Z zakresu ubezpieczenia w systemie wszystkich ryzyk (choć analogiczne wyłączenie dotyczy systemu ryzyk nazwanych) z definicji wyłączono przypadki, w których dochodzi do uszkodzeń związanych z normalnym zużyciem i to zarówno przedmiotu ubezpieczenia, materiałów eksploatacyjnych służących do normalnej eksploatacji jak też części zamiennych.
Takie przypadki są według ubezpieczycieli łatwe do przewidzenia, gdyż każde urządzenie w toku jego użytkowania się zużywa, więc musi być serwisowane na bieżąco.
Do korespondującej grupy zdarzeń wyłączonych z zakresu czy to poprzez definicję zdarzenia ubezpieczeniowego, czy to bezpośrednio przez postanowienie ogólnych warunków należą zdarzenia spowodowane naruszeniem obowiązków związanych właśnie z okresowymi przeglądami stanu technicznego. Terminy i rodzaje przeglądów mogą być określone prawem (np. budowlanym) lub też mogą wynikać z zaleceń producenta. Możliwe jest również nałożenie dodatkowych obowiązków przez ubezpieczyciela (np. monitoring temperatury w urządzeniach chłodniczych). W każdym z przypadków niedotrzymania obowiązków zaistnieje możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności.
Przykład
Dział techniczny ustalił przegląd auta. Kierowca telefonicznie przełożył termin na następny dzień, gdyż kończył pracę. Jadąc rano na przegląd, spowodował stłuczkę, co do której uznano ?jego winę. Pojazd nie posiadał ważnego badania technicznego. Zapłacono za szkody ?z ubezpieczenia OC pojazdu, jednak z ubezpieczenia autocasco odmówiono wypłaty. Szkodę musiał pokryć kierowca ?z prywatnych pieniędzy.
Warto pamiętać, że ubezpieczyciel może zaakceptować czasowy margines tolerancji na niewielkie opóźnienia w wykonaniu przeglądu. Tego rodzaju postanowienia spotyka się np. we flotach samochodowych (np. do 30 dni spóźnienia ?z przeglądem nie powoduje wyłączenia odpowiedzialności).
Następną cechą, jaką musi spełnić zdarzenie ubezpieczeniowe, aby zostać objęte odpowiedzialnością według systemu all risks jest jego niezależność od woli ubezpieczonego i ubezpieczającego. W tym zakresie niewielka jest różnica między systemami. Z zasady nieubezpieczalne są działania umyślne ubezpieczonego ?i jego pracowników. Przy czym tych ostatnich można umownie uznać za osoby trzecie wobec ubezpieczonego poprzez zastosowanie tzw. klauzuli reprezentantów. Na jej podstawie jedynie właściciele podmiotu gospodarczego lub jego ścisłe kierownictwo są uznawane za reprezentantów, których umyślność czy inne wadliwe postępowanie sprowadzające szkodę będzie związane z sankcją ubezpieczyciela.
Uwaga! Klauzula reprezentantów chroni ubezpieczonego w razie szkód wyrządzonych z winy jego pracowników.
Ubezpieczyciel zawsze wyłącza swoją odpowiedzialność w przypadku działania siły wyższej
Istotnym problemem jest rażące niedbalstwo ubezpieczonego jako przyczyna szkody. Rażące niedbalstwo jest bliskie umyślności, choć może również dotyczyć braku chęci zapoznania się ze stanem maszyny czy urządzenia (tzw. wina niewiedzy). Pojęcie to jest różnie interpretowane, gdyż nie ma jego definicji kodeksowej i różnice znaczeniowe mogą stanowić źródło konfliktu z ubezpieczycielem. Dlatego też najlepszym rozwiązaniem jest włączenie rażącego niedbalstwa do zakresu ubezpieczenia poprzez odpowiednią klauzulę. Oddzielnych postanowień wymaga ewentualne włączenie do ubezpieczenia przypadków skonkretyzowania pojęcia użytkowanie mienia w warunkach rażącego niedbalstwa, ?tj. użytkowanie mimo świadomości wad, uszkodzeń, czy wadliwej naprawy.
Każdy z produktów ubezpieczeniowych ma dodatkowo własne, specyficzne, właściwe tylko dla niego ograniczenia zakresu odpowiedzialności. Dotyczy to przykładowo sprzętu wiertniczego, za który ubezpieczyciel nie weźmie odpowiedzialności. Chodzi ?o części maszyn pracujących pod ziemią, np. głowice, ostrza, tarcze, powierzchnie cierne.
Przykład
Podczas wykonywania przycisku przez jezdnię metodą mikrotunelowania (Microtuneling) doszło do zakleszczenia głowicy. ?Ta musiała pozostać w gruncie. Ubezpieczyciel nie uznał swojej odpowiedzialności w tym przypadku mimo ubezpieczenia w systemie all risks.
W przypadku wielu urządzeń ze względu na specyfikę ich funkcjonowania ubezpieczenie jest praktycznie tworzone wyłącznie na potrzeby objęcia ochroną tego konkretnego urządzenia. Dotyczy to nie tylko urządzeń występujących w pojedynczych egzemplarzach (maszyny wiertnicze typu TBM – tj. takie jakie drążą warszawskie metro), lecz praktycznie większości zaawansowanych technologicznie. Przykładem mogą być specjalistyczne urządzenia medyczne. Konieczna jest ?w tym zakresie wiedza na temat zasad ich funkcjonowania, choćby po to, by ustalić, które części urządzenia się zużywają w toku pracy (są nieubezpieczone), a które doznają awarii (objęte ubezpieczeniem).
Wyłączeniem, które niejako wymusza zawieranie dodatkowych ubezpieczeń jest tzw. klauzula subsydiarna (tj. pierwszeństwa innych ubezpieczeń). Przewiduje ona, że ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności z ubezpieczenia all risks, jeśli jego przedmiot jest objęty (bądź też powinien być, gdy w tym zakresie istnieje obowiązek ubezpieczenia) ogólnym ubezpieczeniem mienia przedsiębiorstwa od zdarzeń elementarnych (ogień, kradzież). W przypadku ich krzyżowania się pierwszeństwo ma to ostatnie.
Ubezpieczyciel zawsze wyłączy swoją odpowiedzialność w przypadku zdarzeń klasyfikowanych w prawie jako działanie siły wyższej (inaczej przemożnej). I w tym zakresie również powstaje sporo wątpliwości dotyczących zakresu znaczeniowego tego pojęcia. Należy jednak uwzględniać jego wąskie rozumienie. Wtedy oprócz przypadków uznanych za katastrofy pochodzenia przyrodniczego, będą to stany nadzwyczajne jak: wojna, rozruchy społeczne, zamieszki czy ataki terrorystyczne. Wszelkie inne zdarzenia nie mogą być uznane za siłę wyższą w rozumieniu prawnym i ubezpieczeniowym.
