Pracownica przebywająca na urlopie rodzicielskim chce wrócić do pracy na pół etatu do końca jego okresu. Czy należy pomniejszyć proporcjonalnie, tj. o połowę, podstawę wymiaru jej zasiłku (80 proc.)? Czy ma dostawać połowę wynagrodzenia z zasiłku rodzicielskiego, a połowę z etatu? Jakie raporty należy składać w ZUS i jakie kody tam wpisywać? Czy jeśli taka osoba zachoruje, będzie miała prawo do zasiłku chorobowego? – pyta czytelniczka.
Pracownica, która podczas urlopu rodzicielskiego wraca do pracy na część etatu, ma prawo zarówno do zasiłku macierzyńskiego, jak i wynagrodzenia za pracę. Oczywiście oba świadczenia trzeba obniżyć proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym będzie łączyć urlop z pracą.
Proporcjonalnie mniej
Sposób ustalania wysokości zasiłku za ten czas określa art. 29 ust. 7 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159 ze zm.). Nakazuje on pomniejszyć kwotę zasiłku proporcjonalnie do części etatu, z którego rodzic wciąż przebywa na urlopie rodzicielskim.
Odpowiednio obciąć
O tym, jakie świadczenie otrzyma pracownica za czas łączenia pracy z urlopem rodzicielskim, przesądza pośrednio tryb wybierania rodzicielskich uprawnień. Za czas podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje 100-proc. zasiłek macierzyński. Natomiast 26-tygodniowy urlop rodzicielski jest opłacany 60-proc. świadczeniem. Gdy pracownica w ciągu 14 dni po porodzie złoży wniosek o udzielenie jej wszystkich urlopów w pełnych wymiarach, otrzyma za cały ten okres świadczenie w wysokości 80 proc. podstawy (art. 179
1
k.p.).
Łączenie pracy w swojej firmie z urlopem rodzicielskim zawsze oznacza zmniejszenie kwoty zasiłku. Jednak nie należy obliczać na nowo jego podstawy, tylko stawkę świadczenia. Pomniejsza się ją proporcjonalnie do etatu, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy.
Zawsze dwie wypłaty
Jeśli pracownica, która jest zatrudniona na pełny etat, chce pracować na połowę wymiaru w czasie urlopu rodzicielskiego, dostanie zasiłek niższy o połowę. Za aktywną połówkę otrzyma wynagrodzenie. A jeśli zachoruje – dostanie albo dwa zasiłki (macierzyński i chorobowy – z połówki czynnego etatu), albo zasiłek macierzyński i wynagrodzenie chorobowe (gdy nie przechorowała jeszcze w tym roku 33 dni, za które płaci szef).
Przykład
Pani Katarzyna w czasie urlopu rodzicielskiego będzie pracowała na 1/2 etatu. Podstawa wymiaru zasiłku wynosi 3600 zł. Aby obliczyć nową kwotę dziennego zasiłku macierzyńskiego, należy:
Krok 1. Wyliczyć stawkę dzienną zasiłku przed zmianą etatu
W tym celu trzeba podstawę pomnożyć przez odpowiedni procent (80 proc. – jeśli kobieta wybiera rodzicielskie urlopy jednym ciągiem, albo 60 proc. – gdy złożyła wniosek o urlop rodzicielski później niż 14 dni po porodzie) i uzyskany wynik podzielić przez 30
(3600 zł x 80 proc.) : 30 = 2880 zł : 30 = 96 zł – pełna dniówka 80 proc. zasiłku macierzyńskiego
Krok 2. Ustalić kwotę zmniejszenia dniówki
Stawkę dzienną zasiłku trzeba pomnożyć przez nieaktywny wymiar etatu, czyli tę część, za którą pracownica ma pobierać pomniejszony zasiłek
96 zł × 1/2 = 48 zł
Krok 3. Ustalić obciętą stawkę dzienną
W tym celu od stawki dziennej zasiłku przed zmianą trzeba odjąć kwotę zmniejszenia
96 zł – 48 zł = 48 zł.
Nowy dzienny zasiłek należy pomnożyć przez liczbę dni, za którą przysługuje za okres łączenia pracy z urlopem.
Dokumenty ZUS
Kobieta, która łączy pracę z opieką nad dzieckiem z obu tytułów, podlega ubezpieczeniom społecznym – ze stosunku pracy i z racji pobierania zasiłku. Płatnik musi za nią składać:
1.
raport ZUS RCA wypełniony w dwóch blokach:
? raz z pracowniczym kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx, wykazując składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne z tytułu wykonywania pracy,
? drugi raz, w kolejnym bloku, z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 xx, wpisując składki emerytalne i rentowe naliczone od zasiłku macierzyńskiego,
2.
raport ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx, wykazując pracownicę z kodem świadczenia/przerwy 319 za dany okres pobierania zasiłku, z liczbą dni zasiłkowych i kwotę wypłaconego świadczenia.
Naliczone od zasiłku składki, finansowane z budżetu państwa, powinny być wykazane w bloku IV deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.
Najwyżej pół etatu
Pracownik może połączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy w macierzystym zakładzie, ale w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Na pozostałą część szef udziela mu urlopu rodzicielskiego. Tak wynika z art. 182
1
§ 5 oraz 182
1a
§ 6 k.p.
Zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy może więc wrócić do swojej firmy np. na 1/4, 1/8, czy 1/3 etatu, nie więcej jednak niż na 1/2 etatu. Resztę umownego wymiaru czasu pracy ma przeznaczyć na sprawowanie opieki nad dzieckiem.
Rodzic, który chce w ten sposób połączyć swoją aktywność pracowniczą z opieką nad dzieckiem, musi złożyć pracodawcy wniosek w tej sprawie w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. W piśmie musi wskazać wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza łączyć zatrudnienie z korzystaniem z urlopu rodzicielskiego.
Co do zasady pracodawca powinien uwzględnić to podanie, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy, którą wykonuje. Jeśli spełnienie prośby rodzica nie jest możliwe, szef na piśmie informuje go o decyzji odmownej i jej motywach.
