Z ankiety przeprowadzonej przez NBP wynika, że w drugim kwartale banki zaostrzyły wszystkie podstawowe warunki udzielania kredytów dla przedsiębiorstw. W większym stopniu dotyczyło to małych i średnich przedsiębiorstw niż dużych firm.
Największa grupa banków, ponad 80 proc., zdecydowała się zwiększyć zakres wymaganych zabezpieczeń kredytu, ale podniesione zostały także marże oraz pozaodsetkowe koszty kredytu, a jedna trzecia skróciła maksymalny okres udzielania pożyczki. Najważniejszą przyczyną zaostrzania polityki kredytowej wobec przedsiębiorstw pozostają negatywne perspektywy rozwoju sytuacji gospodarczej i wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelach.
Banki się spodziewają, że na tym się nie skończy. Myślą o dalszym zaostrzaniu kryteriów w III kwartale, przy czym więcej instytucji planuje takie działania wobec MSP niż dużych firm.
W porównaniu z poprzednimi kwartałami obniżyła się rola sytuacji kapitałowej jako czynnika hamującego akcję kredytową (m.in. dzięki poprawie współczynnika wypłacalności). Jednocześnie oczekiwania co do przyszłego kursu polityki kredytowej są najbardziej optymistyczne od czterech kwartałów, co może wskazywać na to, że zaostrzenie warunków kredytowania będzie mniej dotkliwe niż poprzednich miesiącach.
W trzecim kwartale mniej korzystne będą również warunki uzyskania kredytów przez gospodarstwa domowe. W drugim kwartale 40 proc. banków ponownie zaostrzyło politykę wobec kredytów mieszkaniowych. Blisko jedna czwarta instytucji podniosła marże kredytowe, a część z nich także inne koszty związane z ich udzielaniem. Blisko 25 proc. ankietowanych spodziewa się dalszego śrubowania warunków w tym segmencie.
– Wygląda na to, że banki zmieniły podejście do kredytów mieszkaniowych. Wcześniej były one traktowane jako produkt, który ma przede wszystkim przyciągnąć klientów, a teraz banki chcą zwiększyć ich rentowność. Jednak zaostrzenie polityki banki najmocniej sygnalizują w segmencie kredytów konsumpcyjnych, będzie trudniej uzyskać np. kredyty na dowód – ocenia Adam Pietkiewicz z firmy doradczej Deloitte.
Z ankiety NBP wynika, że w poprzednim kwartale na podniesienie poprzeczki zdecydowało się aż 80 proc. instytucji – poprzez zwiększenie marż i innych kosztów oraz ograniczenia uproszczonych procedur badania zdolności kredytowej oraz wprowadzenie wymogu poręczeń. W trzecim kwartale takie zmiany planuje ponad 40 proc. banków.
