Ogólna koniunktura gospodarcza jest ważna w kontekście oceny szans powodzenia każdego nowego przedsięwzięcia biznesowego. Niemniej jednak trzeba zawsze pamiętać o jej różnym wpływie na poszczególne branże i rodzaje działalności. Abstrahując od tego, przedsiębiorca musi też brać pod uwagę to, że jego pomysł nie wypali i zbankrutuje. W takiej sytuacji straci pieniądze, które zainwestował w uruchomienie interesu. Dlatego zawsze warto szukać możliwości ograniczania finansowania planowanego biznesu z własnych środków.
Tym bardziej, że część przedsiębiorczych osób po prostu nie ma pieniędzy na sfinansowanie swojego pomysłu. Jednym z rozwiązań, dostępnych np. dla osób bezrobotnych, jest próba zdobycia jednorazowej dotacji ze środków Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej. Jak wykorzystać to rozwiązanie? Przede wszystkim warto poznać przepisy ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: ustawa).
Kto może dostać pieniądze
Zgodnie z ustawą starosta może przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki (źródłem finansowania jest Fundusz Pracy) na podjęcie działalności gospodarczej. Przepis precyzuje, że dotację można przeznaczyć na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanego z podjęciem działalności.
Nie oznacza to, że beneficjent pomocy może spożytkować dotację tylko na te cele. Trzeba raz jeszcze podkreślić, że z omawianego rodzaju pomocy może skorzystać tylko osoba bezrobotna, a więc zarejestrowana oficjalnie w odpowiednim rejestrze. Natomiast formalności załatwia się we właściwym powiatowym urzędzie pracy.
Wysokość pomocy określa umowa. Maksymalny jej pułap to sześciokrotność wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Inaczej przedstawia się sytuacja, w przypadku gdy działalność ma być podejmowana na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych.
Wtedy wysokość przyznanych bezrobotnemu środków nie może przekraczać czterokrotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni oraz trzykrotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu. Nas najbardziej interesuje ta pierwsza sytuacja. Maksymalna kwota dotacji wynosi 20 797,98 zł (6 x 3466,33 zł) stan na sierpień 2012 r.
Uwaga!
Dotacji nie może otrzymać osoba bezrobotna która zarejestrowała się jako bezrobotna w okresie zgłoszonego do ewidencji działalności gospodarczej zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Bardzo ważne jest to, że przedsiębiorca będzie musiał zwrócić dotację wraz z odsetkami, jeżeli zaprzestanie prowadzenia działalności przed upływem okresu 12 miesięcy. Starosta może dokonać łatwej weryfikacji prowadzących działalność gospodarczą, żądając np. zaświadczeń z ZUS o opłacaniu składek.
Co można kupić
W naturalny sposób nasuwa się pytanie: na co faktycznie przedsiębiorca może przeznaczyć otrzymane środki. Przede wszystkim inwestycje muszą mieć charakter jednorazowy. Na przykład może to być: komputer, pędzel, drukarka czy też aparat cyfrowy. Trzeba jednak pamiętać, że poszczególne urzędy pracy odrębnie ustalają produkty, których zakup może zostać dofinansowany. Niemniej jednak dotacji na pewno nie można wykorzystywać na opłaty eksploatacyjne (składki ZUS, abonament telefoniczny czy telewizyjny itp.).
Nie można jej też przeznaczyć na zakup jakichś przedmiotów od współmałżonka, krewnych i powinowatych w linii prostej, rodzeństwa ani powinowatych w linii bocznej, jeżeli osoby te nie prowadzą działalności gospodarczej. Wszystkie kategorie powyższych wydatków muszą być pokrywane z bieżących środków przedsiębiorcy, czyli w praktyce z przychodów pochodzących z funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Stosowny wniosek
W celu uzyskania dotacji należy złożyć do starosty właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu albo ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej wniosek o dofinansowanie, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności.
O czym trzeba
poinformować
Wniosek musi zawierać:
- imię i nazwisko bezrobotnego,
- adres miejsca zamieszkania bezrobotnego,
- numer PESEL bezrobotnego,
- kwotę wnioskowanego dofinansowania,
- rodzaj działalności gospodarczej, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, którą zamierza podjąć bezrobotny, absolwent CIS lub absolwent KIS,
- symbol podklasy rodzaju działalności określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),
- kalkulację kosztów związanych z podjęciem działalności gospodarczej oraz źródła ich finansowania,
- szczegółową specyfikację wydatków do poniesienia w ramach dofinansowania, przeznaczanych na zakup towarów i usług, w szczególności na zakup środków trwałych, urządzeń, maszyn, materiałów, towarów, usług i materiałów reklamowych, pozyskanie lokalu, pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem działalności gospodarczej;
- proponowaną formę zabezpieczenia zwrotu dofinansowania,
- podpis bezrobotnego.
Co dołączyć
Ponadto do wniosku o dofinansowanie należy dołączyć oświadczenia o:
- nieotrzymaniu bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej;
- nieposiadaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku;
- niepodejmowaniu zatrudnienia w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej;
- niekaralności w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu;
- zobowiązaniu się do prowadzenia działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej bez jej zawieszania;
- niezłożeniu wniosku do innego starosty o przyznanie dofinansowania lub przyznanie jednorazowo środków na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej.
Powyższy katalog zawiera w praktyce przesłanki decydujące o tym, kto nie ma szans na otrzymanie dotacji.
Kiedy jest szansa
Wniosek zostanie rozpatrzony, jeżeli przedsiębiorca złoży wskazane w ramce obok oświadczenia zgodne z prawdą oraz spełnia warunki dotyczące tzw. pomocy de minimis. Jest oczywiste, że wniosek musi być kompletny i prawidłowo złożony. Jednak to wszystko nie gwarantuje sukcesu, gdyż starosta musi posiadać środki na sfinansowanie dotacji (ostatnio środki Funduszu Pracy wspierają budżet państwa).
Ponadto, aby otrzymać dofinansowanie, bezrobotny musi spełniać (dotyczące 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku) następujące warunki:
- nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie,
- nie przerwał z własnej winy szkolenia, stażu, wykonywania prac społecznie użytecznych lub innej formy pomocy określonej w ustawie,
- po skierowaniu podjął szkolenie, przygotowanie zawodowe dorosłych, staż lub inną formę pomocy określoną w ustawie.
Abstrahując od tych wszystkich informacji, trzeba podkreślić, że szanse na otrzymanie przez przedsiębiorcę dotacji się zwiększą, jeżeli przedstawi on dobrze przygotowany biznesplan, posiada wkład własny, przewiduje zatrudnianie pracowników.
Informację o tym, czy wniosek został uwzględniony, przedsiębiorca otrzyma na piśmie w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku. W przypadku nieuwzględnienia wniosku starosta podaje przyczynę odmowy.
Zwrot refundacji może być zabezpieczony poręczeniem, wekslem z poręczeniem wekslowym (aval), gwarancją bankową, zastawem na prawach lub rzeczach, blokadą środków zgromadzonych na rachunku bankowym lub aktem notarialnym o poddaniu się egzekucji przez dłużnika. Termin złożenia zabezpieczenia zwrotu refundacji lub dofinansowania określa starosta.
Wreszcie pora na umowę
Bardzo ważnym z punktu widzenia przedsiębiorcy (bezrobotnego) dokumentem jest umowa o dofinansowanie. Musi być oczywiście zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. W szczególności zawiera ona zobowiązanie bezrobotnego do:
- prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 12 miesięcy,
- wydatkowania pieniędzy zgodnie z wnioskiem, o którym mowa w § 6, otrzymanego dofinansowania,
- złożenia rozliczenia, o którym mowa poniżej, w terminie 2 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej,
- zwrotu, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania starosty dofinansowania wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia otrzymania dofinansowania w przypadkach, które określa § 8 pkt 4 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 23 kwietnia 2012 r. w sprawie dokonywania z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania środków na podjęcie działalności gospodarczej,
- zwrotu równowartości odliczonego lub zwróconego, zgodnie z ustawą o VAT, podatku naliczonego dotyczącego zakupionych towarów i usług w ramach przyznanego dofinansowania.
Konieczne rozliczenie
Z otrzymanej dotacji trzeba rozliczyć się ze starostą. Rozliczenie musi zawierać zestawienie kwot wydatkowanych od dnia zawarcia umowy o dofinansowanie na poszczególne towary i usługi ujęte w szczegółowej specyfikacji.
Starosta może uznać zasadność wydatkowania środków na cele inne od tych, które są zawarte w szczegółowej specyfikacji, jeżeli stwierdzi zasadność ich poniesienia. Dofinansowanie otrzymane, a niewydatkowane podlega zwrotowi. W rozliczeniu trzeba wykazywać kwoty wydatków z uwzględnieniem podatku od towarów i usług; rozliczenie zawiera informację, czy bezrobotnemu przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartego w wykazywanych wydatkach lub prawo do zwrotu podatku naliczonego.
Piotr Rogowiecki ekspert, Pracodawcy RP
Komentuj Piotr Rogowiecki, ekspert, Pracodawcy RP
W czasach gdy akcja kredytowa banków jest ograniczona, omawiana obok instytucja jest ciekawym rozwiązaniem dla osób noszących się z zamiarem rozpoczęcia działalności na własny rachunek.
Oczywiście maksymalna kwota dofinansowania w praktyce oznacza dotowanie małego biznesu. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że nawet mała firma może być źródłem utrzymania dla całej rodziny.
Procedura jest stosunkowo prosta. Największą barierą jest wielkość środków pozostających w dyspozycji starostów. Fundusz Pracy jest wykorzystywany nie do końca zgodnie z przeznaczeniem, którym przy jego tworzeniu było finansowanie aktywnych form walki z bezrobociem.
