Przedsiębiorstwa ponoszą coraz wyższe koszty kredytów bankowych. Z ankiety “Rz” wynika, że od jesieni banki podniosły marże o 2,5 – 3 pkt proc. A dodatkowo starają się zmniejszać limity – średnio o 20 – 30 proc.

Na pytania “Rz” o to, jak zmieniły się warunki współpracy między bankami a przedsiębiorstwami, odpowiedziało niemal 100 firm z całego kraju. Są to przede wszystkim firmy duże, zatrudniające ponad 250 pracowników. Większość, bo 72 proc., to prywatne firmy, tak z kapitałem polskim, jak i zagranicznym. A 17 proc. to firmy państwowe.

Łączne przychody badanych firm w 2008 r. były nominalnie wyższe o 9,6 proc. niż w roku 2007. Zysk operacyjny jednak spadł o ok. 18 proc., a zysk netto o 30 proc.

Ponieważ w ankiecie wzięły udział głównie firmy duże, ich chęć do sięgania po zewnętrzne źródła finansowania jest znacznie większa niż w przypadku całego sektora przedsiębiorstw. Wartość zobowiązań wobec banków wzrosła w ubiegłym roku o połowę, a przez pierwszy kwartał tego roku o kolejne 19 proc. Większość firm prowadziła w 2008 roku inwestycje.

Co prawda firmy (wszystkie razem) zwiększyły w ubiegłym roku zatrudnienie o prawie 4 proc., jednak były i takie, które zwalniały. Na 92 przedsiębiorstwa zrobiło tak 49, w tym 14 o ponad 5 proc. Część z nich (5 proc.) zapowiada dalsze redukcje zatrudnienia.

[srodtytul]Zadowolona co trzecia firma[/srodtytul]

Z naszego badania wynika, że dwie trzecie firm stwierdziło, iż warunki współpracy z bankami od początku roku pogorszyły się w porównaniu z tymi, jakie obowiązywały w roku 2008. Na to pytanie “zdecydowanie tak” odpowiedziało 19 proc. firm, “tak” – 48 proc., “raczej nie” lub “nie” – 31 proc., a 2 proc. nie miało zdania na ten temat.

Banki znacznie częściej zmieniały zasady współpracy z firmami prywatnymi niż państwowymi. Pogorszenie warunków tej współpracy sygnalizuje 79 proc. firm prywatnych z kapitałem rodzimym i 70 proc. prywatnych z kapitałem zagranicznym. Taką samą odpowiedź udzieliło “tylko” 36 proc. firm państwowych. W tej grupie też jest najwięcej przedsiębiorstw (29 proc.), które stwierdziły, że ich współpraca z bankami się nie zmieniła (podobnie uważa 9 proc. firm prywatnych z kapitałem polskim i 15 proc. z kapitałem zagranicznym).

[srodtytul]Bankowy strajk włoski [/srodtytul]

Firmom najbardziej dokucza to, że banki podniosły marże i prowizje (spotkało to co drugie przedsiębiorstwo) oraz stosują coraz bardziej drobiazgowe procedury. Skarży się na nie ok. 46 proc. ankietowanych.

Dodatkowo przedsiębiorstwa wskazują, że nagle zostały zaskoczone decyzją banku dotyczącą konieczności natychmiastowej spłaty zadłużenia (11 proc. wskazań). A co 20. firma, której gorzej współpracuje się z bankami, przyznała, że bank wypowiedział jej kredyt.

Obraz współpracy przedsiębiorstwo – bank z naszej ankiety jest tożsamy z badaniem koniunktury za II kwartał prowadzonym przez NBP. Wynika z niego, że banki nie tylko zaostrzyły warunki udzielania kredytów, ale też mają zamiar tę praktykę utrzymać. W gronie przedsiębiorstw, które wzięły udział w ankiecie “Rz”, marże wzrosły w ubiegłym roku przeciętnie o 1,1 pkt proc., a w samym pierwszym kwartale tego roku o 1,8 pkt proc.

Co dziesiąta z ankietowanych firm przyznała, że ma już problemy z płynnością i jest to spowodowane zbyt wolnym przepływem gotówki. Ale złych konsekwencji wynikających z problemów kredytowych jest znacznie więcej. Przyznało się do nich 26 proc. z pytanych przez “Rz” firm. Najwięcej, bo 13 proc. tych przedsiębiorstw, spowolniło proces inwestycyjny, a 11 proc. kolejnych w ogóle z nich zrezygnowało.

Ale zmiana warunków finansowania ma znaczenie także dla pozycjonowania się firm na rynku. 6 proc. wycofało się z ekspansji eksportowej, tyle samo postanowiło zmienić plany rozwojowe i nie przejmować innych firm. Co ciekawe, tylko dwie firmy z naszej próby straciły kontrahentów, którzy wycofali się ze współpracy ze względu na zmieniającą się kondycję ankietowanych przedsiębiorstw.

[ramka][b]Biznes ocenia[/b]

[b]Zmiana zachowania banków[/b]

- niechętnie udzielają kredytów

- zminimalizowały możliwość uzyskania finansowania długoterminowego

- wydłużyły procedury

- zwiększyły wartość zabezpieczeń

- stały się nadmiernie drobiazgowe

- pogorszyła się jakość świadczonych usług[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorek

[mail=a.fandrejewska@rp.pl]a.fandrejewska@rp.pl[/mail], [mail=a.ogonowska@rp.pl]a.ogonowska@rp.pl[/mail][/i]