Od dłuższego czasu wyjaśniamy w DOBREJ FIRMIE wątpliwości związane z oddawaniem wolnego dnia za święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (15 sierpnia), które w tym roku wypadło w sobotę.
Pisaliśmy, że firmy, dla których ten dzień jest wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, muszą udzielić wolnego do końca okresu rozliczeniowego.
Zaznaczaliśmy, że wolnego nie wolno udzielić później, nawet na prośbę zatrudnionego. A pracodawca, który pójdzie mu na rękę, naruszy zasadę przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy i tym samym popełni wykroczenie.
Nie pisaliśmy jednak, co się stanie, gdy pracodawca w ogóle nie odda wolnego w ustawowym terminie. Czy zatrudnionemu taki dzień przepada? – pytają przedsiębiorcy.
[srodtytul]Nie będzie straty[/srodtytul]
Nieoddanie wolnego za święto wypadające w sobotę spowoduje przekroczenie wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Będzie tak np. wtedy, gdy grafik (harmonogram) czasu pracy przewidywał pracę pięć dni w tygodniu po osiem godzin. Powstaną wówczas nadgodziny średniotygodniowe, które trzeba zrekompensować. Stosujemy tu ogólne zasady związane z rekompensowaniem nadgodzin i zgodnie z art. 151[sup]1[/sup] § 2 k.p. płacimy 100-proc. dodatek.
[srodtytul]Ryczałt bez zmian[/srodtytul]
Pracodawcy zastanawiają się również, czy wolne za 15 sierpnia pomniejsza ryczałt za używanie prywatnego samochodu do celów służbowych. Kwotę ustalonego ryczałtu pomniejsza się o 1/22 za każdy roboczy dzień nieobecności pracownika w miejscu pracy z powodu choroby, urlopu, podróży służbowej trwającej co najmniej osiem godzin lub innej nieobecności oraz za każdy dzień roboczy, w którym pracownik nie dysponował pojazdem do celów służbowych.
Wynika tak z § 4 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=164348]rozporządzenia ministra infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (DzU nr 27, poz. 271 ze zm.)[/link].
Jak widać, wskazany przepis odnosi się do dni roboczych. Tymczasem wolne za święto przypadające w szóstym dniu tygodnia do takich nie należy. To oznacza, że ryczałtu nie trzeba pomniejszać o 1/22 z tytułu tego dnia.
Na koniec jeszcze jeden problem. Wolne za 15 sierpnia pracodawca wyznaczył 12 czerwca (te dni należą do tego samego okresu rozliczeniowego). 20 lipca zatrudnił nowego pracownika. Czytelnik pyta, czy nowo zatrudnionemu przysługuje wolne za święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zastanawia się, czy na odbiór wolnego wpływa to, że pracownik korzystał z wolnego za 15 sierpnia u poprzedniego pracodawcy.
[srodtytul]Sprawdź datę angażu[/srodtytul]
Prawdopodobnie w zakładzie obowiązuje czteromiesięczny okres rozliczeniowy, w trakcie którego dochodzi do nawiązania umowy o pracę. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 151[sup]6[/sup] k.p., musimy na nowo obliczyć wymiar czasu pracy dla skróconego okresu rozliczeniowego przypadającego między 20 lipca a 31 sierpnia (data kończąca okres rozliczeniowy). 15 sierpnia wliczamy do nowego wymiaru czasu pracy, a to oznacza, że nowo zatrudnionemu trzeba oddać jeden z utraconych dni wolnych przysługujących z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. W przeciwnym razie zostanie przekroczony wymiar czasu pracy, pracodawca popełni wykroczenie i powstaną nadgodziny średniotygodniowe, za które pracownikowi przysługuje 100-proc. dodatek.
Czytelnik nie może sugerować się tym, że wolne za 15 sierpnia oddawał w czerwcu. Z przepisów nie wynika przecież, że wszyscy odbierają ten dzień w tym samym terminie. Nieważne, czy poprzedni pracodawca udzielił wolnego za 15 sierpnia. Nie miał takiego obowiązku, bo tego dnia zatrudniony nie był już jego pracownikiem. A jeżeli mimo to takiego dnia udzielił, to z punktu widzenia prawa jest to zwykła usprawiedliwiona nieobecność w pracy.
[ramka][b]Do inspektora póki czas[/b]
Roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się co do zasady z upływem trzech lat (art. 291 § 1 k.p.). Natomiast inspektor pracy ma rok na to, by obarczyć pracodawcę grzywną za nieudzielenie wolnego za święto. Wynika tak z art. 45 kodeksu wykroczeń. [/ramka]
