Kwestię możliwości wszczynania oraz prowadzenia sporów zbiorowych regulują przepisy ustawy z  23  maja 1991 r.  o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Określa ona przesłanki, jakie mają być spełnione, by można było rozpocząć spór, zawiera też  katalog zdarzeń czy sytuacji, których  mogą dotyczyć.

I tak,  spór zbiorowy może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Ważne jest więc stwierdzenie, czy sformułowane przez związki zawodowe żądanie,  np. podniesienia wysokości składki do  pracowniczego programu emerytalnego lub przyznania paczek czy talonów świątecznych, mieści się w obszarze przedmiotowym sporu.

Należy jednak pamiętać, że ustawa sama nie zawiera definicji ani warunków płac  czy świadczeń socjalnych. Nie ulega jednak wątpliwości, iż  dopóty, dopóki paczki czy  talony świąteczne nie są przyznawane pracownikom na podstawie regulaminu wynagradzania, zakładowego układu zbiorowego pracy czy też nie wynikają z postanowień indywidualnych umów o pracę, nie ma  podstaw do definiowania ich jako warunków płacy.

Podobnie będzie z pracowniczym programem emerytalnym, który jest przecież dobrowolnym świadczeniem  pracodawcy, który może,  ale nie musi, oferować go pracownikom. Jednak zapisanie takiego programu w źródłach zakładowego prawa pracy  będzie dawało możliwość wszczynania sporów o wysokość składki podstawowej opłacanej do tego programu.

Żądanie paczek świątecznych czy talonów jest natomiast z pewnością warunkiem socjalnym w rozumieniu ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

W konsekwencji związki zawodowe będą mogły wszcząć spór zbiorowy z pracodawcą także w tej sprawie.

Powstaje jednak  pytanie o zasadność wszczynania takiego sporu  ze względu  na terminy określone w ustawie. Jeśli bowiem strony,  to jest pracodawca oraz związki zawodowe,  będą chciały prowadzić spór na wszystkich etapach, to  może się on zakończy,  ale pewnie dopiero na święta Wielkiejnocy.

—oprac. zal

- Autor jest  radcą prawnym w Wojewódka i Wspólnicy Kancelaria Prawa Pracy

Zobacz także:

Prawo dla Ciebie

»

Wymiar sprawiedliwości

»

Postępowanie w sądzie

»

Pozwy zbiorowe