Od 1 marca 2013 r. obowiązuje nowe rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (DzU z 2013 r., poz. 167; dalej rozporządzenie delegacyjne). Zmienia ono dość istotnie zasady ustalania wysokości diet w podróżach krajowych.
Proporcjonalnie mniej
W nowym rozporządzeniu przyjęto, że posiłki zapewnione w trakcie wyjazdu służbowego na terenie Polski zmniejszają stawkę diety do wypłaty. Jeśli szef zafundował:
- śniadanie lub kolację – dieta jest niższa o 25 proc.,
- obiad – dietę obcina się o połowę.
Kwoty te sumują się do 100 proc. diety. Jeśli więc pracownik może zjeść wszystkie trzy posiłki, uważa się, że zapewniono mu całodzienne wyżywienie i nie ma prawa do diety.
W praktyce pojawiły się jednak wątpliwości, jak na nowych zasadach należy naliczać stawki żywieniowe, jeśli podróż była kilkugodzinna. O rozterkach tych pisaliśmy w Prawie i Praktyce z 20 marca 2013 r. „Delegowany musi jeść na swój koszt". W związku z różnymi możliwościami interpretacyjnymi nowych regulacji wystąpiliśmy o interpretację przepisów do ministerstwa pracy.
Zdaniem urzędu
Odpowiedź Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 26 marca 2013 r. dotycząca stosowania niektórych przepisów rozporządzenia MPiPS z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (DzU z 2013 r., poz. 167)
Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zajmuje następujące stanowisko. W świetle przepisów § 7 rozporządzenia, dieta w czasie podróży krajowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 30 zł za dobę podróży (ust. 1).
Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania służbowego, w sposób określony w ust. 2. Należność pracownika z tytułu diet ulega stosownemu zmniejszeniu bądź nie występuje, jeśli pracownik miał zapewnione bezpłatne wyżywienie podczas podróży służbowej. W przypadku przedstawionym w piśmie, tj. jeśli podróż służbowa trwała od 8 do 12 godzin, a pracownik miał zapewniony obiad, należność z tytułu diety nie występuje.
Obliczona zgodnie z § 7 ust. 2 pkt 1 lit. b połowa diety (15 zł) podlega bowiem zmniejszeniu o koszt obiadu, tj. o 15 zł (50 proc. z 30 zł = 15 zł). Jednocześnie informujemy, że do właściwości Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie należy zajmowanie stanowiska odnośnie stosowania przepisów prawa, jak i wydawanie opinii dotyczących przykładowych lub konkretnych stanów faktycznych. Opinie prawne MPiPS nie są wiążące dla stron stosunku pracy, sądów pracy oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
Czas bez znaczenia
Kwoty zmniejszające wysokość diety z powodu zapewnienia częściowego wyżywienia podczas pracowniczego wyjazdu nie zależą od czasu trwania podróży służbowej. Z § 7 ust. 2 tego rozporządzenia delegacyjnego wynika, że należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania służbowego w następujący sposób.

Tabela1
Tniemy 30 zł
Z wyjaśnień Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, że zasady pomniejszania kwoty przysługującej podwładnemu diety opisane w ust. 4 § 7 rozporządzenia delegacyjnego nie odwołuje się do stawki diety wynikających z ust. 2 (czyli do kwot zależnych od długości pracowniczej podróży), ale do pełnej 30-złotowej diety, o której mowa w ust. 1.

Tabela2
Nie ulega zatem wątpliwości, że rozporządzenie delegacyjne w § 7 ust. 4 przewiduje, że należność żywieniową – dietę obniża się o koszt zapewnionego bezpłatnego posiłku (śniadania, obiadu lub kolacji). Zmniejszenie to dotyczy stawki diety, o której mowa w ust. 1, czyli kwoty 30 zł.
Przykład
Liczymy należności
Pan Marek wyjechał na służbową konferencję.
W podróży spędził 11 godzin. Z powodu czasu trwania delegacji ma prawo do 50 proc. diety, tj. 15 zł. Szef zasponsorował mu śniadanie i kolację. To spowodowało, że pan Marek nie ma prawa do firmowej gotówki na jedzenie, zgodnie z wyliczeniem:
- 15 zł – należna dieta za 11-godzinną podróż służbową,
- obniżka o 7,50 zł za zapewnione śniadanie,
- obniżka o 7,50 zł za wykupioną kolację,
- czyli: 15 zł – (7,5 zł + 7,5 zł) = 0 zł