Podatnik kupił naczepę w Niemczech, czyli na terenie Unii Europejskiej. Ponieważ dla rejestracji pojazdu, w celu dopuszczenia go do ruchu, wymagane jest wydane przez urząd skarbowy zaświadczenie VAT-25 (potwierdzające albo uiszczenie VAT od nabytego środka transportu albo brak takiego obowiązku), właściciel naczepy zwrócił się o wydanie takiego zaświadczenia. Urząd skarbowy w wydanym postanowieniu odmówił jednak wydania wnioskowanego zaświadczenia. W konsekwencji urząd rejestrujący pojazdy odmówił rejestracji tej naczepy. Czy rzeczywiście brak zaświadczenia VAT-25 dla nabytej naczepy uzasadnia odmowę jej rejestracji? –

pyta czytelnik.

Dla wyjaśnienia tej kwestii konieczne jest rozróżnienie pojęć używanych dla celów rejestracji pojazdów (regulowanych ustawą – Prawo o ruchu drogowym) oraz dla celów wydawania zaświadczeń VAT-25 (regulowanych przepisami o VAT). Chodzi zatem o rozróżnienie pomiędzy pojęciami takimi jak: „pojazd" i „naczepa", które podlegają rejestracji oraz „środek transportu", dla którego wydaje się zaświadczenie VAT-25.

Ustawa – Prawo o ruchu drogowym dla celów rejestracji pojazdu posługuje się pojęciem „pojazd" (art. 72 ust. 1 pkt 8). Natomiast w ustawie o VAT, w sprawie wydawania zaświadczeń VAT-25 mowa jest o „środku transportu" lub „nowym środku transportu" (art. 105 ust. 1 pkt 1 i 2 w związku z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy o VAT oraz art. 2 pkt 10 tej ustawy) >patrz ramka.

Obowiązek organu

Rejestracji pojazdu dokonuje się m.in. na podstawie zaświadczenia wydanego przez właściwy organ, potwierdzającego uiszczenie podatku od towarów i usług od pojazdów sprowadzanych z państw członkowskich Unii Europejskiej lub brak takiego obowiązku, jeżeli sprowadzany pojazd jest rejestrowany po raz pierwszy (art. 72 ust. 1 i 1a ustawy – Prawo o ruchu drogowym).

Z tytułu przywozu nabywanych z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju pojazdów, które mają być dopuszczone do ruchu na terytorium kraju, naczelnicy urzędów skarbowych są zatem obowiązani do wydawania zaświadczeń potwierdzających uiszczenie VAT lub potwierdzających brak obowiązku uiszczenia tego podatku. Tak wynika z art. 105 ust. 1 pkt 1 i 2 w związku z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy o VAT. Takie zaświadczenie jest niezbędne dla celów związanych z rejestracją środków transportu pochodzących z krajów UE.

Właściwy formularz

Naczelnicy urzędów skarbowych są obowiązani do wydawania takich zaświadczeń na formularzu VAT-25. Wzór ten określony został rozporządzeniem ministra finansów z 26 czerwca 2012 r. w sprawie określenia wzoru zaświadczenia potwierdzającego uiszczenie podatku od towarów i usług lub brak obowiązku uiszczenia tego podatku z tytułu przywozu środka transportu z terytorium innego państwa członkowskiego (DzU z 2012 r., poz. 777).

To z kolei jest warunkiem niezbędnym dla możliwości uznania danego pojazdu za „środek transportu", o którym mowa w ustawie o VAT (art. 2 pkt 10 ustawy o VAT).

Zawsze będzie odmowa

Wynika z tego, że do „naczep" w rozumieniu Prawa o ruchu drogowym w ogóle nie mają zastosowania przepisy o „środkach transportu", o których mowa w ustawie o VAT. Naczepy nie są bowiem pojazdami napędzanymi silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kW. W konsekwencji urząd skarbowy zobowiązany jest odmówić wydania zaświadczenia VAT-25. „Naczepy" nie mają bowiem własnego napędu.

W związku z powyższym, w przypadku gdy przedmiotem nabycia jest naczepa, w rozumieniu Prawa o ruchu drogowym, wówczas naczelnik urzędu skarbowego nie ma obowiązku wydania zaświadczenia VAT-25. I takiego zaświadczenia nie wyda. Wyda natomiast postanowienie o odmowie jego wydania.

Jeżeli zatem w związku z zamiarem rejestracji naczepy nabytej w państwie członkowskim UE nabywca wystąpi do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia VAT-25, to zawsze uzyska postanowienie odmawiające wydania tego zaświadczenia. A to dlatego, że pojazd, jakim jest naczepa, nie jest „środkiem transportu" w rozumieniu przepisów o VAT. Zatem nie podlega tym przepisom.

Załącznik do wniosku

Do wniosku o rejestrację takiej naczepy (tj. nabytej w państwie członkowskim UE), jej nabywca składa jedynie postanowienie odmawiające wydania zaświadczenia VAT-25, a nie samo to zaświadczenie, którego wydania mu odmówiono. Jeżeli jednak takie postanowienie zostanie złożone łącznie z innymi dokumentami wymaganymi przepisami ustawy – Prawo o ruchu drogowym, to organ rejestrujący powinien uznać to postanowienie wraz z tymi innymi dokumentami za wystarczające do rejestracji naczepy (art. 72).

Tak wynika m.in. z odpowiedzi z 3 września 2012 r. ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej na interpelację poselską nr 7726 w sprawie sygnalizowanych kłopotów z rejestracją naczep samochodowych nabytych na terenie Unii Europejskiej. Stanowisko to potwierdza także pismo ministra finansów z 28 sierpnia 2012 r. (PT6/0602/7/517/UJB/ 12/BMI-11822), cytowane w odpowiedzi MTBiGM na ww. interpelację poselską >patrz ramka.

Brak integralności przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym z przepisami o VAT dotyczący rodzajów dokumentów, jakie są istotne przy rejestracji naczep, powoduje spore zamieszanie. Przy braku zaświadczenia VAT-25 zdarzają się bowiem odmowy – przez niektóre urzędy właściwe w tych sprawach – rejestracji naczep nabytych w krajach UE, które mają być dopuszczone do ruchu na terytorium kraju.

Autorka jest niezależnym ekspertem i wykładowcą VAT, www.elzbietarogala.pl

Pojazdy, naczepy i środki transportu

„Pojazd" jest to środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszyna lub urządzenie do tego przystosowane (art. 2 pkt 31 ustawy – Prawo o ruchu drogowym). Stosownie do tej definicji, za pojazd należy uznać m.in. pojazdy silnikowe, motorowery oraz przyczepy, naczepy. Przy czym „naczepa" jest to przyczepa, której część spoczywa na pojeździe silnikowym i obciąża ten pojazd (art. 2 pkt 52 ustawy – Prawo o ruchu drogowym).

Z kolei „nowe środki transportu" to w przypadku pojazdów lądowych pojazdy napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kW (art. 2 pkt 10 ustawy o VAT).

Minister transportu o wydawaniu zaświadczeń

Z odpowiedzi z 3 września 2012 r. ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej na interpelację poselską nr 7726 wynika, że: „Przepisy dotyczące wydawania zaświadczeń na formularzu VAT-25 muszą uwzględniać zapisy art. 103 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, dotyczące zapłaty podatku. W przepisach tych dokonano rozróżnienia środków transportu na »nowe środki transportu« (w przypadku pojazdów lądowych są to pojazdy napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kW) oraz »inne środki transportu«. Przy czym za inne środki transportu winny być uznane pojazdy tożsame z nowymi środkami transportu, niespełniające warunku niezbędnego do uznania za nowy środek transportu, tj. pojazdy o przebiegu powyżej 6000 km oraz dla których od chwili dopuszczenia takiego środka do użytku upłynęło 6 miesięcy (art. 2 pkt 10 ustawy o VAT)".

Jednocześnie należy podkreślić, że w cyt. odpowiedzi na interpelację poselską zapewniono rozwiązanie tego problemu w przyszłości. Mianowicie stwierdzono, że: „z inicjatywy Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej przy udziale Ministerstwa Finansów podjęto działania mające na celu zapewnienie integralności ww. przepisów".

Wniosek

Gdy przedmiotem nabycia jest naczepa w rozumieniu Prawa o ruchu drogowym, to naczelnik urzędu skarbowego nie ma obowiązku wydania zaświadczenia VAT-25. Naczepy nie mają bowiem własnego napędu i w rozumieniu przepisów o VAT nie są zaliczane do środków transportu.