Wielu nauczycieli, nawet za namową szefów, w obliczu grożącej redukcji, udaje się na zwolnienie lekarskie lub urlop dla poratowania zdrowia. Zgodnie bowiem z art. 41 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu, a także innej usprawiedliwionej nieobecności. W myśl art. 91c ust. 1 KN w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych ustawą, stosuje się przepisy kodeksowe.

Co do zasady jednak, gdy w szkole trzeba zmniejszyć etaty w związku ze zmianami organizacyjnymi, o których mowa w art. 20 ust. 2 KN, wobec nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania nie działają przepisy o ochronie przed wypowiedzeniem i zmianą treści stosunku pracy. Tak uznał SN m.in. w uchwale z 7 grudnia 2006 r. (I PZP 4/06). Sędziowie rozstrzygnęli w nim sprawę rozstania z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania, który przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia.

Wskazali, że regulacja sposobów i trybu rozwiązania, zmiany lub rozwiązania stosunku pracy nauczyciela mianowanego jest w Karcie Nauczyciela wyczerpująca i zupełna. Prowadzi to do uznania, że art. 41 k.p. reguluje wyłącznie zakazy wypowiadania umów o pracę, a zatem nie można go odnosić do zakazu wypowiadania pozaumownych stosunków pracy. Ponadto wyjaśnili, że rozwiązanie stosunków pracy z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 KN jest dopuszczalne tylko raz w roku z końcem roku szkolnego.

Z tego powodu okolicznościowa usprawiedliwiona nieobecność nauczyciela w pracy w okresie podejmowania decyzji o zwolnieniu wszystkich nauczycieli w razie całkowitej likwidacji szkoły bądź wymuszonej obiektywnej redukcji zatrudnienia nie może być przeszkodą do rozwiązania stosunków pracy w trybie art. 41 k.p.

Równocześnie SN wskazał, że wybór nauczyciela do zwolnienia nie może być dowolny oraz nie powinien naruszać zasady równego traktowania pracowników lub zakazu dyskryminacji wynikającego z kodeksu pracy. Musi więc opierać się na jednolitych kryteriach dla wszystkich zatrudnionych. Muszą one obejmować także nauczycieli, którzy w czasie podejmowania decyzji o zwolnieniu, korzystali z usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Parasol dla tych na umowach

Nauczycielowi, niezależnie od stopnia awansu zawodowego, zatrudnionemu na umowę o pracę, a nie mianowanemu, nie można wypowiedzieć ani rozwiązać z nim stosunku pracy w czasie urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności, np. spowodowanej zwolnieniem lekarskim lub urlopem dla poratowania zdrowia.