- Kierowca przekroczył w ciągu ostatnich dwóch tygodni dwukrotnie dzienny maksymalny czas prowadzenia pojazdu. Raz prowadził 9,5 godziny, drugi raz 10 godzin 20 minut. W jednej sytuacji wynikało to z wypadku na drodze i związanym z tym brakiem możliwości zjechania na parking, w drugim ze zlecenia przewozowego. Czy w pewnych sytuacjach takie przekroczenia są dopuszczalne?
– pyta czytelnik.
Wydłużenie czasu prowadzenia pojazdu może nastąpić w razie nieprzewidzianej sytuacji. Za taką nie można absolutnie uznać konieczności zrealizowania umowy z kontrahentem.
Rozporządzenie 561/2006 z 15 marca 2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego i zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98
oraz
uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/ 85 (DzUrz UE L 102)
restrykcyjnie określa długość prowadzenia pojazdu przez kierowcę (w ujęciu dziennym i tygodniowym), przerwy w prowadzeniu pojazdu, a także dobowe i tygodniowe okresy minimalnego wypoczynku.
Jednak nie każdy kierowca jest objęty przepisami o czasie prowadzenia pojazdu. Rozporządzenie UE 561 stosujemy bowiem zasadniczo do przewozu drogowego:
- rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony, lub
- osób, pojazdami skonstruowanymi lub trwale przystosowanymi i przeznaczonymi do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą.
Jego przepisy zawierają także liczne wyłączenia odnoszące się do konkretnych grup pojazdów. Można zakładać, że w sytuacji wskazanej w pytaniu nie znajdą one zastosowania.
Kierowca mniejszego pojazdu nie ma ograniczeń w zakresie czasu prowadzenia pojazdu, a jedynie w zakresie czasu pracy.
Czas „siedzenia za kółkiem” kierowcy podlegającego pod przepisy rozporządzenia nie może być dłuższy niż dziewięć godzin pomiędzy dwoma dziennymi okresami wypoczynku. Nie częściej niż dwa razy w tygodniu czas prowadzenia pojazdu może jednak zostać wydłużony do dziesięciu godzin.
Są odstępstwa
Art. 12 rozporządzenia pozwala na odstępstwo od wymogów w zakresie minimalnego okresu odpoczynku i maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu, określonych w art. 6 – 9, w celu znalezienia odpowiedniego miejsca postoju.
Kierowca wskazuje powody takiego odstępstwa odręcznie na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego albo na planie pracy. Robi to najpóźniej po przybyciu do miejsca postoju.
Odstępstwo zostało wprowadzone, aby umożliwić kierowcom prawidłową reakcję w razie niespodziewanego braku możliwości spełnienia wymogów rozporządzenia w trakcie podróży. Chodzi o sytuacje z nadzwyczajnymi trudnościami, niezależnymi od woli kierowcy oraz ewidentnie nieuniknione i niedające się przewidzieć, nawet przy zachowaniu najwyższej staranności. Odstępstwo ma również na celu zapewnienie bezpieczeństwa osób, pojazdu i ładunku oraz uwzględnienie w każdej sytuacji wymogu bezpieczeństwa drogowego.
Uwaga!
Kierowca nie może przekraczać maksymalnych norm prowadzenia pojazdu z powodów, które były znane przed rozpoczęciem podróży.
Art. 12 rozporządzenia 561 nie daje np. możliwości przedłużenia prowadzenia pojazdu w razie wydłużeń przejazdów na danej trasie ze względu na prowadzony od miesiąca remont drogi i stosowany w związku z nim ruch wahadłowy. Zwłaszcza gdy na tej trasie przedsiębiorstwo wykonuje regularnie przewozy. Utrudnienia w ruchu są wówczas znane kierowcy i jego pracodawcy, a zatem powinny być brane pod uwagę przy planowaniu przejazdu.
Możliwość wydłużenia prowadzenia auta może być zastosowana w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu lub ładunku. Oznacza to, że mówimy co do zasady o krótkim okresie.
Wytyczne UE
W tym zakresie warto zwrócić uwagę na wytyczne Komisji Europejskiej oraz wytyczne głównego inspektora transportu drogowego z 12 sierpnia 2009 w sprawie postępowania inspektorów transportu drogowego w zakresie kontroli przestrzegania przepisów o okresie prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerwach i odpoczynkach kierowców wykonujących przewozy drogowe oraz przepisów o stosowaniu urządzeń rejestrujących w przewozach drogowych.
WSKAZÓWKA 1.
Przedsiębiorstwo transportowe musi uważnie planować przejazd kierowcy. Tak aby był on bezpieczny i uwzględniał np. regularnie występujące na drogach korki, warunki atmosferyczne i dostęp do odpowiednich parkingów. Innymi słowy musi tak organizować pracę, aby kierowcy mogli przestrzegać rozporządzenia i spełnić wymagania załadowców oraz firm ubezpieczeniowych w zakresie bezpieczeństwa w czasie postojów.
WSKAZÓWKA 2.
Kierowca musi bezwzględnie przestrzegać przepisów i nie przekraczać dopuszczalnego czasu prowadzenia pojazdu, z wyjątkiem wystąpienia nieprzewidzianych i wyjątkowych okoliczności, gdy nie jest w stanie przestrzegać rozporządzenia bez powodowania zagrożenia bezpieczeństwa drogowego, bezpieczeństwa osób, pojazdu i ładunku.
Jeśli zdecyduje, że konieczne jest odstępstwo od rozporządzenia i że nie będzie ono zagrażało bezpieczeństwu drogowemu, musi wskazać odręcznie charakter odstępstwa i jego przyczyny (w jakimkolwiek języku wspólnotowym, na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego albo w planie pracy), natychmiast po zatrzymaniu się.
WSKAZÓWKA 3.
Organ egzekwujący prawo powinien kierować się zawodową rozwagą, kontrolując i oceniając kierowcę pod kątem zasadności naruszenia ograniczeń w zakresie czasu prowadzenia pojazdu.
Wyjaśnienie dla czytelnika
Jedno ze wskazanych w pytaniu przedłużeń mieści się w podstawowej możliwości wynikającej z rozporządzenia – wydłużenia czasu prowadzenia do dziesięciu godzin. Nie wymaga to jakiegokolwiek dalszego uzasadnienia.
Wydłużenie prowadzenia ponad 10 godzin – o 20 minut – musi jednak znajdować podstawę w wyjątkowej sytuacji. Za taką można uznać wypadek drogowy.
Powołanie się na konstrukcję wykonywanego zlecenia przewozowego na pewno nie zwolni od odpowiedzialności.
Zawierane umowy nie mogą przewidywać czasu realizacji przewozu, który prowadzić będzie do naruszeń w zakresie przepisów o czasie pracy, prowadzeniu pojazdów, odpoczynkach kierowców.
Co zrobi inspektor
Inspektorzy transportu drogowego przy ocenie zasadności odstępstwa na podstawie art. 12 rozporządzenia powinni dokładnie analizować:
historię zapisów dotyczących okresów prowadzenia pojazdu przez kierowcę w celu sprawdzenia jego zwyczajowych zachowań i czy zazwyczaj przestrzega przepisów w zakresie czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku oraz czy odstępstwo ma charakter wyjątkowy;
- czy odstępstwo od ograniczeń w zakresie czasu prowadzenia pojazdu nie występuje regularnie i czy jest spowodowane wyjątkowymi okolicznościami, takimi jak: poważny wypadek drogowy, ekstremalne warunki pogodowe, objazdy, brak miejsca na parkingu; to wyliczenie wyjątkowych okoliczności ma jedynie charakter orientacyjny; przy ocenie obowiązuje zasada, że przyczyna ewentualnego odstępstwa od przepisowego czasu prowadzenia pojazdu nie może być wcześniej znana i nie można było jej przewidzieć;
- czy są przestrzegane dzienne i tygodniowe ograniczenia czasu prowadzenia pojazdu; kierowca nie powinien mieć żadnych „oszczędności czasowych” z powodu przekroczenia ograniczenia czasu prowadzenia pojazdu w poszukiwaniu miejsca parkingowego;
- czy odstępstwo od przepisów w zakresie czasu prowadzenia pojazdu nie prowadzi do ograniczenia wymaganych przerw oraz dziennych i tygodniowych okresów odpoczynku.
Czytaj też:
Więcej o czasie pracy kierowców:
»
»
»
