VAT: Odliczony podatek trzeba skorygować, tylko nie wiadomo jak

Jak ją sporządzić? Odpowiedź na to pytanie również nie jest prosta.

Suma nakładów

Przepisy dotyczące korekt podatku naliczonego związanego z nabyciem (wytworzeniem) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są zbyt szczegółowe. Powoduje to problemy przy określaniu sposobu postępowania (zakresu korekt) w sytuacjach nietypowych. Dotyczy to właśnie inwestycji w obcym środku trwałym.

Pojawia się pytanie, czy podatek naliczony od inwestycji w obcym środku trwałym podlega korekcie:

- jednorazowej, czy

- wieloletniej.

Mamy tu do czynienia z nabywaniem towarów i usług, które same nie są środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, lecz po „przyłączeniu" do cudzego środka trwałego i stworzą odrębny środek trwały (w postaci inwestycji w obcym środku trwałym).

Korekta jednorazowa...

Zgodnie z przepisami dotyczącymi korekt wieloletnich (art. 91 ust. 2 i 7a ustawy o VAT) obowiązek tych korekt dotyczy podatku od „towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł".

W moim przekonaniu z wykładni językowej nie wynika wprost, że wydatki tworzące „inwestycję w obcym środku trwałym" są wydatkami na nabycie towarów i usług zaliczanych do środków trwałych, bądź wartości niematerialnych i prawnych. Pozostając na gruncie wykładni literalnej należałoby więc moim zdaniem uznać, że podatek naliczony od tych wydatków (podobnie jak od nakładów ulepszeniowych na własny środek trwały) nie będzie podlegał korekcie wieloletniej, a jedynie korekcie jednorazowej, po zakończeniu roku podatkowego, w którym inwestycja została oddana do używania (co skutkuje tym, że gdyby do rozwiązania umowy najmu doszło później, w ogóle nie powstałby obowiązek korekty).

...czy wieloletnia

Niemniej patrząc na cel uregulowań związanych z korektą wieloletnią, jakim jest zbadanie związku podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną w dłuższym czasie, a także biorąc pod uwagę, że takie składniki majątkowe są użytkowane właśnie przez dłuższy czas, można by dowodzić, że w tym przypadku właściwą jest korekta wieloletnia.

Z tego zapewne względu organy podatkowe nakazują traktowanie inwestycji w obcym środku trwałym tak, jakby były odrębnym środkiem trwałym. Oznacza to, że po oddaniu inwestycji do używania rozpoczyna bieg okres korekty wieloletniej, o ile suma ulepszeń przewyższa 15 000 zł netto (w przeciwnym razie stosuje się przepisy o korekcie jednorazowej).

Moim zdaniem w przypadku inwestycji w obcych środkach trwałych w grę wchodzi jedynie pięcioletni okres korekty, skoro jest ona odrębnym środkiem trwałym, niebędącym nieruchomością (nie powinno mieć znaczenia, że nakłady te są poczynione w budynku czy lokalu). Niemniej w wyjaśnieniach organów podatkowych i orzecznictwie wyrażany jest też pogląd, że stosuje się w tym wypadku 10-letni okres korekty właściwy dla nieruchomości.

Wiele zależy od przyczyny

W orzecznictwie został wyrażony pogląd, że w świetle wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości obowiązek korekty VAT od pozostawionych inwestycji w obcych środkach trwałych nie wystąpi tylko w sytuacji, gdy podatnik nie wykorzystał nabytych towarów i usług w prowadzonej działalności z przyczyn od niego niezależnych. NSA w wyroku z 17 sierpnia 2010 r. (I FSK 1067/09) uznał, że takie przyczyny nie zachodzą w przypadku, gdy podatnik nie zamortyzował w całości inwestycji w obcym środku trwałym, bo przeniósł produkcję w inne miejsce (ze względu na to, że zajmowana hala okazała się po pewnym czasie niewystarczająca dla zwiększonej produkcji).

Także w wyroku WSA w Lublinie z 15 kwietnia 2011 r. (I SA/Lu 21/11) czytamy: „Z przedstawionego przez stronę skarżącą we wniosku o udzielenie interpretacji stanu faktycznego wynika, że zaniechanie wykorzystania poniesionych nakładów na wynajmowane lokale użytkowe było uzależnione od jej woli i nie wiązało się z jakimiś losowymi przypadkami. Przeciwnie, było konsekwencją uznania przez nią, że pozostawienie nakładów jest rozwiązaniem bardziej korzystnym niż przywrócenie stanu poprzedniego, co wiązałoby się z dodatkowymi kosztami, albo było spowodowane zaistnieniem względów ekonomicznych co do przedterminowego rozwiązania umowy najmu lokalu. Zaniechania tego nie dokonano zatem z uwagi na okoliczności, które były poza wolą spółki. Nie było ono spowodowane tymi samymi, jak twierdzi pełnomocnik, czynnikami obiektywnymi. W tym stanie rzeczy, (...) strona zobowiązania była do korekty podatku naliczonego od części inwestycji w obcym środku trwałym, która nie została zamortyzowana".

—a.kol.