Utworem są również programy komputerowe. Mimo że ustawa o prawach autorskich poświęca im odrębne miejsce (cały rozdział 7), i tak stosujemy prawie wszystkie ogólne zasady związane z prawami autorskimi (osobistymi i majątkowymi) do utworów pracowniczych. Wyjątek dotyczy jednak sposobu nabywania praw majątkowych przez pracodawcę. Przy programach komputerowych dzieje się to z mocy ustawy. Nie trzeba zatem potwierdzać przyjęcia tych praw. Należy jednak pilnować, aby tworzenie takich programów było obowiązkiem pracowniczym.
[srodtytul]Nie wszystko będzie plagiatem[/srodtytul]
Przy programach komputerowych ciekawie wyglądają prawa autorskie do algorytmów, na podstawie których taki program opracowano wcześniej. Jeden z czytelników zwrócił się do redakcji z następującym problemem: firma komputerowa zatrudniała informatyka na stanowisku programisty. Stworzył on program, wykorzystując do tego opracowany samodzielnie algorytm i powszechnie znany język oprogramowania. Informatyk rozstał się z pracodawcą i założył własną firmę. Jako właściciel stworzył drugi program komputerowy, wykorzystując opracowany wcześniej algorytm. Były pracodawca zarzucił mu plagiat.
Pisaliśmy wówczas, że pracownik nie naruszył prawa, bo algorytm nie jest uznawany za „element twórczy” programu komputerowego i nie podlega ochronie prawnoautorskiej. Co prawda nie wynika to bezpośrednio z przepisów, ale taki pogląd dominuje w doktrynie. Zatem w tym wypadku byłemu pracodawcy przysługują jedynie autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, który informatyk stworzył, pracując jeszcze u niego na etacie. Natomiast drugi program stworzony przez niego na podstawie wcześniej wykorzystanego algorytmu, ale już we własnej działalności gospodarczej, jeśli nie zawiera elementów twórczych wcześniejszego programu, jest w pełni jego własnością. Tylko on może rozporządzać tym programem.
[srodtytul]Żaden algorytm nie jest wynalazkiem[/srodtytul]
Przypominamy, że algorytmu, na podstawie którego tworzone są programy komputerowe, nie chroni też prawo własności przemysłowej. Ono bowiem przyznaje ochronę tylko wynalazkom, wzorom użytkowym i wzorom przemysłowym, a algorytm nie jest żadnym z nich. Nie można go opatentować tak jak wynalazku, bo tym są m.in. odkrycia i teorie naukowe oraz metody matematyczne, a także programy do maszyn cyfrowych. Algorytmu nie można też zaliczyć do wzoru użytkowego, bo pod tym pojęciem kryją się tylko nowe i użyteczne rozwiązania o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Trwała postać przedmiotu oznacza, że musi on mieć charakter materialny, a algorytm takiego charakteru nie ma. Ustawodawca wykluczył także całkowicie program komputerowy z kategorii wzoru przemysłowego. Tym bardziej więc nie będzie nim algorytm, na podstawie którego ten program powstaje.
[ramka][b]Kto jest twórcą[/b]
Twórca to osoba, której nazwisko widnieje na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.[/ramka]
