Firma musi zagwarantować pracownikom wolne od pracy niedziele i święta. Wynika to z art. 151[sup]9[/sup][link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037] kodeksu pracy[/link].
Wyjątkiem są sytuacje określone w art. 151[sup]10[/sup] k.p., w których praca we wskazanym czasie jest dozwolona, a nawet konieczna. A tak jest m.in. wówczas, gdy pracownicy muszą prowadzić akcje ratownicze lub usuwać awarie, wykonywać niezbędne remonty albo gdy praca w danej firmie odbywa się w ruchu ciągłym czy na zmiany, w gastronomii, hotelarstwie, pilnowaniu mienia, szpitalach itp.
[srodtytul]Wolne z ustawy[/srodtytul]
To [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71689]ustawa z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (DzU nr 4, poz. 28 ze zm.)[/link] wskazuje, które dni są świętami – zarówno państwowymi, jak i kościelnymi. Wskazane święta religijne wynikają jednak wyłącznie z katolicyzmu. Mimo że w wyznaczonym w ustawie czasie prawo do dni wolnych mają wszyscy pracownicy, a więc także innych wyznań, bez względu na to, kiedy według ich obrządku religijnego przypadają dni świąteczne.
Jednak nie mogą oni domagać się od pracodawcy, aby zamienił ustawowo wyznaczone dni wolne od pracy w święta katolickie na dni świąteczne wynikające z ich religii.
Nie oznacza to jednak, że pracujący w Polsce muzułmanin, anglikanin, buddysta czy prawosławny nie ma możliwości pogodzenia pracy i swobodnego świętowania. Musi jednak wystąpić do pracodawcy z pisemną prośbą o zwolnienie od pracy na czas niezbędny do obchodzenia świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii. Wynika to z art. 42 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179944]ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 231, poz. 1965 ze zm.)[/link]
[srodtytul]Na wniosek[/srodtytul]
Prośbę o udzielenie takiego zwolnienia od pracy pracodawca powinien uzyskać od podwładnego innego wyznania co najmniej siedem dni przed wnioskowanym dniem wolnym. Z kolei najpóźniej na trzy dni przed planowanym wolnym powinien powiadomić zatrudnionego o warunkach odpracowania udzielanego mu zwolnienia.
Osoba innego wyznania nie może w tej sytuacji powoływać się na przykład na dyskryminację albo odmówić odpracowania. A to dlatego, że korzysta także z dni ustawowo wolnych od pracy przyjętych dla ogółu pracowników, a więc również związanych z obchodzeniem świąt katolickich.
Ważne jest też to, że jeśli pracownik jest wyznawcą religii, w której święto przypada w określonym dniu każdego tygodnia, to pracodawca, aby umożliwić mu obchodzenie jego święta, może – na prośbę zatrudnionego – ustalać dla niego indywidualny rozkład czasu pracy.
I jeszcze jedna ważna kwestia. Pracownik innego wyznania, pracując w dni ustawowo wolne, które dla niego nie są świąteczne, otrzyma normalne wynagrodzenie jak za każdy inny dzień pracy. Z kolei za dzień zwolnienia od pracy nie otrzyma wynagrodzenia – ono należy się tylko za pracę wykonaną. Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania nie wspomina bowiem nic o odpłatności za dzień zwolnienia od pracy. Pracownik może je otrzymać, tylko jeśli przepisy wewnętrzne firmy przewidują takie rozwiązanie. Z kolei za dzień, w którym będzie odpracowywał zwolnienie od pracy, powinien otrzymać normalną zapłatę.
[ramka][b]Uwaga [/b]
Osoby należące do Kościołów i innych związków wyznaniowych niż Kościół katolicki mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy. [/ramka]