Polskich inwestorów na razie jest w Słowenii niewielu. Przeważnie uważają, że tamtejszy rynek jest zbyt mały. Eksperci twierdzą jednak, że warto się nim zainteresować, bo daje szansę także firmom z mniejszym kapitałem.
Polska jest jednym z głównych nabywców słoweńskich towarów. Do tego dochodzą artykuły chemiczne i lekarstwa. W efekcie jesteśmy 10. pod względem wielkości importerem towarów słoweńskich. Natomiast pod względem eksportu do tego kraju zajmujemy dopiero 16. pozycję. Żeby skutecznie wejść na tamtejszy rynek, nasi inwestorzy muszą pomyśleć o dobrej reklamie, szerokiej akcji marketingowej. Ci, którzy już zdecydują się zaangażować pieniądze i czas, powinni pamiętać, że niewiele da się tam wskórać bez znajomości miejscowego języka albo bez tamtejszego wspólnika czy doradcy.
Zakładając działalność gospodarczą w Słowenii w formie spółki, trzeba uzbroić się w cierpliwość. Wpis do rejestru trwa bowiem od półtora do czterech miesięcy. Wszystkie wymagane dokumenty muszą być oryginałami lub kopiami potwierdzonymi notarialnie. Trzeba je sporządzić w języku słoweńskim. Te same zasady dotyczą oddziałów firm zagranicznych.
Sporo trzeba też wydać na pomoc prawną, która przy zakładaniu firmy przeciętnie kosztuje od 1 tys. do 1,5 tys. euro. Opłaty notarialne to ok. 180 euro.
Tłumacz przysięgły za przetłumaczenie jednej strony dokumentu bierze prawie 20 euro. Znaczek skarbowy na wpis spółki akcyjnej kosztuje około 900 euro, spółki z o.o. około 400 euro, a oddziału 90 euro.
Rejestr handlowy jest publicznie dostępny, a zawarte w nim dane jawne. Po rejestracji przedsiębiorstwo otrzymuje specjalny stempel, co umożliwia mu kontynuowanie procedur związanych z rozpoczęciem działalności gospodarczej.
Kolejnym krokiem jest uzyskania numeru statystycznego. Nowy przedsiębiorca ma na to pięć dni od rejestracji w sądzie. W tym celu należy wypełnić formularz, szczegółowo przedstawiając w nim dane dotyczące kapitału, prowadzonej działalności, siedziby itp. Należy również dołączyć kopię dokumentu rejestracyjnego.
Następnie przedsiębiorstwo uzyskuje numer identyfikacyjny. Bez niego w ogóle nie mógłby rozpocząć działalności, ponieważ to właśnie ten numer musi podawać na rachunkach, pismach i innych dokumentach związanych z przedsiębiorstwem. Niestosowanie się do tego obowiązku karane jest grzywną ponad 100 euro. Rejestracja w urzędzie statystycznym jest bezpłatna. Po uzyskaniu numeru identyfikacyjnego urząd ten przesyła informację o zarejestrowaniu przedsiębiorstwa do Izby Gospodarczej Słowenii, w której członkostwo jest obowiązkowe.
W ciągu ośmiu dni od uzyskania numeru nowe przedsiębiorstwo musi zostać zarejestrowane również w odpowiednim terytorialnie dla jego siedziby urzędzie skarbowym i otrzymać numer identyfikacji podatkowej. Ta rejestracja umożliwia uzyskanie numeru ubezpieczenia socjalnego i konta, na które przekazywane są miesięczne wpłaty na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, zdrowotne, inwalidzkie, macierzyńskie oraz dla bezrobotnych.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w Słowenii może pozostawać w stosunku pracy z innym podmiotem. Prawo słoweńskie nie ogranicza możliwości prowadzenia jednoosobowej firmy poza stałym zatrudnieniem. Działalność w formie samozatrudnienia trzeba wpisać do ewidencji przedsiębiorców prowadzonej przez AJPES (Agencja Ewidencji Publicznych) oraz do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez urząd podatkowy. Otrzymuje się wtedy numer NIP. Następnie trzeba otworzyć rachunek w Funduszu Emerytalnym, uzyskać numer ubezpieczenia socjalnego i numer statystyczny. W sumie trzeba zebrać prawie do 30. Cała procedura może trwać kilka miesięcy.
Niedrogą formą prowadzenia przedsiębiorstwa jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Do większych przedsięwzięć gospodarczych wykorzystywana jest już jednak spółka akcyjna.
Minimalny kapitał założycielski dla spółki z o.o. wynosi 7,5 tys. euro. Z tego co najmniej 25 proc. musi być wniesione w gotówce. Aporty rzeczowe muszą zostać wniesione przed rejestracją. Spółka z o.o. może mieć od jednego do 50 udziałowców. Minimalna wartość każdego udziału to 50 euro. Odpowiedzialność finansowa udziałowców ograniczona jest do wysokości kapitału założycielskiego.
Do założenia spółki akcyjnej niezbędny jest kapitał założycielski wynoszący co najmniej 25 tys. euro. Przed rejestracją minimum 25 proc. tej kwoty w gotówce musi zostać wpłacone na konto. Także przed rejestracją muszą być wniesione aporty rzeczowe. Spółka musi mieć co najmniej pięciu akcjonariuszy i zatrudniać minimum 20 pracowników. Za swoje zobowiązania odpowiada do wysokości kapitału akcyjnego.
W spółce komandytowo-akcyjnej za zobowiązania wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden jest akcjonariuszem, który w ogóle nie odpowiada za zobowiązania spółki.
Spółka komandytowa
powstaje wskutek zawarcia umowy między co najmniej dwoma wspólnikami, z których jeden jest komplementariuszem i odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki, drugi zaś jest komandytariuszem, którego odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości zainwestowanego przez niego kapitału.
Spółka z nieograniczoną odpowiedzialnością
jest odpowiednikiem polskiej spółki jawnej. Musi mieć co najmniej dwóch wspólników, którzy solidarnie i bez ograniczeń odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Spółka cicha
polega na tym, że tzw. wspólnik cichy wnosi wkład (może to być także własna praca) na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu. Wspólnik cichy uczestniczy jedynie w zyskach, nie ujawniając się jednak na zewnątrz. Nie ma on praw do majątku spółki, ale i nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. Zwykle w tej formie prowadzone są przedsiębiorstwa małe lub co najwyżej średnie.
Wiele rodzajów działalności w Słowenii podlega ograniczeniom polegającym na konieczności uzyskania zezwolenia od odpowiedniego ministerstwa. Do tej grupy należą m.in.: przewozy drogowe, usługi gastronomiczne, agencje turystyczne, produkcja i dystrybucja wina, prywatne usługi weterynaryjne, działalność agencji pośrednictwa pracy, gry losowe, usługi bankowe i ubezpieczeniowe, ochrona mienia i osób, usługi geodezyjne i projektowe, szkoły jazdy, produkcja kosmetyków.
Stawka podatku dochodowego na Słowenii wynosi 23 proc. i jest on płacony od nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Podatek od dochodów osobistych, dotyczący prowadzących firmy jednoosobowe, jest progresywny. Przy dochodach od 6,8 tys. euro jego stawka wynosi 16 proc. W przedziale między 6,8 tys. a 13,6 tys. euro jest to 27 proc. Natomiast powyżej13,6 tys. euro rocznego dochodu trzeba płacić 41 proc.
w Słowenii wynosi 20 proc., dewizowa – 8,5 proc. Ze stawki preferencyjnej korzystają m.in.:
- obrót i import żywnością (oprócz alkoholi),
- dostawy wody,
- obrót i import leków oraz materiałów i towarów medycznych i ortopedycznych dla inwalidów,
- przewóz ludzi i bagażu,
- budowę mieszkań, ich remonty,
- usługi hotelowe,
- wykorzystywanie obiektów sportowych,
Występuje też stawka zerowa w eksporcie.
Podmioty, których obroty w ciągu ostatniego roku przekroczyły ok. 21 tys. euro, muszą się zarejestrować dla celów VAT. Deklaracje składają za okresy miesięczne, kwartalne lub półroczne. Zawsze należy to zrobić najpóźniej w ostatnim dniu roboczym miesiąca następującego po okresie sprawozdawczym.
Obowiązkowe ubezpieczenie społeczne płacą w Słowenii zarówno pracownicy(22,1 proc.), jak i pracodawcy (15,9 proc.). Osoby samozatrudnione płacą całą składkę.
Ambasada Polski w Lublanie
1000 Lublana,
XV Cesta, št. 18,
tel. 0038 614 232 882
Izba Gospodarcza Słowenii
1504 Lublana,
Dimičeva 13
tel. 0038 615 898 000
Izba Rzemieślnicza Słowenii
1000 Lublana
Celovška 71
tel. 0038 615 830 500
e-mail:borza@ozs.si
Ambasada Słowenii w Polsce
02-516 Warszawa
ul. Starościńska 1 m. 23-24
tel. 048 228 498 282
e-mail: vvr@gov.si
Podmioty zagraniczne mogą prowadzić w Słowenii działalność gospodarczą jako:
- firma jednoosobowa (tzw. samozatrudnienie),
- spółka akcyjna,
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółka komandytowa,
- spółka jawna,
- spółka cicha,
- spółka akcyjna,
- spółka komandytowo-akcyjna.
Wszystkie spółki, z wyjątkiem spółki cichej, mają własną osobowość prawną.
Marcin Rudnicki, doradca podatkowy w firmie KPMG
Polsko-słoweńskie kontakty gospodarcze wyszły poza ramy tradycyjnej wymiany handlowej. W Polsce obecni są słoweńscy inwestorzy, ale polskie firmy dopiero zaczynają interesować się tym rynkiem.
Warto pamiętać, że Słowenia posiada specjalny program pobudzania bezpośrednich inwestycji zagranicznych, ale nie jest on niestety zbyt atrakcyjny z podatkowego punktu widzenia. Działalność w dwóch tamtejszych specjalnych strefach ekonomicznych (które zresztą mają zniknąć do 2010 r.) pozwala np. na zmniejszenie podatku dochodowego jedynie o 10 proc. zysków.
Wydatki na rozwój nowych technologii też nie dają specjalnych ulg podatkowych. Maksymalny odpis wynosi 20 proc. inwestycji. Jedynie w wyjątkowych wypadkach jest to od 30 do 40 proc.
Stosunkowo wysokie są też w Słowenii koszty pracy. Niewątpliwie, decydując się na założenie tam firmy, należy brać to pod uwagę. Jednocześnie jednak warto pamiętać, że według magazynu „Euromoney” Słowenia jest najmniej ryzykownym krajem spośród nowych członków UE. Jej gospodarka cechuje się największą stabilnością i przewidywalnością w biznesie.
