Tak orzekł NSA 14 lutego 2012 r. (II FSK 1589/10).

Spółka będąca właścicielem kolejki linowej zwróciła się do wójta gminy z pytaniem, czy podatek od nieruchomości należy płacić tylko od wartości konstrukcji nośnych i podporowych (słupy, podpory) czy także od wartości zamontowanych urządzeń technicznych, takich jak dźwigi, silniki lub koła napędowe.

Zdaniem spółki, jako że urządzenia techniczne nie są budowlami w rozumieniu ustawy prawo budowlane, podatek od nieruchomości powinien być naliczany wyłącznie od wartości konstrukcji nośnych i podporowych.

Wójt nie zgodził się z tym. Jego zdaniem wszystkie elementy kolejki są jedną całością, od której powinien być naliczany podatek od nieruchomości. Uzasadniał, że definicja obiektu budowlanego zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane wskazuje wprost, że budowla stanowi całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami.

W opinii wójta istnieje ścisłe powiązanie pomiędzy elementami nośnymi i technicznymi, gdyż bez urządzeń typu dźwigi, silniki czy koła napędowe nie można mówić o istnieniu kolei linowej. Do tej opinii przychylił się również WSA. Zdaniem sądu możliwość odłączenia pewnych maszyn od wyciągu nie jest wystarczającym powodem do nieopodatkowywania tych części.

Spółka złożyła skargę kasacyjną do NSA. Podkreślała, że przepisy dotyczące podatku od nieruchomości są niejasne i trudne w interpretacji, co potwierdza m.in. wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący tzw. wyrobisk górniczych (P 33/09).

NSA nie miał wątpliwości, że kolej linowa stanowi całość i w takiej postaci podlega podatkowi od nieruchomości, gdyż trudno jest sobie wyobrazić, by mogła funkcjonować bez lin bądź silników.

—Sebastian Konicz współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Jan Godyń, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)

Podatnik słusznie podniósł, że przepisy dotyczące podatku od nieruchomości – szczególnie w części, w jakiej zakres opodatkowania określają przepisy ustaw innych niż podatkowe, w tym Prawa budowlanego – są niejasne i trudne w interpretacji, co potwierdził wcześniej Trybunał Konstytucyjny.

Konstrukcja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz zawarte w niej odwołanie do Prawa budowlanego powoduje wątpliwości interpretacyjne co do definicji budowli zawartych w art. 3 pkt 1 lit. b oraz 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

W przeszłości spór o wybór jednej z dwóch definicji przedmiotu opodatkowania – w jednym przypadku obejmującej również urządzenia techniczne zamontowane na słupie budowlanym, w drugim sam słup z fundamentami – dotyczył opodatkowania elektrowni wiatrowych. Organy podatkowe dążyły do opodatkowania całej wartości elektrowni, w tym części technicznych takich jaki siłownia, transformator, sterowniki.

NSA w wyrokach m.in. z 5 stycznia 2010 r. (II FSK 1101/2008) oraz z 30 lipca 2009 r. (II FSK 202/2008) zajął stanowisko przeciwne, podkreślając, że opodatkowaniu nie podlegają urządzenia techniczne montowane na budowlach, o ile nie są to urządzenia budowlane zapewniające możliwość użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem.

Definicja urządzenia budowlanego z art. 3 pkt 9 Prawa budowlanego zawiera przykłady takich urządzeń i wskazuje wyraźnie, że mają one pełnić rolę służebną wobec obiektu budowlanego. Trudno uznać, aby silniki kolei linowej lub siłownia elektryczna elektrowni wiatrowej pełniła rolę służebną wobec konstrukcji nośnej/masztu.

Mając to na uwadze, NSA w przywołanych sprawach jednoznacznie opowiadał się przeciwko opodatkowaniu urządzeń technicznych zamontowanych na obiektach budowlanych takich jak słupy i niezapewniających możliwości użytkowania obiektu (konstrukcji nośnej) zgodnie z przeznaczeniem. Stanowisko takie należy uznać za prawidłowe i może być ono analogicznie zastosowane wobec kolejek linowych i wyciągów narciarskich.

Odmienny pogląd, wyrażony przez NSA w analizowanej sprawie, prowadzi do nieuzasadnionego opodatkowania również takich elementów kolejki linowej, jak krzesełka wyciągu i ich wyposażenie. Dlatego orzeczenie to należy ocenić negatywnie. Sąd przyjął nieprawidłową podstawę prawną i w rezultacie rozszerzył w sposób nieuzasadniony zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości poza ramy zakreślone ustawą o podatkach i opłatach lokalnych.