[b]- Nasz kontrahent zgodził się na odroczenie przysługującej mu płatności. Zażądał jednak podpisania (zaakceptowania) wystawionego przez niego weksla, w którym poleca nam dokonanie zapłaty na jego własne zlecenie.

Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że w treści tego dokumentu znajduje się wzmianka, że zapłata ma zostać dokonana „bez protestu”.

Co oznacza taki zapis i jak wpływa on na nasze zobowiązanie wekslowe?[/b]

Prawo wekslowe, które reguluje sposób wystawiania i dokonywania obrotu wekslami, przewiduje wiele różnorodnych klauzul. Część z nich jest wynikiem wielowiekowej tradycji stosowania tego instrumentu.

Jednak umieszczając jakiekolwiek adnotacje w treści weksla, trzeba postępować bardzo ostrożnie. Jedne z nich mogą bowiem skutkować nieważnością takiego dokumentu (np. wpisanie warunku, od którego zależy spełnienie świadczenia), inne będą przez prawo wekslowe uważane za niezapisane. Innymi słowy, pozostaną obojętne dla istoty zobowiązania wekslowego.

Tak może być np. z zapisanymi odsetkami od kwoty wekslowej.

Jedną ze spotykanych klauzul jest ta określana sformułowaniem „bez protestu” albo równoważnie „bez kosztów”. Najkrócej rzecz ujmując, zwalnia ona posiadacza weksla od konieczności dokonywania tzw. protestu weksla.

Co to jest protest? Jest to urzędowo stwierdzony fakt odmowy zapłaty lub przyjęcia weksla przez dłużnika wekslowego w wyznaczonym terminie. Protestu wekslowego dokonuje się najczęściej u notariusza. Jest zrozumiałe, że za dokonanie takiej czynności pobiera on opłatę. Wolno nią obciążyć dłużnika wekslowego.

Dlaczego dokonanie protestu jest konieczne? Ponieważ tylko wtedy wierzyciel ma pełne prawo dochodzenia roszczeń w tzw. poszukiwaniu zwrotnym (regres), czyli od kolejnych indosantów podpisanych na wekslu, innych dłużników (np. poręczycieli), aż do wystawcy. Ponadto sam protest ma istotne znaczenie dowodowe (np. poprzez potwierdzenie prawidłowej daty zgłoszenia weksla do zapłaty).

Jeżeli jednak wystawca umieszcza w treści weksla sformułowanie „bez kosztów” lub „bez protestu”, jak to miało miejsce w przypadku czytelnika, oznacza to, że zwalnia posiadacza z obowiązku dokonywania urzędowego protestu. Innymi słowy nawet bez dokonania tej czynności wierzyciel zachowuje pełne prawo do poszukiwania zwrotnego i żądania zaspokojenia swojej należności od wszystkich osób podpisanych na dokumencie.

Klauzula ta ma jednak jeszcze jedno ważne znaczenie. Kosztami protestu można obarczyć dłużnika wekslowego. Jednak w opisywanej sytuacji, gdyby mimo zapisu klauzuli „bez protestu” wierzyciel dokonał go, czyni to na własny koszt. Wystawca, zwalniając go z tego obowiązku, daje bowiem jednocześnie sygnał, że nie będzie pokrywał kosztów protestu.

[i][b]Podstawa prawna:[/b]

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CD3DFE93BF021BF240134C8C9561BA35?id=70938]prawo wekslowe (DzU z 1936 r. nr 37, poz. 282)[/link][/i]