Dane osobowe kredytobiorców mogą być przetwarzane przez biuro BIK

Dwa lata temu spłaciłem kredyt zaciągnięty w banku. Chciałem dowiedzieć się, czy moje dane figurują w Biurze Informacji Kredytowej i czy są poprawne. Okazało się, że wszystko jest w porządku, w tym sensie, że informacja o spłaconym kredycie została odnotowana. Jednocześnie BIK poinformował mnie, że moje dane nadal będą przetwarzane dla celów statystycznych. Czy mogę temu zapobiec

– pyta czytelnik.

Nie.

Biuro Informacji Kredytowej ma prawo do przetwarzania danych osobowych w celach statystycznych. Jeżeli nie narusza celu ich przetwarzania, jak i ewentualnie ustalonych przez prawo terminów maksymalnego ich przechowywania, to działa legalnie. Na początku warto przypomnieć, że zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych (DzU z 2002r., nr 101, poz. 926 ze zm.), przetwarzanie informacji o osobach jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy spełnione są ściśle określone przesłanki (patrz ramka) Przesłanki te, legalizujące przetwarzanie danych osobowych, wymienia art. 23. I zgodnie z nim, zgoda samego zainteresowanego, chociaż wymieniona na pierwszym miejscu, nie jest ani jedyną, ani najważniejszą z nich. Należy bowiem wyraźnie podkreślić, że wszystkie okoliczności przewidziane w tym artykule mają jednakową moc i wystarczy, że spełniona zostanie tylko jedna z nich, aby proces gromadzenia i operowania na danych mógł być prawidłowy. Wśród nich wymieniona jest m.in. ta, która pozwala na przetwarzanie danych, gdy inny przepis prawa (czyli inny niż ustawa o ochronie danych osobowych) wyraźnie na to zezwala lub wręcz to nakazuje (niezbędność przetwarzania danych dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa).

W stosunku do BIK stosowne przepisy zawarte są w ustawie prawo bankowe. Zgodnie z art. 105a ust. 4 tej ustawy, Biuro Informacji Kredytowej może przetwarzać informacje stanowiące tajemnicę bankową a dotyczące osób fizycznych po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem lub inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów. Może to robić bez zgody takiej osoby dla celów stosowania metod statystycznych, o których mowa w art. 128 ust. 3. A chodzi tam o to, że za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego bank może stosować metody statystyczne do obliczania wymogów kapitałowych. Przetwarzanie informacji stanowiących tajemnicę bankową dla celów stosowania metod statystycznych, o których mowa, może być wykonywane przez okres nie dłuższy niż 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania (ust 5). Jak dalej stanowi ten przepis, zakres przetwarzanych informacji może obejmować dane dotyczące osoby fizycznej lub dane dotyczące zobowiązania. Reasumując, Biuro Informacji Kredytowej (oraz banki) może legalnie przetwarzać dane osobowe do celów statystycznych, a podstawą prawną tej czynności jest art. 128 ust. 3 ustawy prawo bankowe. Na koniec warto podeprzeć się stanowiskiem sądu. Mianowicie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu wydanym w dniu 4 grudnia 2008 r. (II SA/Wa 917/08) stwierdził: „Nie ulega wątpliwości, iż (...) Biuro Informacji Kredytowej jest instytucją o której mowa w art. 105 ust. 4 ustawy prawo bankowe, a zatem mieści się w katalogu podmiotów określonych w art. 105a ust. 4 prawa bankowego. A skoro tak, to przepis ten daje BIK-owi prawo do przetwarzania danych osobowych dla celów stosowania metod statystycznych bez zgody osoby zainteresowanej. Jednocześnie stanowi samodzielną podstawę do przetwarzania danych osobowych dla tych celów".

—mgk

Ważne okoliczności

Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych, przetwarzanie takich danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy:

- osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych,

- jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa,

- jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie tej osoby,

- jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego,

- jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą.