Użyczenie jest bezpłatne. Na mocy takiej umowy użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 k.c.).
Przedmiotem umowy może być nieruchomość (np. lo- kal), ale też rzeczy ruchome (np. samochód).
Samą umowę wolno zawrzeć w dowolnej formie, czyli zarówno ustnie, jak i na piśmie. Z oczywistych względów wiadomo, że większą gwarancję daje umowa stwierdzona pismem, zwłaszcza gdy w grę wchodzi użyczenie nieruchomości.
Umowa może określać sposób używania rzeczy. Gdy tego nie robi, biorący może używać rzeczy w sposób odpowiadający jej właściwościom i przeznaczeniu. Biorący do używania ponosi też zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej.
Jeśli używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy – będzie odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy. Podobnie, gdy nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności, powierza rzecz innej osobie, a rzecz nie uległaby utracie lub uszkodzeniu, gdyby jej używał w sposób właściwy albo gdyby ją zachował u siebie.
Jeśli umowa użyczenia została zawarta na czas nieoznaczony, użyczenie kończy się, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić.
Po zakończeniu użyczenia biorący do używania obowiązany jest zwrócić użyczającemu rzecz w stanie niepogorszonym. Co istotne, nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
Co musi być w umowie
Nie powinno zabraknąć w niej:
- Oznaczenia stron (użyczającego i biorącego). W tym celu dobrze jest, poza podaniem ich imion i nazwisk oraz numerów dokumentów tożsamości, zamieścić również – w odniesieniu do osoby prowadzącej działalność gospodarczą – jej REGON oraz numer wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (a w przypadku spółki numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego).
- Opisu przedmiotu użyczenia (gdy umowa dotyczy lokalu, poza miejscem jego położenia, warto podać jego powierzchnię oraz numer księgi wieczystej – jeśli jest prowadzona).
- Określenia czasu trwania umowy.