Niezależnie od tego czy strona internetowa będzie jedynie wizytówką przedsiębiorcy czy rozbudowanym serwisem przeznaczonym do prowadzenia za pośrednictwem Internetu działalności gospodarczej, zawsze pojawi się  kwestia adre-su internetowego i zawartości strony.

Wybierz i zarejestruj nazwę domeny

Przedsiębiorca zakładający stronę internetową musi przede wszystkim zapewnić sobie możliwość korzystania z  adresu internetowego >patrz ramka.

Odbywa się to przez zawarcie umowy z tzw. rejestratorem, tj. podmiotem zarządzającym i administrującym domeną ogólną, pierwszego stopnia i ewentualnie dalszymi domenami ogólnymi kolejnego stopnia.

Trzeba pamiętać, że przedmiotem takiej umowy nie jest nabycie domeny jako takiej czy też nieograniczonych w czasie praw do korzystania z domeny, ale świadczenie przez rejestratora usług w przedmiocie rejestracji i utrzymania wybranej przez przedsiębiorcę indywidualnej nazwy w administrowanej przez rejestratora domenie (ewentualnie domenach).

Oznacza to, że korzystanie przez przedsiębiorcę z utworzonego adresu internetowego odbywa się na podstawie takiej właśnie umowy, na szczegółowych warunkach w niej przewidzianych i przez okres, na jaki została ona zawarta.

Szczególnie ważne dla przedsiębiorcy będą zatem postanowienia umowy dotyczące sposobów jej rozwiązania. Ponadto należy zwrócić uwagę, czy umowa reguluje dopuszczalność i zasady przeniesienia przez przedsiębiorcę praw i obowiązków z niej wynikających na osobę trzecią. Będzie to miało znaczenie w przyszłości dla ewentualnej transakcji zbycia strony internetowej jako całości.

W przypadku krajowej domeny „.pl”, także w powiązaniu z określonymi domenami funkcjonalnymi, np. „com.pl”, lub regionalnymi, np. „warszawa.pl”, takim rejestratorem jest jednostka badawczo-rozwojowa pod nazwą Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) z siedzibą w Warszawie.

Świadczenie usług przez NASK odbywa się na warunkach określonych w „Regulaminie nazw domeny.PL” z 18 grudnia 2006, dostępnym na stronie internetowej NASK.

Zgodnie z tym dokumentem umowa z NASK zawierana jest na czas nieokreślony, a przeniesienie przez przedsiębiorcę całości przysługujących mu praw i obciążających go obowiązków wynikających z umowy jest możliwe w trybie tzw. zmiany abonenta.

Utwory pod nadzorem

Strona internetowa składa się z wielu komponentów, którymi mogą być produkty informatyczne, bazy danych, poszczególne treści widoczne dla internauty, w tym tekst, grafika, zdjęcia, dźwięk, filmy, a także layout, tj. charakterystyczny stały układ kompozycyjny strony internetowej.

Zdarza się, że wszystkie takie składniki tworzone są na etapie powstawania nowej strony, czasami wykorzystywane są również już istniejące komponenty. W każdym przypadku należy określić charakter takich elementów.

Jeżeli stanowią one przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, co w praktyce będzie miało miejsce najczęściej, wówczas należy kwalifikować je jako utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (DzU z 1994 r. nr 24, poz. 83 ze zm.).

Utworami będą również kompozycje różnych elementów stanowiące całość i mające wskazane powyżej cechy. Warto zaznaczyć, że wskazanej ocenie powinny zostać poddane również programy komputerowe.

Utwory w rozumieniu prawa autorskiego korzystają z ochrony przewidzianej przez to prawo, a ich wykorzystanie jako części strony internetowej wymaga uzyskania w tym zakresie autorskich praw majątkowych do utworów albo prawa do korzystania z nich na podstawie licencji. Taki wymóg nie pojawi się jedynie w ściśle określonych w prawie autorskim przypadkach tzw. dozwolonego użytku oraz w sytuacji gdy prawa autorskie do danego utworu wygasły z uwagi na upływ określonego w przepisach czasu.

Przedsiębiorca nabędzie autorskie prawa majątkowe do utworu, jeżeli jest osobą fizyczną i sam stworzył ten utwór. Nabycie praw nastąpi również w sytuacji, gdy utwór stworzył pracownik tego przedsiębiorcy w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, z zastrzeżeniem że nabycie następuje z chwilą przyjęcia utworu oraz w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Kwestia nabycia tzw. utworu pracowniczego może zostać jednak odmiennie uregulowana w umowie o pracę, ponadto pewne odstępstwa przewidują dalsze przepisy ustawy.

Poza tymi przypadkami najczęściej występującym w praktyce sposobem nabycia autorskich praw majątkowych jest zawarcie  odpowiedniej umowy. Szczegółowe regulacje dotyczące umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych zawiera ustawa  o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Taka umowa powinna zostać zawarta z zachowaniem formy pisemnej, w przeciwnym razie będzie nieważna. Nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że w umowie ze zbywcą strony postanowiły inaczej.

A może licencja

Inny charakter ma umowa licencyjna, na podstawie której przedsiębiorca uzyska jedynie uprawnienie do korzystania z utworu. W odróżnieniu od umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych umowa licencyjna dla swojej ważności nie wymaga zachowania formy pisemnej, chyba że jest to umowa licencyjna wyłączna, tj. taka, w której zastrzeżono wyłączność korzystania z utworu w określony sposób.

Nabywane uprawnienie zawsze będzie ograniczone w czasie, przy czym umowa licencyjna może zostać zawarta zarówno na czas określony, jak i nieokreślony. Szczegółowe regulacje dotyczące umowy licencyjnej zawarte zostały w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Szczególnie istotna wydaje się zasada, w myśl której licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji, jeżeli takiej możliwości nie przewiduje umowa.

Podstawa, na jakiej przedsiębiorca korzysta z utworów będących komponentami strony internetowej, rzutuje na dopuszczalność i kształt transakcji zbycia w przyszłości strony internetowej jako całości.

Korzystając z wytworów cudzej twórczości, trzeba pamiętać o ochronie przysługujących twórcy niezbywalnych autorskich praw osobistych. Twórca ma prawo m.in. do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo oraz do nienaruszalności treści i formy utworu. Treść tego ostatniego prawa jest jednak w pewnych sytuacjach modyfikowana przez dalsze przepisy ustawy.

Muzyka, filmy i zbiór danych

W przypadku wykorzystywania muzyki i filmów uregulowania wymaga także kwestia praw pokrewnych, tj. praw do artystycznych wykonań oraz praw do fonogramów i wideogramów.

Niekiedy komponentem stro- ny jest baza danych bądź jej część. Jeżeli jest to zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów

- zgromadzonych według określonej systematyki lub metody oraz

- indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, a ponadto

- wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości, wówczas taka baza objęta jest ochroną określoną w ustawie o ochronie baz danych (DzU z 2001 r. nr 128, poz. 1402 ze zm.).

W takiej sytuacji pobieranie i wtórne korzystanie z istotnej części bądź całości zawartości bazy wymaga zgody jej producenta.

W przypadku pojawienia się elementu obcego w związku z utworem, np. z uwagi na jego twórcę lub miejsce pierwszej publikacji, konieczne może okazać się odniesienie do właściwych regulacji prawnych o charakterze międzynarodowym. Analogiczną uwagę można uczynić w stosunku do ochrony baz danych.

Obowiązki informacyjne

W zależności jaki przedsiębiorca prowadzi stronę internetową i do jakiego celu jest ona przeznaczona, w pewnych sytuacjach przepisy ustalają obowiązek zamieszczenia na stronie określonych treści.

W przypadku gdy za pośrednictwem strony internetowej będą zawierane umowy, zastosowanie znajdzie  art. 661 kodeksu cywilnego, określający obowiązki informacyjne przedsiębiorcy, który składa ofertę w postaci elektronicznej bądź zaprasza w ten sposób drugą stronę do rozpoczęcia negocjacji, składania ofert albo do zawarcia umowy w inny niż elektroniczny sposób.

Ponadto, najczęściej poprzez umieszczenie określonych treści na stronie internetowej, spełniane będą przez przedsiębiorców obowiązki informacyjne względem konsumentów, związane z zawieraniem umowy na odległość i wyznaczone przez art. 9 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (DzU z 2000 r. nr 22, poz. 271 ze zm.).

Przedsiębiorca świadczący usługi za pośrednictwem strony internetowej zobowiązany jest umieścić na niej informacje wymienione w art. 5 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (DzU z 2002 r. nr 144, poz. 1204 ze zm.), czyli swoje adresy elektroniczne oraz imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę lub firmę oraz siedzibę i adres.

Powinien również podać informacje dotyczące właściwego zezwolenia i organu zezwalającego, w razie gdy świadczenie usługi wymaga, na podstawie odrębnych przepisów, takiego zezwolenia. Jeżeli usługodawcą jest osoba fizyczna, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia określonych w odrębnych ustawach wymagań, jest ona zobowiązana podać także:

- w przypadku ustanowienia pełnomocnika jego imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo jego nazwę lub firmę oraz siedzibę i adres,

- samorząd zawodowy, do którego należy,

- tytuł zawodowy, którego używa, oraz państwo, w którym został on przyznany,

- numer w rejestrze publicznym, do którego jest wpisany wraz ze wskazaniem nazwy rejestru i organu prowadzącego rejestr,

- informację o istnieniu właściwych dla danego zawodu zasad etyki zawodowej oraz o sposobie dostępu do tych zasad.

Warto przytoczyć jeszcze jedną regulację zawartą w kodeksie spółek handlowych. Zgodnie z art. 127, 206 i 374 spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna mają obowiązek zamieszczać na swoich stronach internetowych podstawowe informacje o spółce, tj. firmę spółki, jej siedzibę i adres, oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki, i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru (KRS), numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz wysokość kapitału zakładowego, a w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej i akcyjnej także wysokość kapitału wpłaconego.