Wejście w życie ustawy o wdrażaniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania sprawiło, że mamy teraz dwie regulacje prawne dotyczące dyskryminacji osób zatrudnionych. Jest to kodeks pracy, który chroni tzw. etatowców. Nowa ustawa ma zapobiegać dyskryminacji osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych lub tzw. samozatrudnionych. Przepisy te odnoszą się także do zatrudnionych na podstawie umowy o pracę tylko wówczas jednak, gdy przewidują dla nich szerszą ochronę przed dyskryminacją niż kodeks pracy.
W przeciwieństwie do kodeksu pracy nowa ustawa wskazuje zamknięty katalog kryteriów dyskryminacji. Są to płeć, rasa, pochodzenie etniczne, narodowościowe, religia, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientacja seksualna. Jeśli chlebodawca będzie nierówno traktował zleceniobiorców bądź samozatrudnionych ze względu na wymienione kryteria, sami zainteresowani będą mogli dochodzić odszkodowania w sądzie.
Pracodawcy nadal mogą swobodnie ustalać treść zobowiązań ze zleceniobiorcami i samozatrudnionymi. Mamy bowiem swobodę umów i swobodę działalności gospodarczej. Nowa ustawa nie niweczy tych zasad. Umożliwia natomiast zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych pozwanie pracodawcy, gdy ten ostatni traktuje ich nierówno ze względu na wskazane wyżej kryteria. Przed sądem zainteresowani będą musieli przedłożyć dowody na dyskryminację, ale wystarczy, że będą to dowody pośrednie. Pracodawca ma natomiast obowiązek wykazać, że traktuje równo wszystkich pracowników. Takie zapisy mogą sprawić, że osoby dyskryminowane łatwiej zdecydują się na procesowanie ze swoim chlebodawcą.
Ustawa ta poprzez jej wydźwięk antydyskryminacyjny powinna się przyczyniać do podnoszenia standardów zatrudnienia w firmach. Z drugiej strony ta regulacja nie jest żadną nowością w zapobieganiu dyskryminacji. Jak jednak widać, wiele lat obowiązywania norm antydyskryminacyjnych, chociażby w kodeksie pracy, nie wyeliminowało tego problemu ze sfery życia społecznego.
[i]Autorka jest adwokatem. Prowadzi kancelarię w Warszawie[/i]
