcja pracy skontroluje pracodawców, umowy i informacje

Na pytania pracowników i pracodawców odpowiada Wiesław Piesio z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie

Dwie niedziele od decyzji do rozstania

TERMINY

Jeśli staż pracy nie przekracza sześciu miesięcy, okres wypowiedzenia angażu terminowego będzie wynosić dwa tygodnie.

- Jaki okres wypowiedzenia obowiązuje przy umowie o pracę zawartej na czas określony od 26 kwietnia 2013 r. do 31 grudnia 2016 r., jeśli wypowiedzenie chcę złożyć pracodawcy w czerwcu 2016 r.?

Zgodnie z art. 16 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1220; dalej: nowelizacja) przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie tej ustawy, których wypowiedzenie następuje, począwszy od dnia jej wejścia w życie, nie uwzględnia się okresów zatrudnienia u pracodawcy przypadających przed dniem wejścia w życie nowelizacji.

Stosownie do tego przepisu, jeżeli pracownik wypowie umowę okresową w maju 2016 r., to zgodnie z nowym brzmieniem art. 36 § 1 k.p. oraz tym, że od 22 lutego 2016 r. do czerwca 2016 r. (nawet do końca tego miesiąca) zatrudnienie nie przekracza sześciu miesięcy, okres wypowiedzenia umowy wyniesie dwa tygodnie.

Wystarczy zwykły e-mail

Obowiązki

O podpisaniu nielimitowanej umowy terminowej pracodawca powiadamia okręgowego inspektora pracy w ciągu pięciu dni od jej zawarcia. Jeśli robi to w formie elektronicznej, nie musi uwierzytelniać cyfrowym podpisem.

- Czy w związku ze zmianą przepisów i obowiązkiem informowania pisemnego lub elektronicznego okręgowego inspektora pracy o zawarciu umowy o pracę ze wskazaniem obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy przy powiadomieniu elektronicznym e-mail powinien być uwierzytelniony cyfrowym podpisem, czy wystarczy zwykła wiadomość e-mailowa na adres OIP?

Zbyt częste i nieuzasadnione zawieranie umów na czas określony, które nie spełniają kodeksowych limitów, ograniczył nowy obowiązek informacyjny nałożony na pracodawcę. Ten, który zawarł umowę na czas określony z powodu konieczności zaspokojenia rzeczywistego okresowego zapotrzebowania na pracowników (umowę, do której nie stosuje się warunków z art. 25 [1] § 1 k.p.), musi zawiadomić okręgowego inspektora pracy o zawarciu takiej umowy o pracę, wskazując przyczyny jej zawarcia.

Zawiadomienie w formie pisemnej lub elektronicznej należy przekazać w ciągu pięciu dni roboczych od dnia zawarcia angażu. Ponieważ dla powiadomienia OIP ustawodawca nie zastrzegł obowiązku stosowania uwierzytelnionego cyfrowego podpisu, nie jest on wymagany. Przy elektronicznej formie powiadomienia pracodawca wysyła zwykły e-mail na adres właściwego inspektoratu. Dodatkowo musi pamiętać o tym, że uchybienie obowiązkowi powiadomienia OIP jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika zagrożonym karą grzywny do 30 tys. zł. Gdy pracodawca uchybi terminowi z powodów organizacyjnych lub niewiedzy, nadal ma poinformować urząd o okolicznościach zawarcia umowy okresowej na dłużej niż 33 miesiące albo czwartej i kolejnej. Zaleca się przekazać inspekcji wiadomość o przyjęciu takiej umowy również po pięciu dniach. Takie naruszenie nie zostanie uznane za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, gdyż chodzi wyłącznie o zaniechanie poinformowania urzędu.

Skarga na piśmie lub ustnie

FORMALNOŚCI

Urząd nie rozpatrzy anonimowego powiadomienia o nieprawidłowym działaniu pracodawcy, np. o tym, że nie wypłaca on załodze wynagrodzeń.

- Jak wnieść skargę na pracodawcę, który nie wypłaca wynagrodzenia za pracę?

Zgodnie z § 1, § 5 i § 8 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (DzU nr 5, poz. 46) skargi i wnioski do organów państwowych, jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych można wnieść pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu.

Skargi i wnioski, które nie zawierają imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresu wnoszącego, pozostawia się bez rozpatrzenia.

Skargę na pracodawcę można wnieść:

- elektronicznie za pomocą formularza e-skargi ze strony internetowej inspektoratu,

- osobiście, składając ją w kancelarii w budynku inspektoratu,

- listownie za pośrednictwem Poczty Polskiej lub kuriera,

- osobiście do protokołu w gmachu inspektoratu.

Wzór skargi znajduje się na stronie internetowej Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie (www.warszawa.oip.pl). Jednocześnie informujemy, że OIP nie rozpatruje korespondencji, która nie spełnia wymogów określonych w art. 63 § 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 23). Zgodnie z tym przepisem podanie powinno co najmniej wskazywać osobę, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. Oznacza to, że kierowana korespondencja ma określać co najmniej:

- osobę, od której pochodzi (jej imienia i nazwiska),

- adres (kod pocztowy, miejscowość, ulica, nr domu i mieszkania tej osoby),

- przedmiot sprawy, której dotyczy.

Skargę na działalność pracodawcy należy kierować zgodnie z właściwością do okręgowego inspektoratu pracy lub oddziału OIP właściwego do rozpatrzenia sprawy ze względu na siedzibę pracodawcy. Szczegółowa informacja o siedzibach okręgowych inspektoratów pracy znajduje się na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Pracy (www.pip.gov.pl).

W każdym przypadku, aby podjąć ewentualne czynności kontrolne, prosimy o podanie pełnej nazwy i dokładnego adresu siedziby pracodawcy, którego skarga dotyczy.

Ukrainka po polskiej uczelni może u nas legalnie pracować

DOKUMENTY

Cudzoziemiec, który skończył w Polsce studia wyższe, jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na zatrudnienie. Aby je podjąć, musi mieć jednak zezwolenie na pobyt czasowy lub odpowiednią wizę.

- Czy Ukrainka, będąca absolwentką stacjonarnych studiów wyższych na polskiej uczelni i przebywająca w Polsce na podstawie wizy z celem wydania 02, ma prawo do pracy w naszym kraju?

Odpowiadając na to pytanie, należy uwzględnić kilka przepisów i warunków. Pierwszy to zezwolenie na pracę. Zgodnie z § 1 pkt 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (DzU z 2015 r., poz. 588) absolwenci polskich stacjonarnych studiów wyższych mogą być zatrudniani w Polsce bez zezwolenia na pracę.

Kolejny element dotyczy dokumentów pobytowych. Zgodnie z art. 87 ust. 1 pkt 12 lit. c ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 645; dalej: ustawa o promocji zatrudnienia) oraz art. 187 pkt. 2, art. 240 pkt. 1, art. 242 i art. 243 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (DzU z 2013 r., poz. 1650 ze zm.) obcokrajowiec jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce, jeżeli ma zezwolenie na nią oraz przebywa na naszym terytorium na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy. Takiego zezwolenia ze względu na inne okoliczności można udzielić cudzoziemcowi, jeżeli jest absolwentem polskiej uczelni oraz poszukuje pracy w Polsce.

Kartę pobytu wydaje się cudzoziemcowi, któremu udzielono m.in. zezwolenia na pobyt czasowy. W okresie jej ważności potwierdza ona tożsamość obcokrajowca podczas pobytu w Polsce oraz uprawnia go wraz z dokumentem podróży do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy. Karta pobytu wydana cudzoziemcowi w razie udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy jest ważna przez okres, na który otrzymał to zezwolenie.

Cudzoziemiec może pracować w Polsce, jeżeli ma na to zezwolenie oraz przebywa u nas na podstawie wizy, z wyjątkiem tej wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy o cudzoziemcach (wiza turystyczna, wydana w celu korzystania z ochrony czasowej, przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe). Tak stanowi art. 87 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o promocji zatrudnienia.

Zatem jako absolwentka polskiej uczelni Ukrainka nie musi mieć zezwolenia na pracę w naszym kraju. Aby móc jednak legalnie pracować, musi uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy lub mieć odpowiednią wizę. Zgodnie z art. 104 ustawy o cudzoziemcach zezwolenia na pobyt czasowy udziela, odmawia jego udzielenia albo cofa je wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, w drodze decyzji. Kartę pobytu natomiast, zgodnie z art. 245 tej ustawy, wydaje lub odmawia jej wydania wojewoda, który udzielił cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy.

Wizy typowo przeznaczone do wykonywania pracy w Polsce to takie, których cel wydania określono jako 05, 06, 07. Nie są to jedyne, które pozwalają podjąć u nas obcokrajowcowi legalną pracę. Przepisy przyjmują zasadę, że dokument pobytowy odpowiedni do wykonywania pracy (z zezwoleniem na pracę, jeśli jest ono wymagane) stanowi każda wiza wydana przez polskie organy (typu C – krótkoterminowa lub D – długoterminowa), niezależnie od celu jej wydania oraz każde zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, z wyjątkiem wiz i zezwoleń wskazanych w przepisach jako wykluczające podjęcie pracy. A zatem wiza, jaką ma Ukrainka (02), nie wyklucza podjęcia pracy, gdyż jako absolwentka polskiej uczelni jest ona zwolniona z wymogu posiadania zezwolenia na pracę.